08/3

تائید

30/0

10/2

تائید

4.جنسیت تاثیر سازگاری با خود بر وفاداری فروشگاه را تعدیل می کند

35/0

24/2

تائید

45/0

99/2

تائید

با توجه به نتایج بدست آمده مشاهده می شود که تاثیر شخصیت فروشنده بر وفاداری به فروشگاه در زنان بیشتر از مردان است. اما تاثیر سازگاری با خود بر وفاداری فروشگاه در مردان بالاتر است.
فصل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادهای تحقیق
5-1) مقدمه
در این فصل تحقیق ، حاصل کار پژوهش (نتایج حاصل از آمار توصیفی و نیز آزمون فرضیات ) با یافته‌ها و مطالعات پیشین که در فصل دوم پژوهش به آن‌ها اشاره شده است ، ترکیب‌شده و مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند . بنابراین یکی از قسمت‌های مهم تحقیق که در واقع می‌تواند راهی برای تبدیل نظریات به عمل به منظور موفقیت در آینده باشد نتیجه‌گیری‌های صحیح و پیشنهادهای مربوط و مناسب است . نتیجه گیریهائی که بر اساس تحلیل‌های صحیح ارائه شده باشد می‌تواند مشکلات موجود بر سر راه سازمان را که تحقیق به آن منظور طراحی شده است برطرف نماید.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

این فصل شامل 4 بخش است که در بخش اول نتایج تجزیه و تحلیل متغیرها و آمار توصیفی بیان می‌شود و در بخش دوم ، نتایج آزمون فرضیه‌ها به کمک آمار استنباطی بیان می‌شود ، در بخش سوم پیشنهادهای لازم ارائه می‌شود و در نهایت در بخش چهارم محدودیت‌های تحقیق و پیشنهادهایی برای محققین آینده اعلام می‌گردد .
5-2) نتایج آمار توصیفی
با توجه به اطلاعات جمع‌ آوری شده از طریق توزیع پرسشنامه‌ها نتایج زیر حاصل شده است:

• سن3/29 درصد از پاسخ دهندگان زير30 سال،1/35 درصد بين 30 تا 40 سال،4/20 درصد بين 40 تا 50 سال و 11 درصد بالاي50 سال می باشند. همچنین 2/4 درصد به این سوال پاسخ نداده اند. جنسیت1/35 درصد از پاسخ دهندگان زن و 9/64 درصد مرد می باشند. ميزان تحصيلات9/8 درصد از پاسخ دهندگان تا ديپلم، 5/10 درصد فوق ديپلم،3/57 درصد کارشناسي،4/20 درصد کارشناسي ارشد و 1درصد دکتري می باشند. همچنین8/1درصد به این سوال پاسخ نداده اند.

5-2-1) تحلیل متغیرهای تحقیق
توصیف متغیرهای تحقیق به شرح زیر نشان داده شده است:

• بعد شخصيت دارای کمترین مقدار2، بیشترین مقدار5، میانگین 8128/3 و انحراف معیار49678/0 می باشد.

• بعد وفاداري دارای کمترین مقدار2، بیشترین مقدار5، میانگین9332/3 و انحراف معیار 60297/0 می باشد.

• بعد سازگاري با خود دارای کمترین مقدار2، بیشترین مقدار5، میانگین8353/3 و انحراف معیار 59463/0 می باشد.

جدول 5 - 1) توصیف متغیرهای تحقیق

انحراف معیار

میانگین

بیشترین

کمترین

تعداد

آماره توصیفی متغیر

49678/0

فصل چهارم: یافته­های پژوهش
۴-۱- مقدمه
به عنوان بخشی از روش پژوهش، تجزیه و تحلیل داده ­ها یکی از گام­های مهم در انجام پژوهش می­باشد. در این مرحله باید داده ­های گردآوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و سعی شود تا برای پرسش­های پژوهش پاسخی علمی و مبتنی بر داده ­های تجربی جمع­آوری شده، یافت شود. در این فصل ابتدا پاسخ­گویان این پژوهش به صورت توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و سپس با توجه به چارچوب اجرایی پژوهش، داده ­های جمع­آوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهند گرفت.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴-۲- آمار توصیفی
آمار توصیفی را عمدتاً مفاهیمی از قبیل جدول توزیع فراوانی و نسبت­های توزیع، نمایش هندسی و تصویری توزیع و نظایر آن تشکیل می­دهد. آمار توصیفی برای تبیین وضعیت پدیده یا مسئله یا موضوع مورد مطالعه مورد استفاده قرار
می­گیرد یا در واقع ویژگی­های موضوع مورد مطالعه به زبان آمار، تصویرسازی و توصیف می­گردد (حافظ نیا، ۱۳۸۸).
در این بخش ابتدا شاخص­ های توصیفی مربوط به ویژگی­های جمعیت شناختی پاسخ­گویان پژوهش در قالب نمودارهای میله­ای و جداول فراوانی و درصد فراوانی ارائه می­ شود. سپس شاخص­ های توصیفی مربوط به متغیرهای پژوهش گزارش می­ شود تا از این طریق وضعیت نمونه مورد پژوهش با توجه به هریک از متغیرهای پژوهش مشخص شود.
۴-۲-۱- ویژگی­های جمعیت­شناختی پاسخ­گویان
در این بخش به بررسی ویژگی­های جمعیت­شناختی پاسخ­گویان پرداخته می­ شود. جداول ۴-۱ الی ۴-۴ آمار توصیفی برای هر یک از ویژگی­های جمعیت­شناختی نمونه آماری پژوهش را نشان می­دهد.
۴-۲-۱-۱- توزیع نمونه آماری از نظر جنسیت پاسخ­گویان
جدول و نمودار شماره ۴-۱ وضعیت نمونه مورد پژوهش را از لحاظ جنسیت نشان می­دهد. همان­گونه که در جدول و نمودار شماره ۴-۱ مشاهده می­کنید، تعداد زن­ها در نمونه آماری بیشتر از مردها بوده به طوری که درصد فراوانی زن­ها ۵۹ درصد و مردها ۴۱ درصد از کل نمونه است.
جدول شماره ۴-۱- مشخصات نمونه آماری از لحاظ جنسیت

نمودار شماره ۴-۱- فراوانی پاسخ­گویان به تفکیک جنسیت
۴-۲-۱-۲- توزیع نمونه آماری پاسخ­گویان از لحاظ سن
جدول و نمودار شماره ۴-۲ وضعیت نمونه مورد پژوهش را از لحاظ سن آن­ها نشان می­دهد. همان­گونه که در جدول و نمودار ۴-۲ مشاهده می­کنید از نظر سنی بیشترین فراوانی مربوط به گروه سنی کمتر از ۳۰ سال با ۲/۵۱ درصد و سپس گروه سنی ۳۰ تا ۵۰ سال با ۳/۳۶ درصد از کل نمونه است. همچنین کمترین فراوانی مربوط به گروه سنی بیشتر از ۷۰ سال می­باشد.
جدول شماره ۴-۲- وضعیت نمونه مورد پژوهش از لحاظ سن پاسخ­گویان

قبله‌ت از سنگ است ای بی شرم وشوخ!

گرچه کعبه قبله‌ی خلق جهانْست

لیک دایم قبله جای کعبه ، جانْست

در حرم گاهی که قرب جان بود

صد هزاران کعبه سر گردان بود

در این شخص سائل درمقام « نادان» قرار می گیرد زیرا از مجنون پرسشی دارد. مجنون ابتدا تصور ذهنی مخاطب را با پاسخ بدیع و نا متعارف خود برهم می زند. او با دست سمت و سویی را نشان نمی دهد بلکه حکیمانه حقیقت قبله را تشریح می‌کند قبله‌ی سنگ دلان و بی‌خبران از معنا، همان سنگ ظاهری کعبه است؛ اینکه کعبه مقدس است به خاطر آن است که نماد معنویتی خالص و باطنی است که با دیدن آن در جان مسلمین می نشیند. پس اگر مجنون کعبه را با استخفاف «سنگ» می خواند، بی حرمتی نکرده است؛ چون کعبه سنگ نشانی است، حضور خداوند اصل و معیار است. اوقبله‌ عاشقان الهی را خود «خداوند» معرفی می کند و کعبه‌ی خود را «لیلی» می داند که البته مظهر خداست. بیت چهارم، شامل شگرد ” “کوچک کردن ” یا ” تحقیر کردن ” است؛ به طعنه او را کلوخ می نامد زیرا با روشن ضمیر بودنش، شاهد باطن تیره و خاموش طرف مقابل است.
عناوین ای پرشرم و شوخ از جمله هجویات است.
دو بیت پایان به قد است کعبه برای اهل جهان اشاره دارد ولی نکته مهم آن است که در برابر وجود حضرت حق، کعبه،سنگ ناچیزی بیش نیست.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

حکایت پنجم مقاله بیستم ۲۰ / ۵ ص ۲۹۷ در ستایش فناء فی الله
حکایت فوق دارای « طنز موقعیت» و « طنز کلامی» است. ناچخ، نیزه‌ی دو سر تیز است، درویش دومی با بیانی طنز، اشاره به فناء فی ا. و مسئله ‌ی « وحدت وجود» می‌کند . در متن “خود کم انگاری” دیده می‌شود که از متدهای طنز آفرینی است.
حکایت هفتم مقاله‌ی بیستم ۲۰ /۷ ص ۲۹۸ در ستایش فناء فی ا.

بود مجنونی همیشه بی کلاه
ج

اوبرهنه سر می‌شدی دایم به راه

سایلی گفتش که «‌ای شوریده نام!

برهنه سر ، از چه می باشی مدام ؟»

گفت: « سر پوشیده زن با شدنه مرد

این سؤال بد که تو کردی ، که کرد؟»

گفت:« پایت از چه باری، بر هنه است؟»

گفت« ای احمق سری کچک تنه ست

چون برهنه می بود این سر مرا

پای از او نبود گرامی‌تر مرا»
ج

سایل در مقام نادان قرار گرفته، چون سوال می پرسد و دلایلی که دیوانه می آورد حاکی از عقیده‌ی قبلی او یعنی بی ارزش بودن جسم آدمی در راه وصل خداست آدمی باید از دام تن برهد تا روحش لایق وصال حق شود. دستار نهادن از جمله آداب اجتماعی و تشخٌص بوده است؛ ولی دیوانه از دید خود آن را کاری بیهوده و مخصوص زنان می‌پندارد. دلیلی که جهت پا برهنگی‌ایش می رود ولی محتوای کل حکایت ارزشمند و حکیمانه است.

با استناد به مجموعه مطالبی که در زمینه مبانی نظری پژوهش بیان شد چارچوب نظری تدوین شده که در زیر نشان داده شده است.
استقلال طلبی
پیچیدگی
خلاقیت
روحیه کارآفرینی
رسمیت
ساختار رسمی
ریسک پذیری
انگیزه پیشرفت
تمرکز
کنترل درونی
۱-۳) اهمیت و ارزش تحقیق:
علی رغم اینکه در کشور های پیشرفته از اواخر دهه ۱۹۷۰ توجه جدی به مقوله کارآفرینی شده است اما در کشور ما این موضوع تا شروع اجرای برنامه سوم مورد توجه چندانی نشده بود. اما مشکل بیکاری و پیش بینی حادتر شدن آن موجب شد توسعه کارآفرینی مورد توجه قرار گیرد. سازمان ها نیز با توجه به فضای رقابتی موجود، کارآفرینی سازمانی را به عنوان راهبرد مؤثر برای دست یابی به مزایای رقابتی و مواجه شدن با چالش های عصر تکنولوژی و اطلاعات یافتند. در این راستا مرادی و همکاران (۱۳۸۷) زیر بنای هر گونه حرکت به سوی رشد و توسعه در یک نظام را شناخت دقیق وضعیت موجود، تشخیص صحیح نقاط قوت و ضعف و سپس طرح برنامه هایی سنجیده برای اصلاح جریان می دانند. از این رو تحقیقاتی که با رویکرد ویژگی های شخصیتی کارآفرینان انجام می شوند، می توانند با برآورد وضعیت این ویژگی ها در جامعه آماری خود، راهنمایی برای پرورش این ویژگی ها و توسعه کارآفرینی در آن جامعه باشد. در این زمینه رضایی و رهسپار (۱۳۸۸) معتقدند شناسایی ویژگیهای کارآفرینی میتواند به درک بهتر چگونگی روحیه کارآفرینی در افراد کمک نماید و ضرورت تقویت این مولفه ها را بر حسب نیاز احتمالی تبیین کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فیض و صفایی (۱۳۸۸) نیز معتقدند نتایج این گونه پژوهش ها می تواند توسط مراکز کارآفرینی و طراحان دوره های آموزشی در طراحی دوره های آموزش کارآفرینی و پذیرش افراد مستعد برای ورود به دوره های آموزشی کارآفرینی و فرایند مشاوره کارآفرینی مورد استفاده قرار گیرد. آقاجانی و گنجه خور (۱۳۸۹) نیز اظهار میدارند مدیران و مسؤولین می‌توانند با بهره‌گیری و استفاده از نتایج تحقیقات در مورد عوامل روان شناختی مؤثر بر فرایند کارآفرینی، توسعه کارآفرینی و ایجاد اشتغال مولد را در جامعه مورد مطالعه و پیگیری قرار دهند.
۱-۴) اهداف تحقیق
هدف ۱: بررسی وضعیت ساختار سازمانی شعب بانک های ملی استان اصفهان
هدف ۲: بررسی وضعیت کارآفرینی سازمانی شعب بانک ملی استان اصفهان
هدف ۳: بررسی تأثیر ساختار سازمانی بر کارآفرینی سازمانی ( هدف اصلی تحقیق)
هدف ۴: بررسی تأثیر هر یک از مؤلفه های ساختار سازمانی (پیچیدگی، رسمیت، تمرکز) بر کارآفرینی سازمانی
هدف ۵: تعیین رابطه بین هر یک از مؤلفه های ساختار سازمانی و مؤلفه های کارآفرینی سازمانی
هدف ۶: مقایسه دیدگاه کارکنان در مورد ساختار سازمانی و کارآفرینی سازمانی در شعب بانک ملی استان اصفهان (بر حسب ویژگی های جمعیت شناختی)
۱-۵) فرضیه های تحقیق:
فرضیه ۱: وضعیت ساختار سازمانی شعب بانک های ملی استان اصفهان مطلوب است.
فرضیه ۲: وضعیت کارآفرینی سازمانی شعب بانک ملی استان اصفهان مطلوب است.
فرضیه ۳: ساختار سازمانی بر کارآفرینی سازمانی تأثیر معنی دار دارد.
فرضیه ۴: هر یک از مؤلفه های ساختار سازمانی (پیچیدگی، رسمیت، تمرکز) برکارآفرینی سازمانی تأثیر معنادار دارد.
فرضیه ۵: بین هر یک از مؤلفه های ساختار سازمانی و مؤلفه های کارآفرینی سازمانی رابطه وجود دارد.
فرضیه ۶: بین دیدگاه کارکنان در مورد ساختار سازمانی و کارآفرینی سازمانی در شعب بانک ملی استان اصفهان (بر حسب ویژگی های جمعیت شناختی) تفاوت وجود دارد.
۱-۶) تعاریف نظری واژه ها
استقلال طلبی: این واژه به صورت” کنترل داشتن برسرنوشت خویش، کار را برای خود انجام دادن و آقای خود بودن تعریف شده است” (احمدپورداریانی، ۱۳۸۳: ۸۷).
انگیزه پیشرفت: تمایل به انجام کار در استانداردهای عالی جهت موفقیت در موقعیت های رقابتی (احمدپورداریانی، ۱۳۸۳: ۸۱).
خلاقیت: توانایی خلق ایده های جدیدی است که ممکن است به محصولات یا خدمات جدید منجر شود(احمدپور داریانی، ۱۳۸۳: ۸۸).
ریسک پذیری: عبارتست از پذیرش مخاطره های معتدل که می تواند از طریق تلاش های شخصی مهار شود(احمدپور داریانی، ۱۳۸۳: ۸۴).
کنترل درونی: عقیده فرد نسبت به اینکه وی تحت کنترل وقایع خارجی است یا داخلی را مرکز کنترل گویند(احمدپور داریانی، ۱۳۷۹).
کارآفرینی: فرایند خلق چیزی نو و باارزش با صرف وقت و تلاش کافی که توام با ریسک مالیرضایت شخصی و استقلال ازنتایج آن است(فیض بخش ،۱۳۸۲: ۶).
کارآفرین^[۲۲]: کسی است که متهد می شود مخاطره یک فعالیت اقتصادی را سازماندهی، اداره و تقبل کند (اسکندانی، ۱۳۷۹: ۱۰).
کارآفرین سازمانی^[۲۳] : اشخاصی هستند که در درون سازمان های بزرگ اعمال و رفتار کارآفرینانه دارند و در همه سطوح سلسله مراتب سازمانی یافت می شوند و باعث تحول در سازمان می شوند(رضائیان، ۱۳۸۳، ۳۲).
تمرکز: اختــیار یک حق ذاتی در پستهای مدیرتی است که بر مبنای آن می توانند دستوراتی را صادر کنند و انتظار دارند دستورات صادره اطاعت شود (رابینز^[۲۴]، ۱۹۸۷).
پیچیدگی: پیچیدگی درجه ای از تخصصی کردن افراد برحسب متخصصین شغلی در داخل سازمان است (فرای و سلوکوم^[۲۵] ،۱۹۸۴) و ممکن است به وسیله تعداد مکان هایی که کار در آن جا می شود، تعداد مشاغلی که انجام می شود و تعداد سلسله مراتبی که وظایف مختلف را انجام می دهند، تعریف و اندازه گیری شود.
رسمیت: رسمیت اندازه ای از مکتوب بودن مقررات، قوانین،‌ رویه ها، توصیه های آموزشی و ارتباطات در سازمان است به جـای این کــه شفاهــی بــاشد (مارش و مان ناری^[۲۶]، ۱۹۸۱).
۱-۷) تعاریف عملیاتی متغیرها:
کارآفرینی : شامل مولفه های توفیق طلبی، کنترل درونی، مخاطره پذیری، ریسک پذیری، استقلال طلبی و خلاقیت است و با پرسشنامه محقق ساخته که شامل ۳۹ سوال است و در قسمت پیوست ها مشاهده می شود، اندازه گیری می شود.
نوآوری و خلاقیت : میزان نوآوری و خلاقیت براساس پرسش های شماره ۱ تا ۱۱پرسشنامه کارآفرینی سنجیده می شود.
ریسک پذیری: میزان خطر پذیری براساس پرسش های شماره ۱۲ تا ۲۱ پرسشنامه کارآفرینی سنجیده
می شود.
انگیزه پیشرفت : میزان انگیزه پیشرفت براساس پرسش های شماره ۲۲ تا ۲۷ پرسشنامه کارآفرینی سنجیده می شود.
کنترل درونی: میزان مرکز کنترل براساس پرسش های شماره ۲۸ تا ۳۳ پرسشنامه کارآفرینی سنجیده می شود.
استقلال طلبی: میزان استقلال طلبی براساس پرسش های شماره ۳۴ تا ۳۹ پرسشنامه کارآفرینی سنجیده می شود
پیچیدگی: میزان پیچیدگی براساس پرسش های شماره ۱ تا ۷ پرسشنامه ساختار سازمانی سنجیده می شود.

برخلاف قراردادهای گذشته که به واسطه مذاکرات مستقیم بین کشورهای میزبان و نمایندگان شرکت های نفتی بین الملل شکل میگرفت. در قراردادهای جدید با انجام یک مناقصه رقابتی . کشور میزبان قادر است بالاترین قیمت پیشنهادی سرمایه گذاران خارجی برای میدانهای نفتی را از ان خود کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مدل های جدید قراردادهای بالادستی صنعت نفت به گونه ای طراحی شده است که شرکت های نفتی بین المللی در ان برنامه های کاری مشخصی بر پایه دلار و یا اخیرا یورو دارند . ضمن این که تکنولوژی لازم برای اقتصاد و تولید را به کشورهای میزبان منتقل میکنند . این قراردادها به طور کلی به صورت حق الامتیاز مالیات ^[۸] ، قراردادهای مشارکت در تولید ^[۹] و یا قراردادهای خدماتی توام با ریسک ^[۱۰] تقسیم بندی میشوند. هدف از قراردادهای حق الامتیازی / مالیاتی افزایش نفوذ ملی بر عملیات تولید است. در قرارداد مشارکت در تولید بخشی از مالکیت محصولات نفتی به شرکت نفتی بین المللی در زمان تولید یا صادرات منتقل می شد و شرکت ملی نفت و شرکت نفت بین المللی به طور مشترک بر عملیات نظارت دارند هدف از مشارکت در قراردادهای مشارکت در تولید ، افزایش سهم شرکت ملی از محصولات و تولیدات نفتی است. در قراردادهای خدماتی توام با ریسک معمولا مالکیت نفت به شرکت نفت بین المللی منتقل نمی شود مگر انکه کشور میزبان بخواهد درصدی از تولیدات نفتی را به عنوان پاداش به ان شرکت بدهند. در این نوع قراردادها کنترل شرکت نفت بین المللی روی عملیات بسیار محدودتر است. در کشور ما ایران ، نیز چون بسیاری از میادین نفتی سالهاست که مورد بهره برداری قرار گرفتند ، از نظر تولیدی افت کرده اند و به میدان های بالغ و فرسوده تبدیل شده اند از این رو برای دسترسی به مقادیر نفت متنابهی که به صورت درجا هنوز در این میادین وجود دارد. نیاز به استفاده از تکنولوژی پیشرفته و سرمایه گذاری گسترده میباشد. علاوه بر این ، لازم است که برای حفظ و افزایش ظرفیت تولید میدانهای فرسوده و کشف مناطق بالقوه تلاش های بیشتری صورت گیرد. لذا برای چنین عملیاتی در امدهای داخلی و بودجه داخلی به تنهایی کفایت نمیکند . از طرفی ، از نظر فنی هنوز پیشرفت ما در حدی نیست که بتوانیم بدون نیاز به کشورهای پیشرفته و صاحب علم دست به چنین عملیاتی بزنیم. مجموعه این عوامل مارا بران میدارد که به سمت جلب سرمایه ها و سرمایه گذاران خارجی پیش رویم. به همین دلیل مسئله قراردادهای نفتی در کشور ما از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
یکی از مهمترین موضوعاتی که در سالهای اخیر توجه کارگزاران دولت و کار شناسان را به خود جلب کرده است مبحث“جذب سرمایه های خارجی” است. هرچند که کیفیت و چگونگی انجام این مسئله همچنان مبهم و پیچیده است ولی میتوان اظهار داشت که تنها زیر بخش اقتصاد ملی که تاکنون توانسته به طور پویا در این زمینه فعالیت نماید بخش بالا دستی صنعت نفت و گاز بوده است . سرمایه های خارجی تنها در صورت عقد قراردادی بین دولت و کمپانی هی نفتی بین المللی و اعتبار دهندگان قابل دسترس میشوند.
دریک نگاه کلی قراردادهای بین المللی که در این موضوع مطرح شده اند به دو بخش مالی و غیر مالی تقسیم میشوند در بخش مالی ویژگی های قراردادها از جمله شیوه های محاسبات مالی و اقتصادی مورد بررسی و ارزیابی قرار میگیرند. اما ، دربخش غیر مالی محورهای دیگر از قبیل مواردی چون: موضوعات و محورهای حقوقی و قانونی و روش کسب مهارت های تخصصی کشور میزبان یا شرکت طرف قرارداد . و اصطلاعاتی که در قراردادها به کار میرود . اهمیت پیدا میکند. الگوی ارائه شده در مورد مباحث غیر مالی عقد قراردادها برای کشورهای میزبان ^[۱۱] در نمودار ارائه گردیده است.
همانطور که در نمودار مشخص شده است قراردادهای دولت کشور میزبان را میتوان به سه گروه تفکیک کرد که این گروه ها به قرار زیر می باشند:
قراردادهای بهره مالکانه و مالیات بر در امد یا به تعبیر دیگر موافقت نامه های امتیازی
قراردادهای مشارکت در تولید در زمره سیستم های قراردادی میباشند . قراردادهای مشارکت در سود را نیز گونه دیگری از این نوع قراردادها به شمار می آید.
قراردادهای خرید خدمت که به عنوان قراردادهای خدماتی شناخته می شوند و زیر مجموعه سیستم های قراردادی به شمار میروند . این گروه از قراردادها به دو دسته قراردادهای صرفا خدماتی ^[۱۲] و قراردادهای خدماتی همراه با ریسک ^[۱۳] تقسیم میشوند هر یک از این قراردادها میپردازیم .(مبصر ۱۳۷۹-۲۰)
نمودار ۲-۱ قراردادهای تولید نفت وگاز
۲-۲- موضوعات اصلی قراردادهای نفتی
در تمام انواع قراردادها ، چهار موضوع مشخص و اصلی مورد توجه شرکتهای نفتی قرارمیگیرد. این چهار موضوع در زیر توضیح داده میشوند.
ریسک و اعتبار مالی
شرکت های بین المللی نفت در تمام قرارداد ها مربوط به صنعت نفت با مسئله ریسک روبه رو هستند. انها میدانند که باید منابع مالی وتکنولوژی خود را تهیه کنند و احتمال ریسک و شکست نیز وجود دارد . البته در صورت موفقیت سرمایه گذاری و سود انها به وسیله پول و یا نفت و گاز جبران خواهد
بازده اقتصادی
شرکت های بین المللی نفت انتظار دارند که سودی متناسب با ریسکی که به عهده میگیرند به دست اورند البته ممکن است که بازگشت سود در انواع مختلف قراردادهای نفتی به واسطه تفاوت نرخ مالیات استهلاک سهم سرمایه ، قیمت نفت و دستمزدها یکسان نباشد.
مدیریت
میزان اجازه دخالت شرکتهای بین المللی نفت در برنامه ریزی و عملیات توسعه و جریان سرمایه گذاری ، در قوانین نفتی یا قراردادها تعریف شده است. سهم کنترل مدیریتی به میزان زیادی به قابلیت های شرکت بین المللی و شرکت ملی نفت کشور میزبان و اطمینان بین طرفین قرارداد بستگی دارد.
تقسیم تولید
روش تقسیم میزان نفت یا گاز تولید شده بین شرکت های بین المللی نفت و کشور میزبان در انواع مختلف قراردادهای نفتی تفاوت های اساسی دارد.
۲-۳- وجوه مشترک قراردادهای نفتی
تمام قراردادهای نفتی جلوی عناصر مشترک اساسی زیرهستند.
۲-۳-۱- مدت قرارداد:
قرارداد به سه فاز اصلی تقسیم میشود : فاز مقدماتی یا شناسایی ، فاز اکتشاف ، فاز استخراج
فاز مقدماتی یا شناسایی
در برخی از امتیازات ، مرحله اولیه یا فاز شناسایی وجود دارد که مدت ان یک یا دوسال است. اجازه عملیات غیر اجرایی تنتها در مواردی مانند عملیات زمین شناسی و ژئو فیزیک داده میشود اما حفر چاهای اکتشافی به جز حفر چاه کم عمق جهت اطلاعات زمین شناسی در این مرله انجام نیم شود. این چنین عملیات غیر اجرایی امکان دستیابی به منابع بالقوه بدون صر هزینه مستقیم را برای دولت فراهم میکند.
اکتشاف
مدت دوره عمیات کشف نفت و گاز باید به گونه ای در نظر گرفته شود که برای یک برنامه اکتشافی مؤثر کافی باشد اما ، مدتی ان باید معلوم باشد. دوره اکتشاف معمولا سه تا شش سال و در برخی موارد حتی طولانی تر است . امکان تجدید نظر
در مدت دوره اکتشاف تحت شرایط خاصی با عدم کشف نفت پس از اتمام دوره وجود دارد. در صورت انقصاء مدت دوره اکتشاف و عدم حصول ذخایر به میزان تجاری ، قرارداد به طور اتوماتیک به پایان میرسد.
استخراج:
دوره استخراج معمولا بین ۲۰ تا ۳۰ سال در نظر گفته میشود و میتواند تحت شرایطی ادامه یابد.
۲-۳-۲- انصراف :
قوانین انصراف در کشورهای مختلف متفاوت است. این قوانین معمولا در کشورهایی که منبع نفت اثبات شده دارد بسیار محکم تر از کشورهایی است که توان بالقوه تولید نفت در انها کم است. منطقه ازاد شده معمولا شمال ۵۰ تا ۷۵ % منطقه اصلی میباشد. انصراف معمولا طی دو یا سه مرحله انجام میشود و اصولا مناطقی که تولید بالایی دارند واگذار نمی شوند.
۲-۳-۳- حفاظت:
حصول اطمینان کشور میزبان از به کارگیری حداثر کارایی فنی توسط شرکت بین المللی نفت تحت موافقت نامه یا قانون مشکل است. به علاوه دولت باید از قدرت و همچنین کارشناسان کافی برای اطمینان از رعایت اصول نگهداری صحیح در تولید برخوردار باشد و مطمئن شود که عملیات بر طبع قواعد قانونی انجام می پذیرد.
۲-۳-۴- بازاریابی
اغلب شرکت های نفتی در زمینه ارسال نفت خام به بازار بسیار موفقتر از دولتها عمل مینمایند. بنابراین معمولا دولت میزبان یا ترجیح میدهد که سهم نفت خود را به شرکت نفت بفروشد و یا مایل است که شرکت بین امللی نفت همانند یک اژانس بازاریابی نفت برای دولت عمل نماید. این یک شرط مقید خصوصا در مواقعی است که عرضه زیاد می باشد. از انجا که شرکت های بین المللی نفت نگران تهیه نفت خام برای سیستم بازاریابی خود هستند لذا این شرط مناسبی برای انهاست و این امکان را برای انها فراهم میکند که یک مقدار مشخصی از سهم دولت و تولید را خریداری نمایند. موافقت نامه مربوطه باید به طور شفاف قیمت نفت ، نحوه پرداخت و مدت زمان خرید سهم دولت را توسط کمپانی بین المللی نفت مشخص نماید.
۲-۳-۵- تعلق سرمایه (ابزار و لوازم تولید):
در صورتی که ابزار و لوازم تولید از ابتدای عملیات به کمپانی نفت تعلق داشته باشد. قانون یا موافقت نامه نفت باید این مسئله را تصریح کند که سرمایه (ازار و لوازم تولید) پس از مدتی به دولت تعلق دارد و یا باید به شرکت نفت تعلق گیرد. به طور معمول لازم است که در قرارداد بندی در مورد تعلق سرمایه به دولت میزبان پس از مدت انقضاء با پایان امتیاز یا موافقتنامه در نظر گرفته شود.
۲-۴- قراردادهای امتیازی یا حق الانتفاعی یا مالیات در امد و حق مالکانه:
قراردادهای امتیازی یکی از قدیمی ترین و ابتدایی ترین قراردادهای نفتی به شمار میروند. در قراردادهای امتیازی دولت به عنوان مالک مخزن و یا میدان ، ان را به شرکتی واگذار میکند . شرکت مذکور به سرمایه گذاری در عملیات اکتشاف ، توسعه ، بهره برداری و بازاریابی محصولات ان میدان میپردازد. در این شیوه قرارداد، محصولات تولید شده به پیمانکار
خارجی تعلق میگیرد و دولت میزبان ، بهره و مالیات دریافت میکند. این نوع از قراردادها در کشورهای زیادی از جمله کانادا ، امریکای شمالی ، فرانسه ، هلند ، انگلستان ، نروژ ، ایتالیا ، استرالیا ، نیجریه و اماراد متحده متداول است.
جدول ۲-۱ مهمترین قراردادهای امتیازی منطقه خاورمیانه