ای خـــــداوند قایــــــم و قـدوس
ملـــــک تو نامـماس و نامحسوس[۴۷۷]
همچنین در ابیاتی که در پی خواهد آمد، شاعر خالق را بینیاز و ساقی خطاب کرده است و با خالق خویش به راز ونیاز پرداخته است.
خالقا بیـــــچاره راهـــــم تـــــو را
همـچو موری لنگ در چاهم تو را[۴۷۸]
چون سیهرو گشت گفت ای بینیاز
ضـــــــایعم مگذار و کار من بساز[۴۷۹]
دلم خـــون شد ای ساقـــی تو دانی
مــــرا فانی مکـــــن باقی تو دانـی[۴۸۰]
۲-۱۰٫ نتیجه
در ادعیه شیعه و مناجاتهای شاعران، هر دو از اسامی خداوند یاد کردهاند و او را با نامهای زیبایش خواندهاند و با توجه به حاجت و خواسته خود، یکی از نامهای باریتعالی را برگزیدهاند، اما همانطور که در این رساله ملاحظه شد، دیدیم که در ادعیه از نامهای بیشتری استفاده کرده و حتی در بعضی ادعیه تقریباً تمام صفات خداوند ذکر شده است و پس از بردن نام حقتعالی حاجت و شکایتهای خویش را بیان کردهاند. همچنین در ادعیه ذکر نامهای حسنای الهی از نظام، قانون و نظم خاصی برخوردار است و همانطور که در بخش اسماءالهی در ادعیه ذکر و بررسی و تحلیل شد، خواسته مطابق با اسم حسنای ذات اقدس الهی است که بیان شده است و از جامعیت کاملی برخوردار است. دقت به این بخش از دعا، به روشنشدن این ادعا کمک میکند:
«ستار العیوب، غفار الذنوب، علام الغیوب، تستر الذنب بکرمک و تؤخر العقوبه بحلمک: پوشاننده عیبها، آمرزنده گناهان، دانای نهانها، گناه را به بزرگواری خود میپوشانی و عقوبت را به بردباری خود به تأخیر میاندازی.»[۴۸۱]
هرچند در نیایشهای شاعران از اسامی حسنای پروردگار یاد شده است، اما از انصاف به دور است که بگوییم در نیایشها نظم و نظام خاصی دیده نمیشود و در همه نمونهها نام خداوند مطابق با خواسته و حاجت نیست؛ زیرا در بعضی از جاها صفات خداوند با خواسته هماهنگی و همسویی ندارد و نیایش از انسجام و جامعیت کلی برخوردار نیست.
مثلاً ابیات از نظر عرضی با هم نظاممند هستند و صفت و خواسته در یک سو هستند، اما از نظر طولی، از انسجام و نظام مدونی پیرونی نمیکند، برای مثال در این ابیات:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
ای نهـــــــاندان آشـــــکارابیــــن
تو رســـــانی امیـــــد ما به یقــــــین
همه امـــــــید من به رحمت توست
جان و روزی هــــم ز نعمت توست[۴۸۲]
در این دو بیت هیچگونه انسجام و نظمی وجود ندارد. در بیت اول از علم خداوند سخن میگوید و در بیت دوم از رحمت و رزاقیت او سخن به میان میآید که هیچ ارتباط معانی با هم ندارند، اما دعاها از ابتدا تا انتها، از یک نظام معانی منسجمی برخوردارند و در مناجاتهای شعرا، میان بعضی از نامها با خواستهها نسبتی دیده نمیشود.