در ایران تاریخچه اداره امور کارکنان در کشور ما قدیمی می باشد و این تاریخچه با به وجود آمدن نظام اداری در سال ۱۲۸۶ دچار تحولات فراوانی شد . به همین دلیل شاید بتوانیم سال ۱۲۸۶ را شروع اولین فعالیت ها در زمینه مدیریت منابع انسانی در ایران به حساب بیاوریم .
تا سال ۱۳۰۱ شمسی مقررات و روش خاصی که حاکم بر امور استخدامی سازمان های دولتی باشد وجود نداشت و انتخاب یا انتصاب و ارتقاء مقام بدون هیچ ضابطه و شرایط احراز شغلی خاص انجام می گرفت . اعمال نفوذ ، توصیه و وابسته بودن به خانواده های سرشناس ، اعیان و اشراف ، ملاک اصلی استخدام ، ارتقای و احراز مشاغل مختلف بود.
نخستین با در سال ۱۳۰۱ شمسی ، قانون استخدام کشوری به تصویب پارلمان رسید . این کانون مشتمل بر پنج فصل و ۷۴ ماده بود . که با توجه به پیشرفت علم مدیریت منابع انسانی در آن سازمان بسیار جامع بود ولی با کمال تاسف هیچ یک از سازمان های دولتی آن را در عمل به اجرا نگذاشتند . البته شاید اگر قانون استخدام کشوری سال ۱۳۰۱ به طور عمومی و کامل در سازمان های دولتی به اجرا در می آمد . امروزه در ایران مدیریت منابع انسانی در مرحله جلوتر از این می بود . در فاصله سال های ۱۳۰۰ الی ۱۳۴۰ تحولات در این باب و در مدریت امور پرسنلی بسیار محدود بود . فقط چند قانون در مورد مقررات در محیط کار ، حقوق ها و بازنشتگی به تصویب رسید .
تشکیل سازمان امور اداری و استخدامی و تصویب قانون استخدام کشوری در سال ۱۳۴۵ را می توان اولین مرحله در اعمال مدیریت صحیح منابع انسانی در بخش دولتی به حساب آورد و ادغام سازمان امور اداری و استخدامی و سازمان برنامه و بودجه و تولد سازمان مدیریت و برنامه ریزی را آخرین تلاش تا سال ۱۳۷۹ تلقی نمود .
از جمله اقداماتی که در سال های اخیر جهت بهبود ساختار منابع انسانی بخش دولتی صورت گرفته ، کنترل استخدام در بخش دولتی ، تصویب و تا حدودی اجرای قانون تعدیل نیروی انسانی ، ترمیم حقوق و مزایا با اجرای نظام هماهنگ پرداخته ، تجدید نظر مکرر در ارزشیابی عملکرد مدیران ، کارشناسان و کارکنان دولت ، ابلاغ طرحی نسبتا ً جامع و متاثر از تفکر مدیریت عملکرد و بالاخره اقدام به اتصال ارتقاء کارکنان دولت به آموزش های لازم در سطوح مختلف می باشد..
۲-۵)اهمیت مدیریت منابع انسانی برای سازمان ها:
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
سازمان ها بوضوح متشکل از چیزی بیش از نمودار های سازمانی هستند . موجودیت آنها براساس منابع متعددی همچون منابع انسانی ، مالی ، مادی و اطلاعاتی و دانش شکل می گیرد . با وجود این مدیریت منابع انسانی برای سازمان ها به مثابه کارکردی حیاتی تلقی می شود . زیرا مولفه اصلی شکل دهنده سازمان های مردمند و مدیریت اثر بخش آنها وظیفه اصلی مدیریت منابع انسانی است . در گذشته ، رهبری نیروی انسانی در سازمان به عهده اداره آمار و امور اداری بود . اما امروزه تحت تاثیر عوامل بیرون سازمانی بالاخص تطابق قابلیت رهبری امور کارکنان با نیاز های جدید ، امور مربوط به منابع انسانی در رابطه با رسالت و اهداف سازمان و در نظر داشتن چالش های محیطی سازماندهی می شود . بر این اساس ، اهمیت عامل انسانی و نقش منحصر به فرد او به منزله یک منبع استراتژیک و طراح و مجری نظام ها و فراگرد های سازمانی جایگاهی بمراتب والاتر از گذشته یافته است تا جایی که در تفکر سازمانی پیشرفته از انسان به مثابه مهمترین منبع و دارایی برای سازمانی یاد می شود . بدین لحاظ امروزه سازمان ها برای بقاء ، انتظام و بالندگی خود می کوشند از طریق منابع انسانی فرهیخته در گستره جهانی به رشد وسیع ، بهبود مستمر ، کارآمدی ، سود بخشی ، انعطاف پذیری ، انطباق پذیری ، آمادگی برای آینده و برخورداری از موقعیت ممتاز در عرصه فعالیت خود نائل شوند . به زعم بارون و کرپس منابع انسانی کلید موفقیت یا شکست های سازمانی به شمار می آید .
متاسفانه در زمینه اهمیت منابع انسانی به شدت سهل انگاری می شود و در عمل نقش حیاتی و استراتژیک آن نادیده گرفته می شود این امر در حالی است که در دنیای کنونی عامل انسانی و نقش منحصر به فرد آن در سازمان ها اهمیت فراوانی یافته است.
چهار روند و بحران عمده ای که در اهمیت مدیریت امور کارکنان و منابع انسانی تاثیر می گذارد ، عبارتند از:
۱٫ هزینه هایی که از راه به کار گرفتن کار ساز مدیریت منابع انسانی صرفه جویی می شوند .
۲٫ بحران بهره وری
۳٫ شتاب و پیچیدگی فزاینده دگرگونی های اجتماعی ، فرهنگی ، حقوقی ، جمعیتی و آموزشی و پرورشی
۴٫ نشانه کژ کاری در محل کار
۲-۶)فعالیت ها و نقش های مدیریت منابع انسانی:
تمام مدیران مجموعه ای از فعالیت ها را انجام می دهند که برخی فعالیت ها جنبه اجرایی دارند که در اصطلاح به آنها فعالیت صنفی گفته می شود و برخی جنبه مشورتی و پشتیبانی دارند که به آن فعالیت های ستادی گفته می شود . برخی از صاحبنظران معتقدند که فعالیت های مدیریت منابع انسانی در بعد صفی منجر به انجام کارکرد های آن یعنی وظایف و در بعد ستادی منجر به برآوردن انتظارات دیگران از این مدیریت یعنی نقش های منابع انسانی خواهد شد .
ـ فعالیت ها وظایف
الف) وظایف مدیریتی
این دسته از وظایف حالت عام داشته و برخی از صاحب نظران از آنها تحت عنوان عناصر و یا اصول سازمان و مدیریت نام می برند . این وظایف عبارتند از :
۱٫ برنامه ریزی
۲٫ سازماندهی
۳٫ هدایت
۴٫ کنترل
ب) وظایف عملیاتی
۱٫ استخدام پاتدارک نیرو
۲٫ بهبود و پرورش نیروی انسانی
۳٫ جبران خدمات
۴٫ روابط کارکنان
۵٫ نگهداری کارکنان
۶٫ جداشدن کارکنان از سازمان
به جای آنکه به مدیریت منابع انسانی و امور کارکنان به صورت مجموعه وظایف جداگانه که هر یک مجموعه ای از فعالیت های خاص خود را در بر دارد ، بنگریم بهتر آن است که آنها را در روابطی منظومه ای با یکدیگر در نظر بگیریم . بدین معنی که هر وظیفه را یک داحد به شمار آوریم که به ضرورت به هم پیوسته اند تا به تامین چهار هدف عمده مدیریت امور کارکنان و منابع انسانی کار ساز یاری دهند :
۱٫ جلب کردن کارجویان شایسته
۲٫ نگهداری کارکنان مطلوب
۳٫ ایجاد انگیزه برای کارکنان
۴٫ یاری دادن به کارکنان برای رشد ، بالندگی و شکوفا کردن استعداد هایشان
تعیین فعالیت های مدیران منابع انسانی کاری بسیار مشکل می باشد ، زیرا درسازمان های متفاوت حیطه مسئولیت مدیران منابع انسانی بسیار تغییر می کند و در نتیجه فعالیت ها هم بسیار متفاوت است . حتی در کشور های صنعتی هنوز سازمان هایی وجود دارند که مدیران منابع انسانی آنها در واقع همان مسئولان اداری سال های گذشته اشت و فعالیت آنها بسیار متفاوت تر از آن چیزی است که باید باشد در ایران این امر کمی پر رنگ تر از کشور های صنعتی می باشد ، حتی در بعضی از سازمان های بزرگ ایران ( بیش از ۵۰۰ کارمند ) مدیر منابع انسانی در چارت سازمانی جایگاه مهمی دارد ، اما در عمل قدرتی ندارد و همان فعالیت های مسئولین اداری را انجام می دهد
نقش ها
در هر سازمان ، برای مدیریت امور کارکنان و منابع انسانی چندین نقش وجود دارد . این مدیریت هر چه نقش های بیشتری را بر عهده گیرد ، این احتمال که در زمینه هایی به قرار زیر کامیاب شود ، بیشتر می شود:
۱) بهبود بخشیدن به بهره وری سازمان
۲) پیروی از همه قوانین و مقررات لازم برای بهره گرفتن درست از منابع انسانی
۳) بالا بردن کیفیت زندگی کارکنان در سازمان
منظور از نقش در واقع رفتار های قابل انتساب به یک پست یا شغل می باشد تعداد نقش هایی که مدیریت اداره امور کارکنان ایفا می کند ، با توجه به اندازه سازمان ، ضرورت وظایفی که بر عهده دارد ، حدود اختیار و مسئولیتی که به این دسته از مدیران واگذار می گردد متفاوت است که عبارتند از :
۱٫ مشاور ۵٫ میانجی
۲٫ پشتیبانی کننده ۶٫ ناظر
۳٫ تدوین کننده خط مشی ۷٫ حل کننده مسئله
۴٫ خلاق بودن ۸٫ متخصص در مقابل کلی دان
تغییرات جدید در شکل دهی مجدد نقش های منابع انسانی روی داده که موجب دگرگونی در کارکرد های منابع انسانی شده است . سول ( ۲۰۰۲ ) در مقاله ای که برای کنفرانس مدیریت رهبری مردم با عنوان « آینده منابع انسانی » ارائه داده است
عرصه فعالیت محلی عرصه فعالیت جهانی
تولید و کار دفتری خدمات و کار مبتنی بر دانش
سلسله مراتب
مداخله گری و برخورد های رو در رو دسترسی مستقیم و روابط مجازی
ثبات و کارآیی و کنترل تغییر ، خلاقیت ، انعطاف پذیری و نظم
مشاغل تمام وقت مشاغل پاره وقت و کار های پروژه ای
خدمت به مشتریا ن ذی نفعان و ارزش سهامداران
معناداری کاهش میدهد(۴۷)
درسال ۲۰۰۵ chin chenglin و همکارانش تاثیر عصاره چای سبز و سیاه را به عنوان براق کننده بر مدت ماندگاری frozen bonito filletsبررسی کردند در این تحقیق frozen bonito fillets با عصاره ۵درصد براق شدند و جهت اندازه گیری کیفیت ماهی طی ۱۶ هفته آزمون های TBA,TVB_N و PV انجام گرفت .نتایج حاکی از اینست که پوشش دادن با این عصاره ها بخصوص چای سبز در کند کردن روند افزایش TVB_Nبه عنوان شاخص تازگی ماهی اهمیت بسیار دارد در حالیکه PV در گرو های شاهد و تیمار تفاوت معناداری را نشان نداد . TBA نیز توسط چای سبز و pouching با روند کند تری افزایش پیدا کردند(۸)
در سال ۲۰۰۶Jayaprakasha و همکاران به بررسی خاصیت ضداکسیدانی ترکیبات فنولی زردچوبه پرداختند این ترکیبات فنولی کورکومونوئید ها نام دارند که شامل ۳ جز کورکومین ,دی متوکسی کورکومین و بیس دی متوکسی کورکومین است . این تحقیق به ۲ روش انجام گرفت .۱روش فسفومولیبدینیوم که در آن MO(VI) بهMO(V)سبز رنگ تبدیل ومیزان جذب در طول موج ۶۲۵nm اندازه گرفته می شود .
در روش دوم لینولئیک اسید اکسید شده و پراکسید بوجود آمده پس از ترکیب شدن با کلرور فرو موجود در محیط ترکیبات رنگی ایجاد کرده که میزان جذب را اندازه گیری می کنند .
خاصیت ضد اکسیدانی به ترتیب زیر کاهش می یابد . کورکومین > دی متوکسی کورکومین> و بیس دی متوکسی کورکومین . این مطالعه زردچوبه را به عنوان یک انتی اکسیدان خوب جهت غذا پیشنهاد می کند(۴۳).
در سال ۲۰۰۶ nuttakaan leelarungrayubبه مقایسه خاصیت ضد اکسیدانی و ترکیبات فنولی سیر و موسیر پرداختند . در این مطالعه عصاره های آبی و هگزانی سیر و موسیر جهت کاهش رادیکال آزاد ۲,۲´-azinobis(3-ethylbenzothiazoline-6-sulfunic acid)بررسی شدند نتایج نشان میدهد در غلظت ۵۰۰molµشیب کاهش در مورد موسیر آبی بیشتر است و در تمام موارد شیب کاهش در عصاره های سیر کمتر از موسیر است . در غلظت های ۱۲۵,۲۵۰و ۵۰۰ppm عصاره هگزان در مدت ۱۵ دقیقه بیشترین کاهش رادیکال آزاد را دارد . در این مطالعه همچنین مقایسه های بین این ترکیبات و آنتی اکسیدان های trolox اسید گالیک و NAC(N-acetyl cysteine) شده است .در مورد جلوگیری از اکسیداسیون لیپید ها بشترین اثر را عصاره هگزانی موسیر نشان میدهد . این تحقیق بیان میدارد رابطه مستقیم بین میزان ترکیبات فنولی و خاصیت ضد اکسیدانی وجود دارد(۴۹).
در سال ۲۰۰۷ Paramasivm وهمکاران تاثیر عصاره های زردچوبه , سیر و زنجبیل تازه را بر باکتری های تولید کنند ه هیستامین مورد برسی قرار دادند . غلظت های مورد استفاده ۱ تا ۵درصد بود. و نتایج این مطالعه نشان میدهد زردچوبه در غلظت ۵درصد به طور کامل از رشد باسیلوس سرئوس , ویبریوپاراهمولیتیکوس , پرتئوس میرابیلیس و سودوموناس ائروژز جلوگیری می کند (۴۵)
در سال ۲۰۰۷ Ujjwalneogi و همکارانش تاثیر استفاده از عصاره های آبی و الکلی سیر, زردچوبه و زنجبیل را به صورت مجزا و ترکیب بر باکتری های اشرشیا کلی, استافیلوکوکوس ارئوس و سالمونلا تیفی به روش disk diffusion مورد بررسی قرار دادند و مشاهده شد که بیشترین تاثیر مربوط به ترکیب های ذیل است :عصاره الکلی زردچوبه و سیر بر استافیلوکوکوس ارئوس و ترکیب عصاره آبی زردچوبه و موسیر و نیز عصاره الکلی آنها و ترکیب عصاره الکلی زردچوبه و زنجبیل بر سالمونلا تیفی (۴۵) .
در سال ۲۰۰۷ Ujjwalneogi و همکارانش تاثیر استفاده از عصاره های آبی و الکلی سیر, زردچوبه و زنجبیل را به صورت مجزا و ترکیب بر باکتری های اشرشیا کلی- استافیلوکوکوس ارئوس و سالمونلا تیفی به روش disk diffusion مورد بررسی قرار دادند و مشاهده شد که بیشترین تاثیر مربوط به ترکیب های ذیل است .عصاره الکلی زردچوبه و سیر بر استافیلوکوکوس ارئوس و ترکیب عصاره آبی زردچوبه و موسیر و نیز عصاره الکلی آنها و ترکیب عصاره الکلی زردچوبه و زنجبیل بر سالمونلا تیفی (۴۵) .
Estevez و همکاران (۲۰۰۷)، به بررسی مقایسه تاثیرگذاری اسانس های گیاه رزماری و گیاه مرموک (مریم گلی) به عنوان ضد اکسیدان طبیعی با ضد اکسیدان مصنوعی BHT بر روی جگر نگهداری شده در یخچال به مدت ۹۰ روز پرداختند. آنها با بررسی شاخص های پروفایل اسید چرب و شاخص تیوباربیتوریک اسید (TBA) چنین گزارش کردند که این اسانس های گیاهی توانستند بهبود بیشتری را در پایداری چربی و جلوگیری از کاهش PUFA و افزایش تولید ترکیباتی همچون مالون دی آلدهید (MDA) که ناشی از اکسیداسیون چربی می باشند، نسبت به نمونههای حاوی ضد اکسیدان مصنوعی و نمونههای شاهد ایجاد کنند و عمر ماندگاری آنها را به طور معنی داری افزایش دهند(۵۵)
در سال ۲۰۰۸ Wenjiao Fan و همکاران در مطالعه ای تاثیر پلی فنل های چای را بر پارامتر های میکروبی و اکسیداتیو و آنالیز حسی ماهی کپور در شرایط انجماد بررسی کردند .در این مطالعه ماهی ها در محلول w/v2/0درصد پلی فنل های به مدت ۹۰ دقیقه خوابانده شدند و پس از خشک کردن با قرار گرفتن در لایه های یخ منجمد شدند .شمارش کلی میکروبی به عنوان شاخص میکروبی و ,TBAو TVB_N جهت بررسی اکسیداسیون مورد بررسی قرار گرفتند .نتایج این مطالعه نشان می دهد پلی فنل ها باعث افزایش مدت ماندگاری ماهی کپور نگهداری شده در شرایط انجماد می شوند (۵۲)
venugopalAmirta و همکاران در سال ۲۰۰۹ غلظت های ۲۰ تا ۶۰۰ppm عصارهای آبی زردچوبه زنجبیل آویشن̦,پونه کوهی, ,دارچین و میخک را بر باکتری اشرشیاکلی مورد بررسی قرار دادند روش مورد مطالعه Turbidometric و disk diffution بود که نتایج حاصل از این مطالعه بیان کننده این است که زردچوبه در غلظت های ۲۰ تا ۶۰۰ppm کاملا مهار کننده است و بیشترین خاصیت مهارکنندگی را نسبت به بقیه دارد(۴۴)
در سال ۲۰۰۹ Rattanchaikunsopon و همکاران خاصیت ضد میکروبی روغن های اساسی موسیر و ترکیبات سولفیدی آنرا بررسی کردند .باکتریهای مورد بررسی اشرشیا کلی ,لیستریا مونوسیتوژنس ,سالمونلا, استافیلو کوکوس آرئوس و ویبریرو کلرا هستند .در میان این باکتری ها باسیلوس سرئوس باMIC )حداقل غلظت بازدارندگی ) µg/ml ۱۲٫۵ مقاوم ترین و اشرشیا کلی با MIC µg/ml 0.05 حساس ترین گونه شناخته شدند. این تحقیق نشان می دهد که روغن های اساسی بر کمپیلوباکتر ژژونی ,اشرشیا کلی ,لیستریا مونو سیتوژنس ,استافیلوکوکوس ارئوس و ویبریو کلرا اثر باکتریوساید و بر بقیه باکتریوستاتیک دارند(۵۰).
Mansour amin و همکارانش MIC عصاره آبی موسیر را برای باکتریهای استافیلو کوکوس ارئوس , باسیلوس سوبتیلیس , اشرشیا کلی , آسپرژیلوس نایژر و سالمونلا تیفی به ترتیب زیر بیان داشتند : ۷۵ -۳۸-۲/۱۵۶- ۵/۶۲-۱/۷۸ و نیز بیان داشتند گذر زمان از خاصیت ضد میکروبی عصاره آبی موسیر می کاهد به طوریکه بعد از ۶ ماه خاصیت ضد میکروبی عصاره آبی موسیر ۹۴٪ عصاره تازه است (۵۱).
( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
در مطالعه ای دیگر از Wenjiao Fan و همکاران در سال ۲۰۰۹ تاثیر محلول ۲ درصد کیتوزان بر مدت ماندگاری ماهی های کپور مورد بررسی قرار گرفت . در این مطالعه ماهی ها در محلول ۲درصد کیتوزان به مدت ۱۲۰ دقیقه خوابانده شدند و پس از خشک کردن منجمد شدند. شاخص های TBA , TVB_N , PH و شمارش کلی میکروبی مورد برسی قرار گرفتند و نتابج حاکی از افزایش مدت ماندگاری ماهی ها در شرایط انجماد بود (۵۳) .
Kykkidou و همکاران (۲۰۰۹)، تاثیر ضد اکسیدانی و ضدباکتریایی اسانس آویشن را بر روی فیله شمشیر ماهی نگهداری شده در دمای ℃ ۴ مورد بررسی قرار دادند. آزمایشات میکروبی , شیمیایی , فیزیکی و حسی انجام شده در یک دوره ۱۸ روزه نشان داد که اسانس آویشن به طور معنی داری باعث کاهش TVB-N، TMA-N، باکتری های سرما دوست، باکتری های تولید کننده سولفید هیدروژن و انتروباکتریاسه و باکتری های اسید لاکتیک شد. هم چنین آنها عنوان کردند نمونه های حاوی اسانس گیاهی دارای وضعیت بهتری از لحاظ طعم، مزه، بو و پذیرش کلی محصولات در طی دوران نگهداری بودند(۵۶)
Mexisو همکاران (۲۰۰۹)، از اسانس نعنا برای حفظ کیفیت فیله قزل آلای رنگین کمان (Onchorynchus mykiss) به هنگام نگهداری در شرایط سرد (℃۴) استفاده کردند و نتیجه گرفتند که این اسانس باعث کاهش معنیداری در مجموع باز های نیتروژنی فرار (TVB-N)، شاخص تیوباربیتوریک اسید (TBA)، شاخص پراکسید (PV)، pH و آب چک (Driploss) LD A,N .و همچنین در مطالعات میکروبی و حسی انجام شده گزارش کردند که اسانس نعنا به طور معنی داری باعث افزایش عمر ماندگاری نمونه های تیمار شده در مقایسه با نمونههای شاهدگردید(۵۷)
Sarah و همکاران (۲۰۱۰)، از عصاره چای و آب پیاز به عنوان ضد اکسیدان برای حفظ کیفیت فیله ماهی خاویار (Acipenserpersicus) به هنگام نگهداری در شرایط سرد (℃۴) استفاده کردند و نتیجه گرفتند که این مواد باعث تاخیر در فساد ماهی شده بطوریکه باعث کاهش معنی داری در pH، شاخص تیوباربیتوریک اسید (TBA)،شاخص پراکساید (PV)، اسیدهای چرب آزاد (FFA) شده و ماهی های دارای پوشش از نظر حسی هم دارای امتیاز بالاتری نسبت به ماهی های کنترل بودند(۵۸)
اجاق و همکاران (۱۳۸۳)، از پلی فنلهای چای به عنوان ضد اکسیدان طبیعی جهت حفظ کیفیت ماهی کیلکای معمولی (Clupeonellacultriventriscaspia) به هنگام نگهداری در یخ استفاده کردند. نتایج نشان داد که با وجود افزایش معنی دار PV و TBA با گذشت زمان، نمونه های حاوی ضد اکسیدان در مقایسه با نمونه شاهد به طور معنی داری مقدار کمتری را نشان دادند و با توجه به آزمایشهای حسی (رنگ، بو، بافت، طعم)انجام شده گزارش کردند که پلی فنل چای به طور معنی داری باعث افزایش عمر ماندگاری نمونه های تیمار شده در مقایسه با نمونههای شاهدگردید(۵۹)
در سال ۲۰۱۰ ojagh و همکاران تاثیر پوشش کیتوزان را به تنهایی و به صورت ترکیب با عصاره میخک بر کیفیت ماهی قزل آلای نگهداری شده در شرایط یخچالی به مدت ۱۶ روز مورد بررسی قرار دادند. پوششهای استفاده شده شامل ۲٪ کیتوزان و نیز ۲٪ میتوزان و۵/۱٪ عصاره میخک بوده و آزمون های tvn-tba-pv به منظور بررسی فساد در بازه های معین انجام میپذیرفته است.نتایج نشان میدهد پوشش ترکیب کیتوزان و میخک به طور معنی داری باعث افزایش مدت ماند گاری ماهی می شوند (۶۰)
. در پژوهشی دیگر در سال ۲۰۱۱ pezeshk و همکاران اثر ضد باکتریایی و ضد اکسیدانی عصاره موسیر (۵/۱ درصد) عصاره زردچوبه (۵/۱ درصد) و تلفیق آنها (۵/۱ +۵/۱ درصد)بر ماهی قزل آلای رنگین کمان بسته بندی شده در خلاء بررسی گردید. آزمایش های میکروبی شامل کلی باکتریهای مزوفیل هوازی (TVC) و باکتری های سرمادوست (PTC)، آزمایش های شیمیایی شامل مجموع بازهای نیتروژنی فرار (TVB-N)، اسیدیته (pH)، شاخص تیوباربیتوریک اسید (TBA)، شاخص پرکساید (PV) اسیدهای چرب آزاد (FFA) و پروفیل اسید چرب و ارزیابی حسی در فواصل زمانی ۰، ۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰ روز در دمای ۱ ±۴ درجه سانتی گراد انجام شد. عصاره موسیربه طورمعنی داری (۰۵/۰>p) اکسیداسیون لیپید را در ماهیان تیمار شده به تعویق انداخت. عصاره موسیربه طورمعنی داری (۰۵/۰>p) اکسیداسیون چربی را در ماهیان تیمار شده به تعویق انداخت. مقادیر باکتریهای سرمادوست وشمارش کلی باکتریهای مزوفیل هوازی در طول دوره نگهداری ماهیان تیمار شده با عصاره موسیر و زردچوبه و تلفیق آنها زیر حد قابل قبول پیشنهادی log cfu /g 7 باقی ماند . به طوریکه فساد میکروبی این نمونه ها نسبت به نمونه شاهد به طور معنی داری کاهش یافت (۱۰۵).
در سال ۱۳۹۰ حمزه و همکارانش پوشش ۳٪ آلژینات سدیم را که حاوی ۰٫۵-۱٫ ۱٫۵ ٪ اسانس آویشن بود به فیله ماهی قزل آلا اضافه کرده و با آزمون های tba- pv-ffa, و شمارش کلی باکتری های هوازی و سرمادوست تاثیر ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی ترکیب های فوق را مورد بررسی قرار دادند.نتایج نشان میدهد پوشش حاوی اسانس آویشن در کاهش اکسیداسیون و رشد باکتری های فیله ماهی قزل الای رنگین کمان در طی نگهداری در شرایط یخچالی موثر است (۶۱)
فصل سوم
مواد و روش آزمون
۳- مواد و روش کار
۳-۱- مواد و وسایل مورد استفاده
۳-۱-۱- مواد مصرفی
ماهی کپور نقره ای ، تیوسولفات سدیم، متانول، کلروفرم، سود، اتانول، اسید استیک،یدید پتاسیم, ۱- بوتانل، معرف TBA، معرف فنل فتالئین، معرف نشاسته، اکسید منیزیم،بافر تیترازول,اسید بوریک، متیل رد، اسید سولفوریک، کاغذ صافی بدون خاکستر (Ash less) واتمن ۴۲و شن دریا (sea sand) ، فویل آلومینیومی، آب مقطر، محیط کشت پلیت کانت آگار (PCA) و سابورودکستروز آگار . مواد شیمیایی از شرکت مرک و عصاره موسیر و زردچوبه از شرکت ماگنولیا (ایران-ساوه) تهیه شدند
۳-۱-۲- وسایل غیر مصرفی
دستگاه فیش بال ,دستگاه استخوان گیر ,شیشه آلات آزمایشگاهی نظیر ارلن، استوانه مدرج، بشر، قیف، لولههای آزمایش ساده و دربدار، شیشه ساعت، پیپت، همزن شیشه ای، دکانتورهای ۲۵۰ و ۵۰۰ میلی لیتری ,ترازوی دقیق با دقت یک دهم هزارم Sartorius از کشور آلمان ، آون Gallenkamp، دسیکاتور، بن ماریMemmetr ساخت کشور آلمان ، دستگاه کجلدال اتوماتیک مدل الکتروترمال ، ،دستگاه گاز کروماتوگراف (GC)مدل Varian ساخت کشور آمریکا مدل cp-3800، اسپکتروفتومتر Uvvisible seconam مدل xtb5 ساخت کشور فرانسه ، اولتراسونیک تکنوگاز ۶, روتاریBuchi از کشور آلمان ،pHمتر Metrohm هود، شعله، ، دماسنج جیوه ای، جعبه های یونولیتی، پیپت پاستور، میکروپیپت، پلیتهای ۱۰ سانتیمتری، انکوباتورهای ۱۰ و ۳۷ درجه سانتیگراد (Lovibond).
۳-۲- روش کار
۳-۲-۱- آماده سازی نمونه های ماهی و تهیه نگهداری
۷۰ کیلوگرم ماهی کپور نقرهای از دریای مازندران صید شده وبلافاصله در همان روز در مجاورت یخ به مرکز تحقیقات شیلات کشور در بندر انزلی منتقل گشت . ماهی ها در مرکز تحقیقات شیلات کشور مورد تخلیه شکمی و شستشو قرار گرفتند . توسط دستگاه – استخوان گیر کاملا به خمیر تبدیل شد. ( از ۷۰ کیلوگرم ماهی خریداری شده ۳۰ کیلوگرم خمیر ماهی تهیه شد) .
۳-۲-۲-مطالعه در مورد یافتن بهترین درصد عصاره در خمیر ماهی
تعیین بهترین غلظت عصاره موسیر و زردچوبه با بهره گرفتن از ارزیابی حسی
خمیر ماهی با درصدهای مشخص از هر کدام از عصاره ها(۵/۰ -۷۵/۰ و ۱ ٪) کاملا همگن گردید سپس برای ارزیابی حسی به ۶ خمیر ماهی حاوی عصاره و خمیر ماهی شاهد فاقد عصاره مقدار ۲٪ پیاز رنده شده , ۵/۰٪ نمک و ۱٪رب اضافه و به صورت کتلت سرخ شد و در اختیار گروه پانل قرار گرفت .
گروه پانل شامل ۸ عضو آموزش دیده بوده و ارزیابی را با بررسی شاخص های رنگ , بو , مزه , بافت و پذیرش کلی مطابق روش هدونیک ۹ مرحله ای از سطح فوق العاده خوشایند ( امتیاز ۹ ) تا سطح فوق العاده ناخوشایند ( امتیاز ۱) انجام دادند. جدول ارزیابی حسی در پیوست ۱ نشان داده شده است .
ارزیابی حسی خمیر ماهی با درصدهای ۵/۰ -۷۵/۰ و ۱ موسیر و زردچوبه توسط گروه پانل انجام شد که نتایج ارزیابی در جدول ۴-۱ آمده است .سپس برای یافتن بهترین درصد ترکیبی عصاره موسیر و زردچوبه از نظر خواص حسی درصدهای برتر و نیز نصف درصدهای برتر به صورت ترکیب و به شرح (۱%موسیر و ۵/۰% زردچوبه )و نیز (۵/۰ %موسیر و ۰٫۲۵ %) زردچوبه به خمیر ماهی اضافه شد . خمیر ماهی حاوی عصاره های ترکیبی مجددا به صورت کتلت ماهی با پیاز و نمک و رب مخلوط و سرخ شد و در اختیار اعضای گروه پانل قرار گرفت . مجدد طی ارزیابی گروه پانل و رای آنها خمیر ماهی حاوی ۵/۰٪ .موسیر و ۲۵/۰٪ عصاره زردچوبه) به عنوان درصد برتر ترکیبی انتخاب شد
نمونه ها به تعداد ۱۲۰بسته ۲۵۰ گرمی و به تفکیک ۳۰ نمونه خمیر ماهی فراوری شده با ۰٫۵٪ عصاره زردچوبه ¸۳۰ نمونه خمیر ماهی فراوری شده با ۱٪عصاره موسیر و ۳۰ نمونه خمیر ماهی فراوری شده به صورت ترکیب ۰٫۲۵ ٪ عصاره زردچوبه و ۰٫۵٪ عصاره موسیر و ۳۰ نمونه شاهد تهیه شد و به صورت منجمد به تهران منتقل گشت
۳-۳- مطالعه اثر عصاره ها بر زمان ماندگاری
۳-۳-۱ سنجش درصد رطوبت
ظرف را که حاوی ۳۵ گرم شن بود همراه با میله شیشه ای به مدت نیم ساعت در اتوو ۲±۱۰۳ درجه سانتیگراد کاملا خشک شد سپس ظرف و محتویات آن در دسیکاتور تا درجه حرارت آزمایشگاه سرد شد و سپس با دقت یک میلی گرم توزین گردید سپس ۵ تا ۱۰ گرم از نمونه خمیر ماهی آماده شده به ظرف منتقل گردید و مجددا به دقت یک میلی گرم توزین گردید .
بر حسب وزن نمونه آزمودنی ۵ میلی لیتر الکل اتیلیک به ظرف اضافه گردید و به وسیله میله مخلوط شد و روی حمام آب که درجه حرارت آن برای جلوگیری از بیرون پاشیدن بخشی از نمونه بین ۶۰ - ۸۰ درجه سانتی گراد تنظیم شده قرار گرفت و در فواصل زمانی معین هم زده شد تا الکل تبخیر شود . ظرف و محتویات آنرا مدت ۲ ساعت در اتوو که در ۲±۱۰۳ درجه سانتیگراد تنظیم شده حرارت داده شد , سپس ظرف از اتوو به دسیکاتور منتقل گردید . ظرف تا درجه حرارت آزمایشگاه سرد شده و سپس به دقت یک میلیگرم توزین گردید . پس از توزین رطوبت از فرمول زیر محاسبه شد(۶۲)
m0 = وزن ظرف و میله بلوری و شن بر حسب گرم
m1 = وزن ظرف حاوی نمونه و شن وسیله بلوری بر حسب گرم قبل از خشک کردن .
m2 = وزن ظروف حاوی نمونه و شن و میله بلوری بر حسب گرم بعد از خشک کرد
رطوبت=
۳-۳-۲
خود نظمجویی
مدیریت خانواده
ائتلاف با همسال و خواهر و برادر
رفتار ضد اجتماعی
شکل ۸ـ۲ الگوی تحول و بوم شناسی رفتار ضد احتماعی (اقتباس از دیسهیون پترسون، ۲۰۰۶، ص.۵۳۲)
در شکل ۸ـ۲ خطوط پیوسته مبیّن فرضیههایی هستند که پژوهشهای طولی و مداخلهای گذشته آنها را تأیید کرده است. خطوط نقطهچین فرضیههایی هستند که به آزمونگری بیشتری نیاز دارند.
-
- الگوی بومشناختی تحوّلی
الگوی بومتحوّلیِ تحوّلِ کودک و نوجوان، چگونگی ارتباط درونی عوامل متفاوت محیطی حفاظتکننده و خطرآفرین رفتارهای مشکلآفرین را در اشخاص جوان و خانوادههایشان، تبیین میکند (شاپوچنیک و کوتس ورت، ۱۹۹۹، نقل از شوارتز، پانتن، شاپوچنیک و کوتس ورت، ۲۰۰۳).
این نظریه بر مبنای سه مؤلفه مهم بنا شده است که با هم ارتباط درونی دارند. این سه مؤلفه عبارت ـ اند از: الف) مؤلفه اجتماعی ـ بومشناختی که بر عوامل بافتی همچون خانواده، همسالان و مدرسه متمرکز است؛ ب) مؤلفه تحوّلی که بر تغییرات در افراد و بافتهایشان در طیّ زمان تأکید دارد؛ و پ) مؤلفه اجتماعی تعاملی که شیوههایی را مشخص میکند که به واسطه آنها، فرایندهای بومشناختی برای ایجاد پیامدهای رفتاری و رواناجتماعی با یکدیگر تعامل دارند (شوارتز و دیگران، ۲۰۰۶). شکل ۹ـ۲ ماهیت آشیانشده و متحدالمرکز نظریه بومتحولی را در مورد رفتار مشکلآفرین نشان میدهد (اقتباس از پانتن، شوارتز، سالیوان، پرادو، شاپوچنیک،۲۰۰۴، ص.۵۵۰).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
میاننظام خانواده- همسال
نظارت والدین بر همسالان
نظارت بر فعالیتهای همسالان نوجوان
فرهنگ
زبان
سیاست
مهاجرت
ارزشها
خردهنظام خانواده
ارتباط والد- نوجوان درمورد مسائل جنسی
پیوند/ رابطه والد- نوجوان
حمایت نوجوان از سوی خانواده
تعارض خانوادگی
خردهنظام مدرسه
پیوند با مدرسه
پیشرفت تحصیلی
خردهنظام همسال
مصرف مواد با دوستان
دوستان فعال از نظر جنسی
دوستان جامعهپسند
میاننظام خانواده- مدرسه
مشارکت والدین نر مدرسه
نظارت بر تکالیف درسی
بروننظام
حمایت اجتماعی والدین
تنیدگی حرفهای والدین
کلاننظام
شکل ۹ـ۲ الگوی بوم تحولی (اقتباس از پانتن و دیگران،۲۰۰۴، ص.۵۵۰)
شوارتز و دیگران (۲۰۰۳) سه مؤلفه الگوی بومتحولی را به شرح زیر توضیح میدهند:
“مؤلفه اجتماعی ـ بومشناختی” بر دیدگاه بومشناختی برونفن برنر مبتنی است."خردهنظامها” حیطههایی اجتماعی هستند که کودک بهطور مستقیم در آنها مشارکت دارد؛ نظیر خانواده، همسالان و مدرسه. اگرچه کلیه خردهنظامها مهم هستند، در نظریه بومتحولی، خانواده بیشترین تأثیر را بر کودکان و نوجوانان دارد. عواملی چون انسجام، تعارض و ارتباط خانوادگی برخی از مهمترین پیشبینیکنندههای تحول مثبت و تحول منفی در دوره کودکی و نوجوانی محسوب میشوند. یک خانواده منسجم، هماهنگ و با ارتباط خوب، احتمالاً کودکان و نوجوانان شایسته و خوب تربیت میکند؛ در صورتی که یک خانواده واجد تعارض، نامنسجم و با ارتباط ضعیف، کودکان و نوجوانان دارای مشکلات رفتاری به بار میآورد. افزون بر این، شیوه کنشوری کودک و نوجوان در بافت همسال و مدرسه بهطور گسترده تحت تأثیر ماهیت مهارتهای رابطهای است که او در خانواده یادگرفته است. در نتیجه، انتخاب همسال تابعی از کیفیت روابط درون خانواده است؛ برای مثال، کودکان و نوجوانان متعلق به خانوادههای نامنسجم و دارای تعارض، مستعد انتخاب همسالان منفی هستند.
“میاننظامها"، ارتباطهای بین قلمروهای فردی نوجوان را دربر میگیرند، نظیر مشارکت والدین در فعالیتهای تحصیلی و نظارت بر همسالان نوجوان. مشارکت فعال والدین در قلمرو تحصیلی نوجوان و قلمرو همسال، نوجوان را در مقابل خطر انجام دادن رفتار مشکلآفرین محافظت میکند.
هر چه ارتباط بین بافتهایی که نوجوان را احاطه کردهاند، به خصوص بین خانواده و همسال و بین خانواده و مدرسه مثبتتر و متعددتر باشد، خطر مشارکت نوجوان در انجام رفتار مشکلآفرین کمتر میشود.
“بروننظامها"از ساختارها واثرهای درون بومشناسی اجتماعی تشکیل میشوند که بر نوجوان تأثیر مستقیمی ندارند بلکه بیشتر بر افراد دیگری که بهنوبهخود بر کودک تأثیر دارند، اثر میگذارند؛ برای مثال، زندگی والد، مانند کیفیت حمایت اجتماعی یا سطح تنیدگی شغلی او، توانایی والد را برای آنکه با نوجوان ارتباط مؤثری داشته باشد، مشوق او باشد و انضباط او را مدیریت کند، ارتقا میدهد یا به تأخیر میاندازد. والدینی که به منابع کافی دسترسی دارند، بیشتر احتمال دارد که با نوجوان تعامل مثبت داشته باشند؛ در صورتی که والدین دارای منابع بسیار کم (برای مثال از حیث حمایت اجتماعی یا مالی) یا بدون منبع، بیشتر احتمال دارد که در مهارتهای والدگری خود نقص داشته باشند. بروننظامها همچنین افرادی به غیر از والدین را دربر میگیرند؛ برای مثال، رویدادهایی که در زندگی همسالان یا معلمان اتفاق میافتند، احتمالاً بر میزان تشویق و حمایت آنها از نوجوان تأثیر میگذارند.
“کلاننظام” از شبکهای از آرمانها و آیینهای اجتماعی، سیاسی و فلسفی تشکیل میشود که یک فرهنگ، گروه قومی یا جامعه خاصی رامشخص میسازد. کلاننظام، رفتارها، تعاملها و روابطی را که در یک بافت فرهنگی خاص پذیرفتنی و در بافتی دیگر غیرقابل قبولاند، تعریف میکند. برای مثال، این که یک فرد ۲۵ ساله در خانه با والدین خود زندگی کند، ممکن است در بسیاری از خانوادههای اسپانیایی یک عمل هنجاری باشد اما در فرهنگ آمریکایی از نظر تحولی مناسب نباشد. افرادی که از آرمانهای فرهنگی کلاننظامی تبعیت میکنند، بیشتر احتمال دارد که از دیگر سطوح نظام حمایت دریافت کنند تا افرادی که سبک زندگی، باورها یا موقعیت اجتماعیشان آنها را از کلاننظام غالب جدا میسازد.
دومین مؤلفه به تغییر در “تعاملهای شخص ـ محیط” طی زمان اشاره دارد. بر اساس نظریه بومتحولی، سازمان، ساختار وکنشوری شخص و بومشناسی اجتماعی او طیّ زمان، غیرقابل تمایز و جدانشدنی هستند. این نظریه متمرکز است بر این که چگونه قلمروهای متفاوتِ مؤثر بر تحول در لحظههای زمانی متفاوت مهم میشوند و چگونه روابط بین قلمروهای متفاوت (برای مثال خانواده، همسال) طیّ زمان تغییر میکنند. این تغییرات در سازمان و ساختار محیط اجتماعی کودک، توان بالقوهای دارند؛ زیرا بر تحول کودک به شیوههای متعدد تأثیر میگذارند. برای مثال، اثرهای همسالان منفی و تحول اجتماعی کودک بهطور چشمگیری بین مدرسه ابتدایی و مدرسه راهنمایی تکامل و بسط مییابد. در مدرسه ابتدایی، همسالان منفی از رفتار پرخاشگرانه و بیادبانه پشتیبانی میکنند؛ در حالی که در مدرسه راهنمایی، همسالان منفی نه تنها از این رفتارها بلکه از مشارکت در بزهکاری، مصرف مواد و رفتار جنسی مخاطرهآمیز نیز حمایت میکنند.
ردیابی تحول بهنجار از کودکی تا نوجوانی، به بهترین نحو تغییرات در چگونگی تأثیر محیط اجتماعی بر تحول کودک را توصیف میکند. در کودکی، بافت بومتحولی تقریباً بهطور انحصاری در خردهنظام خانواده قرار دارد. در نتیجه، میاننظام (برای مثال، ارتباطهای والد ـ مدرسه و والد ـ همسال) حداقل تأثیر را دارد اما بروننظام (برای مثال، شبکه حمایت اجتماعی والدین) میتواند برای بومشناسی اجتماعی کودک بسیار مهم باشد. در اوایل و اواسط کودکی، حیطه مدرسه از اهمیت بیشتری برخوردار است. تعاملهای کودک با همکلاسیها و معلمان (یعنی، خرده نظام مدرسه) و تعاملهای والدین با معلمان و دیگر کارکنان مدرسه (یعنی، میاننظام والد ـ مدرسه) بهطور فزایندهای به عوامل مهم مؤثر بر احتمال افزایش پیامدهای منفی و حفاظتکننده در مقابل این پیامدها تبدیل میگردند. متعاقباً، نوجوانی با اهمیت بیشتر خردهنظام همسال و در نتیجه، افزایش اهمیت و پیچیدگی فرایندهای خطرآفرین و حفاظتکننده در میاننظام خانواده ـ همسال (برای مثال، مدیریت و نظارت والدین در باب همسالان نوجوان، شناخت والدین از والدین دوستان نوجوان) همراه است. با ورود کودک به دوره نوجوانی و صرف وقت بدون نظارت در بیرون از خانه، محله هم به عنوان یک خردهنظام و هم روابط میاننظامی با خانواده از اهمیت بیشتری برخوردار میشود.
اصلاً در من وجود ندارد:۱ به ندرت در من وجود دارد:۲ گاهی در من وجود دارد:۳
اغلب در من وجود دارد:۴ تقریباً در من وجود دارد:۵
برای بدست آوردن نمره مربوط به هر زیر مقیاس باید نمرات همه عبارات زیر مقیاس مورد نظر ( هر زیر مقیاس ۱۵ عبارت ) را با هم جمع کنید. برای بدست آوردن نمره میانگین عدد به دست آمده را بر ۱۵ تقسیم کنید و برای بدست آوردن نمره کل باید امتیازات مربوط به ۹۰ عبارت را با هم جمع کنیم.در عبارات زیر نمرهگذاریبهصورتمعکوسمیباشد: ۳.۴.۷.۸.۱۱.۱۲.۱۵.۱۶.۱۹.۲۰.۲۳.۲۴.۲۷.۲۸.۳۱.۳۲.۳۵.۳۶.۳۹.۴۰.۴۳.۴۴.۴۷.۴۸.۵۱.۵۲.۵۵.۵۶.۵۹.۶۰.۶۳.۶۴.۶۷.
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۶۸.۷۱.۷۲.۷۵.۷۶.۷۹.۸۰.۸۳.۸۴.۸۷.۸۸.یعنی بدین صورت:
اصلاً در من وجود ندارد:۵ به ندرت در من وجود دارد:۴ گاهی در من وجود دارد:۳
اغلب در من وجود دارد:۲ تقریباً در من وجود دارد:۱
ضریبآلفای زیر مقیاسها بدین شرح گزارش شدهاند:
(وابستگی متقابل:۷۵/۰)،(استقلال عاطفی-والدین:۸۶/۰)،(مدیریت زمان:۸۲/۰)،(مدیریت پول:۷۹/۰)،(استقلال عاطفی-دوستان/همسالان:۷۵/۰)،(جابجایی:۸۳/۰)،(کل مقیاس:۹۴/۰).
۳-۵روشها تجزیه و تحلیل دادهها:
تحلیل های کمی این پژوهش حول چهار موضوع انجام می شود:
۳-۵-۱اطلاعات جمعیتشناختی و تحلیلهای توصیفی:
در این بخش تحلیلهایی مانند فراوانی ویژگیهای آزمودنیها به تفکیک متغیرهای جمعیتشناختی از جمله جنسیت،سن،میزانتحصیلات،دانشگاه مبناینظری میباشد.این اطلاعات توسط جدول و نمودار ارائه شده.البته در این قسمت اطلاعات توصیفی مثل میانگین و انحراف معیارعاملهای مرتبط با پرسشنامه رشد خودمختاری ذکر شده.نرمافزار مورد استفاده در این قسمت (spss)است.
۳-۵-۲تحلیل های مبتنی بر نظریه کلاسیک اندازه گیری:
در این قسمت تحلیلهای مرتبط با نظریه اندازهگیری کلاسیک CTTصورت گرفته. تحلیلهای مدنظر شامل:روایی(رواییسازه)ضریبپایایی به روشآلفای کرونباخ،آزمون لاندا ۲گاتمن ،ضریب پایایی تتا،اومگا. به علاوه شاخصهای دشواری و تمییز از طریق ضریبهمبستگیدورشته ای در این بخش محاسبه شده است. جهت تحلیلدادهها براساس این رویکرد از نرمافزار (SPSS و Amos)استفاده شده است.
۳-۵-۳ساختار عاملی(روایی سازه):
شناسایی ساختار عاملی علاوه بر آنکه گامی در جهت رواسازی ابزار است، در جهت شناسایی عاملهای زیر بنایی و تعداد آنها استفاده میشود. به همین منظور تحلیل عاملی تأییدی و پایایی مرکب(composite reliability)در این پژوهش استفاده شده است.در تحلیل عاملی تأییدی محقق مطالعات خود را بر مبنای ساختار عاملی از پیشتعیین شده دنبال میکند و درصدد است صحت و سقم ساختار عاملی مجموعهای از متغیرهای مشاهده شده را مورد آزمون قرار دهد. جهت تحلیلدادهها براساس این رویکرد از نرمافزار (Amos)استفاده شده است.
تحلیل عاملی که اکنون در بسیاری از پژوهشها و تحقیقات و مطالعات انجام میشود مشکلات جدی دارد که اجتناب از آنها امکان پذیر نیست . مهمترین مشکل این تحلیل عاملی ها استفاده از تحلیل عاملیهای خطی است که مشکل جدی در تحلیل عاملی به شمار میرود. در انجام این تحلیل عاملی فرض میشود که رابطه خطی بین صفت مکنون یا عامل و متغیرهای مشاهده شده وجود دارد. این فرض در بیشتر یا قریب به اتفاق تمام مطالعات واقعی نیست. علاوه بر این تحلیل عاملی مبتنی بر ماتریس همبستگی انجام میشود واز اطلاعات کامل مطالعه استفاده نمیکند. به منظور استفاده از کلیهی اطلاعات نمیتوان از روشهای تحلیل عاملی موجود استفاده نمود. به منظور تحلیلعاملی غیر خطی با اطلاعات کامل [۶۰]می توان از نظریهی سوال پاسخ استفاده نمود. مبتنی بر مدل های چندبعدی نظریهی سوال پاسخ میتوان تحلیلعاملی انجام داد که هم غیر خطی باشند و هم از کلیه ی اطلاعات استفاده شود. علاوه بر این روشهای چند بعدی به پارامتری کردن سئوالات در ابعاد مختلف میپردازند.نرم افزار مورد استفاده در این بخش (Amos)بود.(رضایی، ۱۳۹۳)
۳-۵-۴تحلیل های مبتنی بر نظریه IRT :
گام اول در تحلیل های IRT مشخص کردن مدل مناسب برای داده هاست. بعد از اینکه مدل مناسبی انتخاب شد، برازش سؤالها با این مدل بررسی می شوند و سؤالهایی که برازش خوبی با مدل ندارند، اصلاح، تغییر و یا حذف میشوند. سپس پارامترهای مدل برآورد میشود. این پارامترها شامل پارامتر b به عنوان شاخص دشواری سؤال(ضریب توافق)، پارامتر a به عنوان شاخص تمییز سؤال و شاخص c به عنوان شاخص حدسپذیری است. منحنی ویژگی سؤالها به تفکیک رسم شده و بررسی میشوند. در اینجا هم فیلتری برای دفع و یا اصلاح سؤالهای معیوب برقرار میشود. در ادامه توابع آگاهی سؤالها و تابع آگاهی کل به دست آمده و رسم میشود. جهت تحلیل دادهها در این بخش هم از نرمافزار(multilog) استفاده شد. نوع تحلیل داده ها هم به روش مدلهای(grm)بود.رضایی (۱۳۹۳).
۳-۵-۴-۱مدل پاسخ مدرج ( :(grm
این مدل برای پاسخ سوالهایی مناسب است که گزینههای پاسخ دارای طبقههای مرتب شده هستند، مانند آنچه که در مقیاسهای درجهبندی لیکرت[۶۱] وجود دارند. برای برازش مدل مدرج به برابر بودن تعداد طبقههای پاسخ یا گزینه سوالها نیازی نیست،اگر قالب سوالهای مقیاس متفاوت باشد، در برآورد پارامتر سوال یا تفسیر بعدی پارامتر مشکلی پیش نمیآید، اگر هیچ گونه عصایجادویی[۶۲] آمار در دست نداشته باشیم که راهنمای ما در انتخاب مدل باشد، ناگزیر باید از بین مدلها آنها که عملیتر است انتخاب کنیم.اولین راهنما تعداد پارامترهایی است که باید برآورد شوند. مدلهایی که پارامترهای کمتری دارند از آنهایی که پارامترهای بیشتری دارند بهترند، زیرا بطور کلی برآورد مدلهای نوع اوّل به حجمنمونه کمتری نیاز دارد. همچنین سهولت نمرهگذاری نیز عامل دیگری است که باید در نظر گرفته شود، همچنین ناگفته پیداست که مدلها در صورتی برازندهاند که برنامههای مناسب و قابل کاربرد در مورد آنها در دسترس باشد( امبرتسون,رایس, ۱۳۸۸).
فصلچهارم
یافتههای پژوهش
۴-۱مقدمه:
در این فصل اقدام به ارائه یافته های حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها خواهیم نمود. یافته ها در قالب سؤال ها و جداول مشخص به صورت سؤال به سؤال ارائه میشود. در ابتدا نیز اطلاعات توصیفی حاصل از اجرای پژوهش ارائه میشود.
۴-۲اطلاعات توصیفی: اطلاعات جمعیت شناختی
نمودار ۴-۱ اطلاعات مربوط به فراوانی نمونه حاصل از اجرای ابزار را به تفکیک جنسیت نشان میدهد.
نمودار۴-۱ فراوانی نمونه به تفکیک جنسیت
طبق نمودار ۴-۱اطلاعات جمعیت شناختی به تفکیک جنسیت به این شرح است: مذکر ۴۵۵ مشارکت کننده(۴۵/۵)، مونث ۵۴۵ مشارکت کننده(۵۴/۵)
نمودار ۴-۲ اطلاعات مربوط به فراوانی نمونه حاصل از اجرای ابزار را به تفکیک سن نشان میدهد.
نمودار۴-۲ فراوانی نمونه به تفکیک سن
طبق نمودار۴-۲ اطلاعات جمعیت شناختی به تفکیک سن به این شرح است:(سنین۲۰-۲۵،۲۹۹نفر)،(سنین۲۶-۳۰،۳۰۷نفر)(سنین۳۱-۳۵،۲۲۹نفر)و(سنین۳۶-۴۰،۱۶۵نفر)بودند.
نمودار ۴-۳ اطلاعات مربوط به فراوانی نمونه حاصل از اجرای ابزار را به تفکیک تحصیلات نشان میدهد.
نمودار۴-۳ فراوانی نمونه به تفکیک تحصیلات
طبق جدول ۴-۳اطلاعات جمعیتشناختی به تفکیک تحصیلات به این شرح است:دانشجویان مقطع دکترا ۲۷۸نفر معادل۲۷/۸درصد،دانشجویان مقطع ارشد۳۹۶نفر معادل ۳۹/۶درصد،و دانشجویان مقطع کارشناسی ۳۲۶نفر معادل۳۲/۶درصد.
نمودار ۴-۴ اطلاعات مربوط به فراوانی نمونه حاصل از اجرای ابزار را به تفکیک دانشگاه نشان میدهد.
نمودار۴-۴ فراوانی نمونه به تفکیک دانشگاه
طبق جدول ۴-۴اطلاعات جمعیتشناختی به تفکیک دانشگاه به این شرح است:دانشگاه شریف ۲۰۰دانشجو،دانشگاه علم و صنعت۲۳۰ نفر،دانشگاه تهران۱۹۰نفر،دانشگاه مدرس۱۶۰نفر،و دانشگاه علوم پزشکی ایران۲۲۰نفر.
۴-۳یافتههای پژوهش بر اساس سؤالهای پژوهش:
سوال اول: پرسشنامه رشد خودمختاری تا چه اندازه از پایایی برخوردار است؟
در این گونه مواقع وظیفۀ مراقبین، پرستاران و سایر بهداشتی است که برای حفظ تعادل محیط بیرونی و درونی کودک مداخله کرده و نیازهای او را فراهم نمایند تا روند تکاملی او به هیچ وجه مختل یا متوقف نشود. از جمله این مارد زمانی است که کودک به علت بیماری در بیمارستان بستری می شود. «کودکان بسیار آسیب پذیرند و میزان ابتلای آنان ئ در نتیجه میزان بستری شدن آنان نیز چشمگیر می باشد.» (زید شهری، ۱۳۸۴)
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
بستری شدن کودک در بیمارستان سبب اضطراب ناشی از جدایی از والدین، ترس از محیط جدید، ترس از ناتوانی ها، و ترس از ادامه زندگی می شود. در حقیقت این فرایند برای کودک و والدینتش یک بحران موقعیتی[۶] است.
طبق تحقیقات انجام شده طی سال ۱۳۸۷ در تهران، تعداد کل کودکان سنین متفاوت مراجعه کننده به مراکز درمانی شهرداری تجریش، طالقانی و مهراد در طی این سال ۲۵۶۶۲۷ هزار نفر بوده است که از این تعداد ۵/۰ درصد بستری شده اند.
واقعیت این است که بیمارستان به عنوان یک محیط تنش زا تلقی شده و پذیرش در بیمارستان با شیوه های معمول سبب ایجاد اضطراب شدید در بیمارستان می شود.
به طور کلی که در بیمارستان بستری می شود، صرف نظر از نوع و شدت بیماری، همین عامل تنش زای بستری شدن در بیمارستان در قدم اول، ضربه هولناکی را به بیمار وارد می کند و همین اضطراب ایجاد شده موجب تشدید بیماری و نیز کندی روند بهبودی در بیمار می گرد. به گفته سیلیگمن[۷]، هرچه اضطراب کودکان بیشتر باشد، میزان استفاده آنان از خدمات پزشکی بیشتر و مدت اقامت آنها در بیمارستان طولانی تر خواهد شد؛ که این امر از یک طرف هزینه زیادی را متحمل سیستم بهداشتی و خانواده کودک کرده و از طرف دیگر به علت اقامت طولانی کودک در بیمارستان، عوارض بستری شدن و بیماریهای عفونی کودک و خانواده وی را تهدید می کنند (ممی یانلو، ص ۴ ، ۱۳۷۹).
بنابراین باتوجه به مطالب فوق، یافتن راهی برای سازگاری[۸] موثر و منطقی کودکان و والدینشان، ضروری به نظر می رسد. بازی یک وسیله مهم و قابل تعدیل با مشکلات کودک در محیط بیمارستان که به برآورده شدن نیازهای کودک و خانواده کمک می کند. مراقبین بهداشتی می توانند از بازی برای کمک به تکامل شناختی، مهارتهای حل مسئله، مهارتهای اجتماعی و بیان احساسات، ترس ها و عواطف کودک استفاده کنند. کمبود امکانات و وجود مشکلات عدیده در ممالک در حال توسعه موجب شده است که موضوع بازی به خصوص در کودکان موجب بی مهری، کم توجهی و والدین، مراقبین و کسانی که با بچه ها سرو کار دارند، قرار گیرند (شریدان، ۱۳۸۲). با توجه به نقش بازی و اسباب بازی در سلامت بدنی و روان شناختی کودک و نادیده انگاشتن این امر مهم در بیمارستانها، پژوهشگر بر آن شد تا درباره بازی ها و اسباب بازیها و تأثیر آن در بهبود حال کودکان پیش دبستانی بستری در بیمارستانهای کودکان شهر تهران، (یعنی زمانی که کودک از خانواده دور می شود و همچنین مسأله انطباق کودکان با محیط بیمارستان) مباحثی را مطرح کند.
این تحقیق در پی پاسخ به این سؤال است که : آیا بازیها و اسباب بازیها باعث بهبود حال کودکان پیش دبستانی بستری در بیمارستان می شود؟
اهمیت و ضرورت این تحقیق
بازی فعالیتی طبیعی برای کودکان به شمار می آورد و از بدون تولد نشانه های آن دیده می شود و تا بزرگسالی ادامه می یابد. او از طریق بازی، طریق مقابله با شرایط زندگی را می آموزد و یاد می گیرد که در چه مواقعی چه کاری را باید انجام دهد. او از طریق بازی، طریقه مقابله با شرایط زندگی را می آموزد و یاد می گیرد که در چه مواقعی باید از مقررات پیروی کند و یا با دیگران همکاری کند و یا برای مدتی بجنگند و یا مصالحه کند.
« بازی، انگیزشی برای کنجکاوی و ابزاری برای کشف مسائل است» ( اسمیت، ۱۹۹۸ ). بازی کردن راهی برای احساسات است؛ چرا که به کودک این امکان را می دهد تا هیجانات منفی چون خشم و عصبانیت خود را ابراز کند. بازی برای کودک همانند هوایی است که تنفس می کند.
مارلو عقیده دارد که یکی از طرق سازگاری کودکان با مساله بستری شدن، همانا بازی است، که بدین طریق هم می توان او را ارشاد کرد هم تکامل ذهنی و رشد جسمی و عاطفی وی را تحریک کرد. هاروای هم معتقد است، بازی باعث کاهش تنش های ناشی از فشار محیطی، ایجاد احساس راحتی و آرامش در فرد بازی کننده می شود. در بازی، کودک در دنیای خودش یاد می گیرد که چگونه با مشکلات محیطی سازمانی برای رسیدن به هدفها برخورد نماید، چگونه خود را آماده سازد و به چه صورت موقعیتها را شرح دهد. بازی یکی از روشهایی است که از طریق آن می توان تأثیرات بیماری و بستری شدن و عوارض ناشی از جدایی از والدین و وارد شدن به محیط ناآشنا و اقدامات درمانی را کاهش داد.
« بورن و گیبونز[۹] به نقل از اریکسون[۱۰] می گویند، کودک ضمن بازی نگرانی ها، ناکامیها و به طور کلی رضایت و عدم رضایت خود را نشان می دهد و با توجه به اهمیت و نقشی که بازی وارد می توان بدین وسیله نارضایتی ها و ناکاملیهای کودک را تسکین داد » (کریمی، ۱۳۶۸).
از این رو با توجه به اینکه اثرهای سوء بستری شدن در بیمارستان بر بم و روان کودک در این سنین و با امید به اینکه مراقبان، پرستاران و والدین با توجه به اهمیت بازی، آن را به عنوان مقیاس اندازه گیری و ارزیابی مشکلات انتخاب نموده و تدابیر لازم را اتخاذ و به بهبودی کودک سرعت بخشند و در بازگرداندن سلامتی و ادامه زندگی گذشته اش یاری اش نمایند، زمینه انجام دادن این پژوهش فراهم آمده است.
سوال اصلی تحقیق
آیا بازی ها و اسباب بازی ها باعث بهبود حال کودکان پیش دبستانی بستری در بیمارستان های کودکان می شوند؟
سؤالات فرعی تحقیق
آیا بین بازی و اسباب بازی و میزان اضطراب کودکان پیش دبستانی بستری در بیمارستان رابطه مثبت وجود دارد؟
آیا بین بازی و اسباب بازی و میزان درد کودکان پیش دبستانی بستری در بیمارستان رابطه معنادار وجود دارد؟
آیا بین ترسهای بالینی و میزان درد کودکان پیش دبستانی بستری در بیمارستان رابطه وجود دارد؟
آیا بین ترسهای بالینی و میزان اضطراب کودکان پیش دبستانی بستری در بیمارستان رابطه وجود دارد؟
فرضیه اصلی تحقیق
بازی ها و اسباب ها باعث بهبود حال کودکان پیش دبستانی بستری در بیمارستانهای کودکان می شوند.
فرضیه تحقیق
اسباب بازی موجب کاهش میزان اضطراب ناشی از درد کودکان بستری در بیمارستان می شود.
اهداف تحقیق
بررسی تأثیر بازی ها و اسباب بازی ها در بهبود حال کودکان پیش دبستانی بستری در بیمارستان های کودکان شهر تهران.
کمک به آشنایی کارکنان، مراقبان، والدین و … با تأثیر بازی در بهبودی و تندرستی کودکان بستری شده.
تعریف نظری عملیاتی اصطلاحات
® تعریف بازی : « بازی هر نوع فعالیتی است که فرد برای لذت بردن انجام می دهد بدون اینکه به نتیجه آن توجه داشته باشند » (شعاری نژاد، ۱۳۸۵ ).
® تعریف عملی بازی : در این پژوهش منظور جلسات بازی پژوهشگر با کودک شامل استفاده کردن از اسباب بازیهایی است که در تعریف عملیاتی اسباب بازی آورده شده است، که براساس ابزار سنجش ترس های بالینی کودک و متناسب با سن و شرایط کودک تعیین می شوند.
® اسباب بازی : به وسایلی اطلاق می شود که کودکان با آنها شخصیت خود را از نظر ذهنی و روانی شکل می دهند و آینده خود را در قدرت آنها جست و جو می کنند. (احمدی، ۱۳۸۰).
® تعریف عملی اسباب بازی : منظور از اسباب بازی، در این پژوهش عبارت است وسایل و اسباب بازیهای مانند کتاب، وسایل و لوازم پزشکی، پازلها و … براساس ابزار سنجش ترسهای بالینی کودک (رویه های درمانی، محیط، مسائل درون فردی، مسائل برون فردی) و با توجه به شرایط و سن کودک مشخص می شوند.
® تعریف عملی بهبودی : در این پژوهش، منظور کاهش بروز عوارض ناشی از بستری شدن، به خصوص اضطراب[۱۱]، درد، ترس[۱۲] می باشد.
® تعریف اضطراب : اضطراب یک حالت هیجانی، مبهم[۱۳]، ناخوشایند[۱۴] همراه با کیفیتهایی از بیم[۱۵]، وحشت[۱۶]، استیصال[۱۷] و ناآرامی است (موسوی، ۱۳۷۸).
® تعریف عملی اضطراب : اضطراب به عنوان متغیر وابسته در این پژوهش با بهره گرفتن از ابزار سنجش اضطراب تصویری[۱۸] توسط پژوهشگر قبل و پس از مداخله اندازه گیری و تکمیل می شود.
® تعریف درد : درد عبارت است از رنج شدید عضوی یا عمومی که تحملش دشوار باشد (دهخدا، ۱۳۷۷).
® تعریف عملی درد : درد به عنوان متغیر وابسته در این پژوهش عبارت است از میزان شدتی از درد که بیمار مطلق با مقیاس خود سنجی در مشخص می نماید.
® تعریف بستری شدن : به حالتی گفته می شود که « یکی از تخت های بیمارستان شخص اختصاص داده می شود و این شخص برای مدت کوتاهی در آنجا می ماند و تحت مراقبت و درمان قرار می گیرد (ممی یانلو، ۱۳۷۹).
® تعریف عملی بستری شدن : در این تحقیق بستری شدن عبارتست از اختصاص دادن تخت به یک کودک بیمار که به دستور پزشک اطفال با تشکیل پرونده باید در بخش مخصوص کودکان بستری شود.
® کودکان بستری شده : در این پژوهش، منظور ما کودکان ۴ تا ۶ ساله هستند که مدت بستریشان از یک ماه بیشتر باشد.
۱ | از تولد تا ۱۸ ماه | کودکان شیرخوار |
۲ | از ۱۸ ماهگی تا ۳ سال | کودکان نوپا |
۳ |