جدول ۴-۳. توصیف وضعیت سازمانی ۶۳
جدول ۴-۴. توصیف وضعیت تمایل به حمایت ۶۴
جدول ۴-۵. توصیف وضعیت حمایت در بخش های مختلف ۶۵
جدول ۴-۶. توصیف وضعیت گستره فعالیت سازمان ها ۶۶
جدول ۴-۷. توصیف وضعیت تعداد کارکنان ۶۷
جدول ۴-۸. سوال اول تحقیق ۶۸
جدول ۴-۹. سوال دوم تحقیق ۷۰
جدول ۴-۱۰. سوال سوم تحقیق ۷۱
جدول ۴-۱۱. سوال چهارم تحقیق ۷۲
جدول ۴-۱۲. سوال پنجم تحقیق ۷۳
جدول ۴-۱۳. سوال ششم تحقیق ۷۴
جدول ۴-۱۴. سوال هفتم تحقیق ۷۵
جدول ۴-۱۵. سوال هشتم تحقیق ۷۶
فهرست نمودار
عنوان صفحه
نمودار ۴-۱. توزیع افراد بر حسب جنسیت ۶۱
شناسایی و اولویت بندی موانع حمایتمالی از ورزش قهرمانی استان فارس
به وسیله: عباس اسدی
چکیده:
هدف تحقیق حاضر شناسایی و اولویتبندی موانع حمایتمالی از ورزش قهرمانی استان فارس می باشد. روش تحقیق حاضر پیمایشی و جامعه آماری این تحقیق شامل متخصصان ورزشی (اساتید مدیریت ورزشی دانشگاه‌ها)، متخصصان بازاریابی ورزشی و شرکت‌ها و مدیر عامل‌های باشگاه‌های ورزشی می‌باشند. که بر این اساس تعداد ۶۲ نفر به صورت انتخاب در دسترس به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه استاندارد عسکریان و آزادان (۱۳۹۱) بود که روایی و پایایی آن بر اساس روش های معتبر مورد تایید قرار گرفت. داده های تحقیق با بهره گرفتن از آزمون رتبه بندی فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مانع فقدان جنبه های تکنیکی در باشگاه ها با میانگین رتبه ۶۱/۴ مهمترین مانع می‌باشد و مانع ساختاری- مدیریتی با میانگین رتبه ۱۴/۳ کم اهمیت‌ترین مانع در بین موانع در جذب حامیان مالی در ورزش قهرمانی استان فارس می باشد.
کلمات کلیدی: ورزش قهرمانی، حمایت مالی، فارس
فصل اول
کلیات تحقیق
۱-۱ مقدمه
صنعت ورزش به سرعت جهانی گشته، قلمرو آن همهجا را تسخیر کرده و در سراسر دنیا ریشه دوانیده است، تا میلیاردها انسان از آن بهرهمند شوند. صنعت ورزش با در اختیار داشتن عامل محرکی همچون مسابقات بزرگ ورزشی، امکان بهرهگیری از فرصتهای تبلیغاتی و رسانه ها را فراهم نموده است؛ که این موضوع خود موجب ایجاد بستر لازم برای تعامل مابین صنعت، تجارت و ورزش گردیده است (آندروف و همکاران،۱۳۸۰). در سطح بین المللی، ورزش ششمین رتبه را دربین صنایع عمدهی مختلف را دارا است (آزادان،۱۳۹۱). صنعت ورزش بخشهای نظیر کالاهای ورزشی، بازاریابی، سرپرستی ، اجرا وحمایت مال، ورزش حرفهای، پوشاک ورزشی، رسانه های ورزشی و ورزشهای تفریحی را در بر میگیرد و هر ساله در حال رشد است (احسانی،۱۳۸۷). اقتصاد ورزشی حیطه گستردهای است که با دیگر بخشهای اقتصادی رابطهای تنگاتنگ دارد. ضرورت جهانی شدن ورزش که از دههی ۱۹۸۰ شروع شد، موجب تغییر نقش ورزش در جامعه شد و فرصتهای درآمدزایی بسیاری را برای افراد، مؤسسات و رسانه های مختلف ایجاد کرد (الهی،۱۳۸۷). افزایش فعالیت در عرصهی تربیتبدنی و ورزش موجب افزایش تقاضای کالا وخدمات مختلف میشود. این مجموعه فعالیتها موجب پیدایش صنعت ورزش میشود (عسکریان،۱۳۸۳). یکی از راه های تأمین بودجهی کافی جهت انجام فعالیتهای ورزشی به ویژه فعالیتهای قهرمانی، جذب سرمایه‌گذاری شرکتها وکارخانجات خصوصی در صنعت ورزش است (کاظم،۱۳۸۱). حمایتمالی ورزشی یکی از مهمترین منابع درآمدی در ورزش امروزی است (سید عامری، ۱۳۸۸). مفهوم حمایت مالی از ورزش یک پدیده جدید به شمار نمیرود. کشاک به نقل از گراتون و تیلور^[۱] (۱۹۸۵). بیان میدارد که شروع حمایت مالی از ورزش به سال ۱۸۵۰ میلادی باز میگردد که در آن یک شرکت استرالیایی به عنوان حامی مالی مسابقات کریکت انگلستان درآمد و از این طریق سود زیادی را عاید خود و برگزار کنندگان مسابقه مذکور کرد(کشاک،^[۲]۲۰۰۴). حمایت از یک ورزش، سازمان ورزشی یا رویداد توسط یک شخص یا شرکت برای کسب منافع یا سود دو جانبه برای هر دو طرف قرارداد (کشاک،۲۰۰۴). تا به حال چه در ورزش و چه در دیگر زمینه ها، از حمایت تعریف جامع و مختصی نشده است. اما حمایت مالی به عنوان تدارک کمکهای مالی و مادی به یک فعالیت به وسیلهی یک سازمان تجاری با هدف کسب اهداف تجاری تعریف میشود(جماعت،۱۳۸۶).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شانک^[۳] حمایت مالی ورزشی را به صورت زیر بیان میکند سرمایهگذاری در موجودیت ورزش (ورزشکار،تیم،لیگ، یا برنامهی ورزشی) برای حمایت از اهداف کلی سازمانی، تجاری و یا استراتژیهای پیشرفته (شانک،۱۹۵۱). گراتون^[۴](۱۹۸۵). حمایت مالی ورزشی را حمایت از یک ورزش، رویداد ورزشی، سازمان ورزشی یا رقابت توسط یک شخص یا شرکت برای کسب منافع یا سود دوجانبه برای هر دو طرف قرارداد، میداند. امروزه شرکتهای تجاری و صاحبان صنایع مختلف دریافتهاند که، حمایت مالی میتواند به منزله یک ابزار تبلیغاتی قدرتمند برای آنها عمل کند. در واقع یکی از مهمترین و موثرترین عناصری که موجب پیوند رویدادهای ورزشی و اقتصاد شده است، موضوع حمایت مالی ورزشی به عنوان یک روش تبلیغاتی برای شرکتهای حامی است (بلوریان،۱۳۸۷). اهمیت حامیان مالی در درآمد زایی بخش ورزش دنیا بعد از امتیاز پخش زندهی تلویزیونی قرار دارد که ارزش آن در المپیک برای شرکتها مانند شرکت‌های مک دونالد، کداک، ویزا، آدیداس وکوکاکولا بیش از ۱۷۰ میلیون دلار بوده است (کاظمی،۱۳۸۶). بنابراین با توجه به اینکه حمایت مالی یکی از زیر مجموعه های بخش بازاریابی است و مسئولین ورزش برای به ثمر بخشیدن و به نتیجه رسیدن اهداف خود در بحث ورزش قهرمانی باید زمینه را برای ورود حامیان در ورزش فراهم کنند. یکی از اولین نیازها جهت ورود حامیان به ورزش شناختن عواملی است که مانع از حمایت مالی در ورزش میشود. از آنجا که جذب حامیان مالی برای ورزش استان فارس نیاز به بررسیهای دقیق و کارشناسانه دارد، لذا محقق برآن است تا با بررسی وتحلیل ورزش این استان موانع حمایت مالی در این حوزه را شناسایی و اولویتبندی کند، و بتواندگامی هر چند کوچک در راه گسترش بیشتر ورزش استان فارس بر دارد.
۱-۲ بیان مساله
در ابتدای هزاره سوم، جهان ورزش دوران جدید و تازه ای را تجربه می کند. افزایش فعالیت در عرصه تربیت بدنی و ورزش موجب افزایش تقاضا برای کالا و خدمات مختلف شده است. این فعالیت ها به پیدایش صنعت ورزش منجر شده است. برای موفقیت در این صنعت، به کارگیری بازاریابی ورزشی امری ضروری است(پیتس و استولار، ۲۰۰۲).
حمایت مالی از عناصر ارتباطات بازاریابی است که می تواند در موقعیت های معین، در کنار عناصر دیگر مانند تبلیغات، ارتقای فروش، به عنوان انتخابی سودمند، ابزار لازم ، فروش شخصی، روابط عمومی و بازاریابی مستقیم را برای تحقق اهداف خاص شرکت ها تأمین کند و باعث موفقیت بازاریابان در محیطی آشفته شود(سگون و اورلی^[۵]،۲۰۰۸). امروزه ورزش از طریق به کارگیری دانش بازاریابی به صنعتی تبدیل شده است که حمایت ورزشی از ابزارهای اصلی آن به شمار می رود. موفقیت حمایت ورزشی لازمه تصمیم گیری صحیح و اصولی است که در نظر داشتن عوامل مختلف تاثیرگذار بر آن، هدایت بهتر فعالیت های حمایتی را میسر می کند. در حوزه مدیریت، حمایت ورزشی به عواملی مانند اهداف حمایت ورزشی، ملاک های انتخاب رشته ورزشی، آمیخته ارتباطات بازاریابی و ارزیابی حمایت ورزشی می پردازد که از فاکتورهای مهم در فرایند تصمیم گیری حمایت ورزشی محسوب می شوند و به صورت فرایند انجام می شوند(حسینی و همکاران،۱۳۹۱). حمایت مالی از ورزش از تکنیکهای ارتباط جهانی است که هدفش سرمایه گذاری در فعالیت های ورزشی، افراد و رویدادها برای بهره برداری بالقوه از مسائل تجاری مربوط به ورزش، ترغیب تماشاچیان در ورزشگاه و تماشاچیان تلویزیونی و ایجاد ارتباط بین حمایت شونده رویداد، تیم ورزشی یا ورزشکار و حمایت کننده است(رهام و همکاران، ۱۳۹۰).
یکی از راه های تامین بودجه کافی جهت انجام فعالیت های ورزشی به ویژه فعالیت های قهرمانی، جذب شرکت ها و سازمان ها جهت حمایت مالی می باشد. امروزه شرکت ها حمایت مالی را به عنوان یکی از ابزارهای ارتباطی محسوب می کنند و تمایل دارند از این طریق آگاهی از خدمات شرکت را افزایش دهند(احسانی و همکاران،۱۳۸۷). سرمایه گذاری جهانی در حمایت مالی، روندی رو به رشد داشته و از حدود ۵۰۰ میلیون دلار در سال ۱۹۸۲(کلاه^[۶]،۲۰۰۳)، به ۱۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۹ رسیده (شانک،۲۰۰۹) و بیش از ۷۰ درصد مبالغ سرمایه گذاری شده برای حمایت مالی، در حوزه ورزش و رویدادهای ورزشی بوده است(کرمپتون،۲۰۰۴).
پدیده حمایت ورزشی در دهه اخیر رواج یافته است. مثلا محققانی مانند ایزدی (۱۳۸۳)، آقازاده و همکاران (۱۳۸۷)، الهی (۱۳۸۷)، الهی و همکاران (۱۳۸۸)، عامری و همکاران(۱۳۸۸)، بنار و همکاران (۱۳۹۱)، رهام و همکاران (۱۳۹۰)، نافر و بوهلر (۲۰۱۰)؛ بیشتر به بررسی عوامل و موانع موثر بر جذب حامیان مالی در ورزش پرداخته اند اما توافق کامل و جامعی در زمینه معیارهای انتخاب حامیان مالی در ورزش وجود ندارد و این موضوع به مطالعات و تحقیقات بیشتری نیاز دارد. گذشته از عدم اتفاق نظر کلی در حوزه موانع جذب حامیان مالی، تحقیقی در کشور بر روی موانع جذب حامیان مالی در ورزش استان فارس انجام نگرفته است. با توجه به اینکه در حال حاضر ورزش استان فارس نه تنها رو به پیشرفت نیست بلکه پسرفت های نیز داشته است که حذف اکثریت تیم های حرفه ای استان فارس از مسابقات ورزشی در سطح اول کشور گویایی این قضیه می باشد. با بررسی علل ناکامی این تیم ها مشخص می شود که تمامی این تیم ها از لحاظ مالی دچار مشکلاتی بوده اند که با برنامه ریزی مناسب در حوزه حامیان مالی می شود این مشکلات را کاهش داد. با توجه به موارد ذکر شده، وجود شکاف تحقیقاتی در این حوزه به خوبی درک می شود. لذا تحقیق حاضر با هدف بررسی و تحلیل موانع جذب حامیان مالی در استان فارس طراحی و اجرا گردید.
۱-۳ اهمیت و ضرورت اجرای تحقیق
از سال ۱۹۵۰ و بهرهگیری ورزش از رسانه های جمعی به ویژه تلویزیون سبب استقبال بیسابقه جامعه از ورزش شد درنتیجه ورزش به عنوان کسب وکار بخشی ازجامعه رواج یافت کسب وکار ورزش نیازمند به مجموعهای از ملازمات سازمانی، حقوقی، اجرایی و مالی بود در برخی از جوامع این ملازمات فراهم شد و ورزش به یک صنعت مبدل شد. از این رو سهم ورزش در برخی از ملل به حدود ۲ تا ۳ درصد تولید ناخالص ملی رسید این دستاوردها سبب شده که برخی کشورها به توسعه ورزش از منظر توسعه یک صنعت مینگرند و از آن به عنوان وسیلهای برای رونق اقتصادی امید دارند (جماعت،۱۳۹۰).
همچنین فاکتورهایی که در رشد و توسعهی ورزش اثرگذار و لزوم تحقیق در زمینه حمایت مالی ورزشی را روشن میسازند،عبارتند از: افزایش تعداد وقایع ورزشی، رشد و توسعهی اوقات فراغت، افزایش امکانات، وقایع و شرکت کنندگان ورزشی، شناسایی ورزش به عنوان یک عامل سلامتی، افزایش حجم رسانه ها، رشد بازاریابی درصنعت ورزش، افزایش وگسترش کالاها وخدمات ورزشی برای گستره متنوعی ازتقسیمات بازار، رشد فرصتهای سودآور خلق شده به وسیلهی ورزش، رشد تکنولوژی خدمات، کالاها و تمرینات ورزشی، افزایش حمایت مالی وسرمایه گذاری ورزشی از بین ارتباطات تجارت عمومی، جهانی شدن ورزش و افزایش در اندازهی بازارهای جهانی ورزش.
موضوع حمایت در ورزش مسأله‌‌ای است که در تمام دنیا با جدیّت دنبال می‌شود؛ چرا که در صورت نبود حامیان مالی ورزش بسیاری امتیازاتش را از دست می‌دهد. اما متأسفانه در کشور ما فرهنگ بازاریابی و بحث حامیان مالی در ابتدایی‌ترین مراحل خود قرار دارد و به دلیل ناآشنایی مدیران با این مقوله، هنوز زیر ساخت‌های لازم برای این‌کار شکل نگرفته، محیط حقوقی آن فراهم نشده و آیین نامه‌ها و فرم‌های قرارداد تدوین نشده و در یک کلام هیچ کار اساسی‌ای صورت نگرفته است (فاعد، ۲۰۰۶). دردهههای اخیر اغلب دولتها با توجه به کسری بودجه و بحرانهای مالی، اقدام به واگذاری بخشهای دولتی به بخشهای خصوصی کردهاند. درکشور ایران نیز طبق اصل ۴۴ قانون اساسی و برنامه چهارم توسعه دولت موظف است که بخشهای خود را به بخشهای خصوصی واگذار کند. بخشها و باشگاههای دولتی نیز از این امر مستثنی نیستند و لازم است که باشگاههای ورزشی تحت حمایت بخش خصوصی قرار گیرند. بنابراین باشگاهها و سازمانهای ورزشی با توجه به این مساله که یکی از راه های تامین بودجه کافی جهت انجام فعالیتهای ورزشی جذب شرکتها و سازمانها جهت حمایت مالی است، باید بازاریابی و در نهایت جذب حامیان مالی را جزء وظایف مهم خود قرار دهند (جماعت، ۱۳۹۰). ادامه حیات باشگاهها و تیمهای معتبر در شرایط کنونی بدون پشتوانه مالی و اقتصادی امکان پذیر نیست. زیرا ورزش نیز مانند هر پروژه ملی دیگر جهت رسیدن به اهداف برنامه ریزی شده خود نیاز به منابع مالی دارد. گرچه این منابع مالی درحال حاضر از روش های مختلف نظیر تخصیص اعتبارات دولت درقالب بودجههای مختلف تهیّه میشود، اما این میزان بودجه درمقایسه با سایر فعالیتهای دولتی درصد بسیار ناچیزی از منابع دولتی را به خود اختصاص میدهد (معماری،۱۳۸۶). بنابراین سازمانهای مختلف که مسئولیت امر ورزش کشور را برعهده دارند قادر نخواهند بود با اتّکا به بودجه دولتی نیازهای خود را تامین نمایند و از طرفی با توجه به تاکید دولت مبنی بر خصوصی سازی در برنامه چهارم توسعه، تمامی باشگاهها برای بقاء چارهای جزء ایجاد درآمد ندارند (محرم زاده ،۱۳۸۵).
در سال های گذشته تیم های حرفه ای استان فارس از لحاظ بحث های مالی مشکلاتی را داشته اند. این در حالی است که با جذب حامیان مالی می توان این مشکلات را کاهش داد. جذب حامیان مالی در ورزش استان فارس ضروری می باشد. در حال حاضر میزان حضور حامیان مالی در سطح اول استان فارس بسیار ناچیز می باشد. به نظر می رسد جهت حضور حامیان مالی در ورزش فارس موانعی اساسی وجود دارد. لذا با توجه به وجود این موانع در حمایت مالی در ورزش فارس جا دارد که این عوامل شناسایی و اولویتبندی شود تا مسئولین بتوانند با برنامه ریزی این موانع را مرتفع کنند.
۱-۴ اهداف تحقیق
۱-۴-۱ هدف کلی
هدف کلی تحقیق حاضر شناسایی و اولویت بندی موانع حمایت مالی از ورزش قهرمانی استان فارس می باشد.
۱-۴-۲ اهداف اختصاصی

1. 1. اولویت بندی موانع حمایت مالی در ورزش قهرمانی استان فارس

1. 1. اولویت بندی موانع ساختاری-مدیریتی در حمایت مالی در ورزش قهرمانی استان فارس

1. 1. اولویت بندی موانع عدم توفیق اسپانسرها در فرایند حمایت مالی در حمایت مالی در ورزش قهرمانی استان فارس

1. 1. اولویت بندی موانع عدم استفاده از اصول بازاریابی در حمایت مالی در ورزش قهرمانی استان فارس

1. 1. اولویت بندی موانع سطح پایین حرفه ای ورزش استان فارس در حمایت مالی در ورزش قهرمانی استان فارس

1. 1. اولویت بندی موانع مشکلات حقوقی و رسانه ای در حمایت مالی در ورزش قهرمانی استان فارس

1. اولویت بندی موانع فقدان جنبه های تکنیکی در باشگاه ها در حمایت مالی در ورزش قهرمانی استان فارس

در خصوص کالاهای تجزیه ناپذیر است که اراده مشترک نمی‌تواند در خصوص آنها موثر باشد. زیرا در کالای تجزیه ناپذیر نمی توان هر جزئی از مبیع را در مقابل هر جزء ثمن قرار داد حتی با مسامحه . اگر در کالای تجزیه ناپذیر اراده مشترک بر این قرار گرفته باشد که مقدار نقش مبیع را داشته باشد نمی توان نقش خود مبیع را برای مقدار قبول نمود و به اجبار نقش وصف بر آن بار می شود. چرا که موضوع معامله را به آسانی نمی توان زیاد یا کم کرد تا با اغراض ویژه دو طرف متناسب شود .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در ماده ۳۵۵ ق. م. مقدار نقش وصف را دارد و موثر در تعیین ثمن نیست و کل مبیع در مقابل کل ثمن قرار دارد .از کلمه مساحت که در ماده مزبور به کار رفته فهمیده می‌شود که این ماده ناظر به کالای مختلف الاجزا و متساوی الاجزا می باشد . در شمول مختلف الاجزا در ماده فوق الذکر شکی نیست چون سابقه فقهی آن روایت ابن حنظله می‌باشد که در خصوص زمین بیان شده و نیز رویه قضایی در خصوص زیاد یا کسری زمین که مختلف الاجزاء است صادق می باشد. اما شمول متساوی الاجزا از آنجا به ذهن خطور می کند که کلمه مساحت در بعضِی از کالاهای متساوی الاجزا نیز به کار می‌رود و نیز به طریق اولی دلایل روایت ابن حنظله شامل کالای متساوی الاجزا می گردد . هم چنین در قسمت اخیر ماده ۳۵۵ ق. م . محاسبه در کالای متساوی الاجزا راحت‌تر انجام می گیرد. البته در خصوص کالای مختلف الاجزا نیز می‌توان محاسبه را با کمی مسامحه یا مصالحه انجام داد . با توجه به واژه ملک در ماده مزبور حکم ماده علاوه بر زمین شامل سایر اموال غیر از زمین یعنی اموال منقول نیز میگردد و ویژه املاک نیست .
در ماده ۳۸۴ ق.م مقدار نقش اساسی را دارد و نقش خود مبیع را ایفا می کند به این معنی که هر واحد از ثمن در مقابل هر واحد از مبیع قرار می گیرد . با اینکه در نگاه اول به نظر می رسد که ماده مزبور در خصوص کالای متساوی الاجزا می باشد ولی باید گفت که ماده مزبور هم متساوی الاجزا و هم مختلف الاجزا را شامل می‌شود. چون در مختلف الاجزا نیز می‌توان مقدار را به صورت خود مبیع شرط کرد . ماده فوق الذکر در خصوص کالای تجزیه پذیر می باشد چون در جایی که هر واحد از ثمن در مقابل هر واحد از مبیع قرار گیرد باید قایل به این شد که مبیع تجزیه پذیر می باشد و نیز ماده ۳۸۵ ق.م. که بلافاصله بعد از ماده ۳۸۴ ق.م. آمده در خصوص اموال تجزیه ناپذیر می باشد بنابراین ماده ۳۸۵ ق.م. اموال تجزیه نا پذیر را از شمول ماده ۳۸۴ خارج ساخته است . همچنین ماده ۳۸۴ ق.م در خصوص اموالی است که قابل تقسیم باشند که این خود نشانگر این است حکم ماده مزبور در خصوص اموال تجزیه پذیر می باشد.
ماده ۳۸۵ ق.م. که در آن مقدار به عنوان وصف مبیع می باشدو مقدر نقش و رکن اساسی را ایفاء نمی کند و دلیل آن این است که بنابه صراحت خود ماده مزبور، شامل اموال تجزیه ناپذیر می باشد که در کالای تجزیه ناپذیر مقدار فقط می‌تواند نقش وصف مبیع را داشته باشد که در ذیل ماده مزبور ، در صورت تخلف از شرط مقدار حق فسخ به متضرر داده شده است که این نشان از این دارد که مقدار به عنوان وصف مبیع می باشد . ماده ۳۸۵ ق.م. ناظر بر اموال مختلف الاجزا می باشد چون معمولا ً در کالای مختلف الاجزا است که تجزیه ناپذیر بودن، صدق می کند نیز در صدر ماده مزبور اموالی ذکر شده ( فرش و خانه ) که اموال تجزیه ناپذیر می باشند .
در ماده ۱۴۹ قانون ثبت مقدار، هم نقش وصف و هم نقش خود مبیع را دارد قابل اعمال می باشد . ماده مزبور فقط ناظر بر اموال غیر منقولی می باشد که در دفتر املاک اداره ثبت اسناد به ثبت رسیده باشد . نیز در خصوص اموال تجزیه پذیر می باشد چون که محاسبه مساحت اضافی موقعی صحیح است که مال قابل ارزیابی و تجزیه باشد و در مال تجزیه ناپذیر محاسبه غیر ممکن می باشد .قانونگذار در ماده ۱۴۹ قانون ثبت اصل را بر بقاء عقود در نظر داشته است و همچنین ذینفع نباید مساحت اضافی را مجاناً تملیک نماید که در غیر اینصورت اکل مال به باطل خواهد بود .
گرچه دو ماده ۱۴۹ ق. ث . و ماده ۳۵۵ ق. م. در خصوص زیادی مقدار در مبیع می باشند ولی تعارضی با همدیگر ندارند ماده ۱۴۹ ق. ث . فقط در مورد املاکی که سند مالکیت صادر شده است می باشد و ماده ۳۵۵ ق . م. کلیه اموال به غیر تجزیه ناپذیر را شامل می شود.
باید گفت که در کالای مختلف الاجزا نیز می توان مقدار را به عنوان خود مبیع شرط کرد. زیرا که عرف کالای مختلف الاجزا را با کمی مسامحه قابل تقسیم بر ثمن می داند.
اگر مبیع بیشتر از مقدار مشروط درآید در این صورت علم و جهل بایع هیچ تاثیری ندارد . زیرا که نسبت به مقدار اضافی عقد و توافقی صورت نگرفته است.اگر مبیع کمتر از مقدار مشروط در آید و مشتری با علم به این‌که مبیع کمتر از مقدار مشروط است آن را قبول نماید طبق قاعده اقدام مشتری نمی تواند از حق فسخ خود استفاده نماید. ولی در هر صورت مشتری می تواند ثمن را تقسیط کند. به این معنی که به نسبت مبیع کسر در آمده از ثمن کسر می شود و اگر این کار را انجام ندهد و مشتری کل ثمن را بدهد برای بایع اکل مال به باطل خواهد بود.ماده ۴۴۳ ق . م . مقرر می دارد « تبعض صفقه وقتی موجب خیار است که مشتری در حین معامله عالم به آن نباشد ولی در هر حال ثمن تقسیط می شود». لذا مشتری فقط موقعی می تواند از حق فسخ استفاده نماید که آگاه به کسری مبیع نباشد .
اگر بایع یا مشتری عالم به زیادی یا کسری مبیع باشد طبق قاعده اقدام بایع یا مشتری نمی توانند از حق فسخ موجود در مواد ۳۵۵ و ۳۸۵ ق. م . استفاده نمایند. زیرا که بر ضرر خود اقدام نموده‌اند و هر کسی که بر ضرر خود اقدام نماید باید ضرر وارد ه را متحمل گردد. بایع یا مشتری فقط در موقعی می تواند از حق فسخ خود استفاده نماید که علم به زیادی یا کسری مبیع نداشته باشد.
ضمانت اجرای تخلف از شرط مقدار در ماده ۳۵۵ ق. م. خیار تخلف از شرط می‌باشد که در ماده ۲۳۵ ق.م. نیز آمده است و ضمانت اجرای تخلف از شرط مقدار در ماده ۳۸۴ ق. م. در موقعی که در مبیع کسری پیدا شود خیار تبعض صفقه می‌باشد و اگر در مبیع زیادتی پیدا شود زیاده مال بایع خواهد بود. زیرا که نسبت به آن زیادی عقدی منعقد نشده است تا باطل بشود چون مقدار درماده ۳۸۴ ق.م نقش مبیع را دارد.
ضمانت اجرای تخلف ماده ۳۸۵ ق. م که در خصوص مبیع تجزیه ناپذیر می باشد خیار تخلف از شرط است زیرا کل ثمن در مقابل مبیع قرارگرفته است و مقدار نقش وصف را دارد.
در ماده ۱۴۹ ق. م. ضمانت اجرای تخلف از شرط مقدار ، محاسبه و جبران کسری ثمن می باشد که قانونگذار در این ماده از عمومات موجود در قانون مدنی عدول کرده و بیشتر جانب ابقاء عقد را گرفته است.
مبنای ضمانت اجرای تخلف از شرط مقدار قاعده لاضرر و نیز موازنه ارزش می‌باشد. زیرا که هر کسی که ضرر می بیند باید جبران شود و بایستی مبیع و ثمن باهم توازن و موازنه داشته باشند و مبیع و ثمن باید به اندازه و ارزشی باشند که هم سطح قرار گیرند . لکن موازنه ارزش را نمی توان در خصوص مقداری که به عنوان وصف می باشد به کار برد .
پیشنهاد:
قانون مدنی بحث شرط مقدار را در ضمن عقد بیع بیان کرده و مثالهایی نیز از مبیع آورده است ،اما شرط مقدار اختصاص به شرط ضمن عقد بیع و مبیع ندارد ، بلکه در مورد ثمن نیز همین بحث وجوددارد و این شرط در ضمن سایر عقود نیز ممکن است قرار داده شود لذا لازم است که قانونگذار دایره شمول شرط مقدار را به مواد مذکور و لازم نیز تسری دهد .
قانون مدنی نظم خاصی را در مورد شرط مقدار رعایت نکرده و آن را در مبحث قواعد عمومی قراردادها نیاورده است ، بطوریکه شرط مقدار یکی از مصادیق شروط ضمن عقد و شروط ضمن عقد ، قاعده ای عمومی در قراردادها است لذا شایسته است که مبحث شرط مقدار در قواعد عمومی قراردادها آورده شود .
شرط مقدار در قانون مدنی جدا از شرط صفت ( ماده ۲۳۵ ق.م ) بیان شده و مواد ۳۵۵ ، ۳۸۴ و ۳۸۵ ق.م بشرط مقدار اختصاص پیدا کرده اند در این مواد بیان صریحی دیده نمی شود و تصویب ماده ۱۴۹ قانون ثبت نیز مزید بر علت شده و بر دامنه ابهامات افزوده است لذا لازم است که پاسخ مناسب و همسو با مبانی فقهی و رفع ابهام از مواد قانونی مزبور صورت گیرد.
قانونگدار در مواد ۳۵۵ ، ۳۸۴ و ۳۸۵ قانون مدنی احکام متفاوتی را برای تخلف از شرط مقدار بیان کرده است و درنتیجه شاهد اظهار نظرهای متفاوت در میان حقوقدانان و آرای متفاوتی در رویه قضایی می باشیم که شایسته است قانونگذار با مداخله خود به ابهامها و اختلاف نظرهاپایان دهد .
قانونگذار در ماده ۳۸۶ قانون مدنی به صراحت بیان نموده است اگر در مورد مواد ۳۸۴ و ۳۸۵ ق.م معامله فسخ شود علاوه بر ثمن می توان مطالبه خسارت نمود در حالیکه در مورد ماده ۳۵۵ قانون مدنی چنین ماده ای وجود ندارد .درحالیکه قواعد عمومی از جمله قاعده لاضرر و عدالت اقتضا دارد که خسارت وارده در ماده ۳۵۵ نیز جبران گردد درحالیکه قانونگذار فقط جبران خسارت رادر مورد مواد ۳۸۴ و ۳۸۵ ق.م آورده وبایدنظیر ماده ۳۸۶ را برای ماده ۳۵۵ ق.م هم می آورد که غفلت کرده است .
از آنجاییکه مواد قانونی در خصوص شرط مقدار ناقص بوده و بعضا ضمانت اجرایی آن بطور صریح نیامده است پیشنهاد می گردد که قانونگذار باتصویب مواد قانونی مربوط به شرط مقدار به اختلافات و مناقشات مطروحه پایان دهد .
منابع :
الف :منابع فارسی
۱- امامی،حسن، حقوق مدنی،جلد اول،تهران،انتشارات اسلامیه ،چاپ ۱۷ سال ۱۳۷۵
باقری،احمد،فقه مدنی، عقود تملیکی بیع و اجاره ، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها ، چاپ اول ، سال ۱۳۸۴
بازگیر،یداله،قانون مدنی در آیینه آراء دیوان عالی کشور ، بیع و احکام راجع به آن ، تهران، انتشارات فردوسی ،چاپ دهم ، سال ۱۳۸۲
تاجمیری،امیرتیمور،حقوق مدنی (۴) ، تهران ، انتشارات موسسه فرهنگی آفرینه ، چاپ اول ، سال ۱۳۷۵
جهانبخش ، ولی اله، فرهنگ بیان ، یک جلدی ، مطبوعات و انتشارات نجفی ، سال۱۳۶۹
جعفری لنگرودی، محمد جعفر،مبسوط در ترمینولوژی حقوق، جلد دوم ، سوم و پنجم ، انتشارات گنج دانش چاپ اول ، سال ۱۳۷۸
جعفری لنگرودی، محمد جعفر، تئوری موازنه ، تهران،انتشارات گنج دانش، چاپ اول ،سال ۱۳۸۱
جعفری لنگرودی، محمد جعفر،ترمینولوژی حقوق ،تهران، انتشارات گنج دانش، چاپ سیزدهم ، سال ۱۳۸۲
جعفری لنگرودی، محمد جعفر، مقدمه عمومی علم حقوق ، تهران ، انتشارات گنج دانش،چاپ دهم ، سال ۱۳۸۴
جعفری لنگرودی، محمد جعفر، مجموعه محشی قانون مدنی ، تهران ، انتشارات گنج دانش، چاپ سوم ، سال ۱۳۸۷
حائری شاه باغ، سید علی ، شرح قانون مدنی ، جلد اول،تهران،انتشارات گنج دانش ، چاپ اول ، سال ۱۳۷۶
ره پیک،حسن،حقوق مدنی ، حقوق قراردادها ، تهران ، انتشارات خرسندی ، چاپ دوم ، سال ۱۳۸۷
سیاح،احمد،فرهنگ بزرگ جامع نوین ترجمه المنجد ، جلد اول و دوم ، تهران ، انتشارات اسلامی ، چاپ ۱۶، سال ۱۳۷۳
سیمایی صراف،حسین،شرط ضمنی ، قم ، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ، چاپ اول ، سال ۱۳۸۰
شهری ، غلامرضا ، حقوق ثبت اسناد و املاک ، تهران ،انتشارات جهاد دانشگاهی ، چاپ ۱۴، سال ۱۳۸۳
شهیدی ، مهدی ، حقوق مدنی ، تشکیل قراردادهاو تعهدات ، جلد اول ، تهران ، انتشارات مجد ، چاپ دوم ، سال ۱۳۸۰
شهیدی ، مهدی ، حقوق مدنی ۳،تعهدات ، تهران ،انتشارات مجد ، چاپ ۱۴، سال ۱۳۸۳
شهیدی ، مهدی،حقوق مدنی ، اصول قراردادها و تعهدات،تهران ، انتشارات مجد ، چاپ چهارم ، سال ۱۳۸۵
شهیدی،مهدی ،حقوق مدنی،شروط ضمن عقد ، جلد چهارم ، تهران ، انتشارات مجد ، چاپ اول ، سال ۱۳۸۶
صفایی ، سیدحسین، دوره مقدماتی حقوق مدنی ، جلد دوم ، قواعد عمومی قراردادها، تهران، نشر میزان ، چاپ پنجم ، سال ۱۳۸۶
عابدیان،میر حسین،شروط باطل و تاثیر آن در عقد ،تهران، انتشارات جاودانه- جنگل،چاپ اول ، سال ۱۳۸۷
عدل ، مصطفی «منصورالسلطنه» ،حقوق مدنی ، انتشارات طه ،چاپ اول ، سال ۱۳۷۸
علامه ،سید مهدی، شروط باطل و تاثیر آن در عقود ، اصفهان ،انتشارات میزان ، چاپ دوم ، سال ۱۳۸۷
عمید،حسن،فرهنگ عمید ، جلد اول و سوم، انتشارات امیرکبیر، چاپ دوم ، سال ۱۳۶۵
قبولی درافشان، سیدمحمد هادی،مفهوم بیع و تمایز آن از سایر قراردادها در حقوق ایران با بررسی تطبیقی در حقوق انگلیس، انتشارات آثار اندیشه ، چاپ اول،سال ۱۳۸۶
قلی پور گیلانی،مسلم ،بیع ، انتشارات عالمه ، چاپ اول ، سال ۱۳۷۸
قوه قضائیه ،معاونت آموزش ، مجموعه نشست های قضایی قانون مدنی،جلد۷،قم،انتشارات معاونت آموزش، چاپ دوم ، سال ۱۳۸۲
قوه قضائیه ،معاونت آموزش، رویه قضایی ایران در ارتباط با دادگاههای عمومی حقوقی ، جلد ۹، تهران ، انتشارات جنگل،چاپ دوم ، سال ۱۳۸۸
کاتوزیان،ناصر،مقدمه علم حقوق ،انتشارات شرکت سهامی انتشاربا همکاری بهمن برنا،چاپ ۱۷ ،سال ۱۳۷۳
کاتوزیان،ناصر،قواعد عمومی قراردادهاجلد اول،تهران،انتشارات شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا،چاپ پنجم، سال ۱۳۸۰
کاتوزیان ، ناصر،دوره مقدماتی حقوق مدنی، اعمال حقوقی ، انتشارات شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا،چاپ ۸، سال ۱۳۸۱
کاتوزیان،ناصر،قانون مدنی در نظم حقوق کنونی ،تهران،انتشارات میزان ، چاپ ۸ ، سال ۱۳۸۲
کاتوزیان،ناصر،حقوق مدنی، درسهایی از عقود معین ، جلد اول،انتشارات گنج دانش،چاپ پنجم، سال ۱۳۸۲

معنی بیت: اهل علم و دانش به درگاه تو متوسل شده و تقرب می‌جویند چرا که درگاه تو چون عروه الوثقی و دستاویز استوار و محکمی است که مأمن و ملجأ پناهندگان است.
۳۵)هر آنکسی که نبوید گل کرامت تو بنفشه وار برون کش زبان او ز قفا
گل کرامت: اضافه تشبیهی
بنفشه: گیاهی از تیره کوکناریان… (معین)، بنفشه را سر بر زانو نهاده، سرافکنده، دوتا و در رکوع گفته‌اند. زیرا ساقه‌اش نرم است و گل آن به طرف پایین خم می‌شود.
همچون بنفشه بر سر زانو نهاده سر زانو بنفشه رنگ‌تر از لب هزار بار
(خاقانی، ۶۱۷، به نقل از فرهنگ اشارات، ص ۱۷۸)
و خلاصه اینکه بنفشه و گل آن کج است و مثل این می‌ماند که گردن کج کرده باشد و گلبرگهای آن به گونه‌ای است که گویا زبان از قفا بیرون آورده.
قفا: پس گردن و پشت سر و مجازاً به معنی مطلق پس و عقب (غیاث).
معنی بیت: ای استاد بزرگوار! هر کسی که بویی از کرامت و بخشندگی و بزرگواری تو نبرده باشد، مثل گل بنفشه که گویی زبانش را از پشت سرش درآورده‌اند و سرش کج مانده است، زبان او را از پشت سرش درآور.
۳۶)اگر لطایف لطفت کند به روس گذر و گر خلاصه خلقت برد به روم صبا
۳۷)ز احترام تو زنّار بگسلد کافر به اهتمام تو ناقوس بشکند ترسا
لطایف: جمع لطیفه، چیزهای نیکو و نغز (معین).
روس: ناحیتی است که مشرق وی کوه بجناکست و جنوب وی رود روتاست، معرب وی صقلاب است، و شمال وی ویرانی شمال است و این ناحیتی بزرگ است و مردمانی بد طبع‌اند و بد رگ و ناسازنده و شوخ روی و ستیزه کار و حرب کن و ایشان با همه کافران کز گرد ایشان است حرب کنند و بهتر آیند و پادشاه روس را خاقان خوانند. روس اسم مردمی که روسیه از آنها لقب گرفته است تسامحاً همه سرزمین پهناور شوروی را روسیه می‌خوانند و در قرن ششم هجری قمری که (خاقانی شروانی در شعر خود نام روس را می‌آورد) یا نظامی گنجوی در اسکندرنامه این نام را ذکر می کند، مرکز قدرت به ولادیمیر انتقال یافت. اما در حقیقت قدرت مرکزی از روسیه بربسته بود.(فرهنگ لغات و تعبیرات با تلخیص).
روم: مراد از روم در مآخذ اسلامی بیزانس یا روم شرقی است که پایتختش قسطنطنیه (استانبول سابق) بوده است. (۲).
زنّار: به معنی کمربند «منطقه». زنّار کمربندی بوده که ذمیان نصرانی در مشرق زمین به امر مسلمانان مجبور بودند داشته باشند تا بدین وسیله از مسلمانان ممتاز گردند. (تعلیقات دیوان مجیر).
ناقوس: چوب ترسایان که به وقت نماز خویش زنند و آن دو چوب است. یکی ناقوس که دراز باشد و دیگری وبیل که کوتاه است. (تعلیقات دیوان مجیر).
در این دو بیت موازنه رعایت شده است.
همچنین این ابیات «شریطه‌ی» قصیده است.
بین لطایف و لطف جناس اشتقاق وجود دارد.
بین روس و روم در بیت اول و زنّار و کافر و ناقوس و ترسا در بیت دوم تناسب هست. همچنین این دو بیت موقوف المعانی هستند.
معنی بیت: اگر لطیفه‌ها و نیکویی‌های لطف تو ]آوازه‌اش[ به روسیه برسد و اگر باد صبا شمه‌ای از خلق نیکویت را به روم ببرد، به پاس حرمت تو کافر زنار و کمربند ذمیان نصرانی را از کمر باز کند و به همت تو ترسا، ناقوس خود را (به پاس احترام) می‌شکند.
۳۸)بزرگوارا بپذیر عذر من که نبود مرا به گفتن مدح تو زهره و یارا
زهره و یارا: دل و جرأت و توانایی.
-ادامه‌ی شریطه است.
معنی بیت: ای بزرگوار عذر مرا بپذیر که من دل و جرأت و توانایی مدح و ستایش ترا ندارم.
۳۹)به ابتدای سخن چون به شعر پیوستم نهیب شعر توام کرد سینه پرغوغا
نهیب: ترس و بیم (غیاث).
معنی بیت: ای ممدوح بزرگوار! ترس و بیم شعر تو مرا آشفته کرد و شعر تو آنقدر ابهت دارد که من با دیدن آن قصاید غرا هول زده شدم و آشوب مرا در گرفت.
۴۰)چو نیست مدح ترا هیچ اول و مقطع بساط عجز فکندم به اول و مبدا
بین اول و مقطع و نیز مقطع و مبدا تضاد وجود دارد.
بساط عجز: اضافه تشبیهی.
معنی بیت: چون مدح تو آغاز و پایانی ندارد، بنابراین در آغاز و پایان سخن اظهار عجز و ناتوانی کردم.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
۴۱)همیشه تا بنکوهند صورت نادان مدام تا بستایند سیرت دانا
۴۲)جهان ملاء علوم تو باد در دنیی خدای یار و معین تو باد در عقبی
جهان: مردم جهان (ذکر محل و اراده حال).
ملاء: گروه مردم، انجمن، محفل، پری، مقابل خلاء (معین).
این دو بیت ادامه ابیات شریطه قصیده است که شاعر با دعای ممدوح سخن خود را به پایان می‌برد. (دعای تأیید).
بین بنکوهند و بستایند و نادان و دانا نیز دنیا و عقبی در بیت دوم تضاد هست.
معنی بیت: مادامی که صورت نادان را بنکوهند و سیرت و خلق و خوی دانا را بستایند، جهان از علوم و دانشهای تو پر باد و خداوند در آخرت یار و معین تو باشد.
منابع قصیده‌ی ۵
۱-شهیدی، سید جعفر، شرح مثنوی (جزء دوم از دفتر دوم)، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۷۶، صص. ۴۰۶-۴۰۵ .
۲-ماهیار، عباس، نظم ۳ (خاقانی)، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ چهارم، ۱۳۷۳، ص ۱۴۳ .
وزن قصیده:
مفعولُ فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلان
بحر:
مضارع مثمن اخرب مکفوف مقصور
این قصیده از خاقانی است و در دیوان وی به شکل صحیحی مضبوط است که سیزده بیت بیشتر از این قصیده است.* ^[۱]
این قصیده در مدح قزل ارسلان فرمانروای آذربایجان سروده شده است. «در این قصیده ارائه یک تشبیه تفضیل را از راه تشخیص، شاعرانه می‌بینیم و همچنین ملاحظه می‌کنیم که آنچه باعث تازگی و زیبایی تصاویر گشته «عنصر رنگ» است که با مایه‌های خیال شاعرانه رنگ‌آمیزی شده و این خیال به دنبال انتخاب ردیف «آفتاب» که خود رنگ دهنده و زیبایی بخش و متجلی کننده و جان بخش بی‌جان می‌باشد آمده است و از رهگذر همین توجه به رنگ است که به تعبیری از قبیل «شعر آفتابی» برمی‌خوریم که طفل شیرخوار آفتاب می‌شود.» (۱)
۱)ای عارض چو ماه ترا چاکر آفتاب یک بنده تو ماه سزد دیگر آفتاب
بین ماه و آفتاب مراعات النظیر و بین چاکر و بنده تناسب معنوی وجود دارد.
در مصرع اول تشبیه مضمر و تفضیل وجود دارد.
در این بیت اغراق و مبالغه نیز وجود دارد.

از دیدگاه ابراهیم پور ازبری و همکاران (۱۳۹۴) شرکت­ها همواره به دنبال کسب اطلاعات و ترویج دانش صادراتی در زیر­مجموعه­های مختلف خود بوده ­اند تا بتوانند عملکرد موفق خود را در­زمینه صادرات تضمین نمایند. ازجمله رویکردهایی که می ­تواند در ایجاد دانش صادراتی مؤثر باشد، دوسو­توانی در سازمان است. دوسو­توانی با ایجاد دو قابلیت کلیدی(اکتشاف و بهره برداری) در شرکت‌های صادراتی، موجبات استفاده اثربخش و کارا از بازار صادراتی را فراهم کرده و بدین­ترتیب زمینه‌ساز توسعه نوآوری در محصولات شرکت می­باشد.
در تحقیق پیش رو مقدار آماره t مربوط به مسیر نهم مدل برابر ۰۶۸/۳ می‌باشد که از ۹۶/۱ بزرگ‌تر است بنابراین می‏توان گفت که مسیر مربوطه در سطح اطمینان ۹۵ درصد معنادار می‏باشد. با توجه به ضریب مسیر به‌دست‌آمده برای این مسیر، میزان تأثیرگذاری قابلیت جذب دانش بر عملکرد صادرات برابر ۴۳/۰ می‏باشد. با توجه به مطالعات انجام‌گرفته در این حوزه می‌توان نتیجه گرفت که ظرفیت جذب دانش به‌عنوان متغیر مداخله‌گر می‌تواند باعث بهبود عملکرد صادراتی شرکت‌ها گردد. میزان میانگین ظرفیت جذب دانش حدود ۳٫۵۹۰ می‌باشد که این عدد وضعیت مطلوبی از این متغیر را در شرکت به نمایش می‌گذارد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

“فرضیه دهم“
قابلیت یادگیری سازمانی تأثیر مثبتی بر عملکرد صادرات دارد.
از دیدگاه فرناندز و آلگره (۲۰۱۵) قابلیت یادگیری سازمان مجموعه‌ای از پنج عامل تسهیل‌کننده است: آزمایشگری، ریسک‌پذیری، تعامل با محیط، گفت‌وگو و تصمیم‌گیری مشارکتی. درنتیجه تقویت قابلیت یادگیری سازمانی نشان‌دهنده روشی است که مدیران تلاش می‌کنند طرح‌هایی را اجرا کنند تا فرآیندهای یادگیری تسهیل شود. با توجه به موارد ذکرشده صادرات هم به‌عنوان فرایند یادگیری ممکن است درک شود به دلیل اینکه صادرات شرکت‌ها را قادر می‌کند تا با مشتریان بین‌المللی سازگار شوند و از این طریق می‌توان گفت که قابلیت یادگیری سازمانی بر عملکرد صادرات شرکت تأثیر مثبتی دارد.
بارپیت و راندینلی^[۲۳۵](۱۹۹۸) نشان داده‌اند که یادگیری سازمانی انگیزه‌ای برای تصمیم‌گیری شرکت‌های کوچک در مورد صادرات است. به‌طور سنتی یادگیری سازمانی منجر به توسعه صادرات شرکت و به‌تدریج باعث افزایش تعهد به بازارهای خارجی می‌شود.
یو^[۲۳۶] (۲۰۰۰) نشان داد که یادگیری سازمانی تحت شرایط معینی به بهبود عملکرد صادرات کمک می‌کند. باوجوداین تلاش­ها، کار کمی روی اینکه چرا بعضی سازمان‌ها سریع‌تر از دیگران یاد می‌گیرند و اینکه چگونه یادگیری می‌تواند مورداستفاده قرار گیرد تا مزایای رقابتی در بازارهای صادراتی از طریق قابلیت‌های یادگیری سازمانی گسترش یابد، انجام‌شده است (بالابانیس^[۲۳۷] و همکاران،۲۰۰۴).
در تحقیق آلگره^[۲۳۸] و همکاران(۲۰۱۱) بیان‌شده است که قابلیت یادگیری سازمانی به‌صورت غیرمستقیم از طریق متغیر عملکرد نوآوری، باعث افزایش عملکرد صادرات خواهد شد. شرکت‌های نوآور تمایل به موفقیت در بخش صادرات دارند و این نوآوری از طریق یادگیری سازمانی افزایش می‌یابد زیرا قابلیت یادگیری سازمانی به‌عنوان یک عامل سازمانی به بهبود استفاده از منابع تکنولوژی منجر می‌شود.
در تحقیق گیلانی و زحمتکش(۱۳۸۹) ذکرشده است که یادگیری سازمانی به‌صورت غیرمستقیم از طریق کیفیت روابط بر عملکرد صادراتی تأثیرگذار است. بازارمحوری و یادگیری محوری به‌عنوان نوعی فرهنگ سازمانی، جزء منابع سطح شرکتی محسوب شده که باعث می‌شود تا صادرکنندگان در فهم و ارائه پاسخ به نیازهای شرکای خود صلاحیت لازم را به دست آورند. تلاش صادرکننده در جهت درک و جلب رضایت شرکای خود باعث می‌شود تا شرکاء باور نمایند که صادرکننده در انجام تعهدات خود، خبره بوده و در راستای جلب بهترین منافع شرکای وارداتی خود عمل می‌کند. بنابراین شریک وارداتی به احتمال زیاد به همکاری با صادرکننده اعتماد نموده به آن متعهد خواهد شد .به‌این‌ترتیب بازارمحوری و یادگیری محوری باعث تسهیل روابط میان صادرکننده-وارد کننده شده و کیفیت چنین روابطی را بهبود بخشیده و باعث ارتقای عملکرد صادراتی می‌شود. مدیران صادرات باید این مقوله را موردتوجه قرار دهند که ایجاد محیطی مبتنی بر یادگیری می‌تواند به مدیران صادرات کمک نماید تا با واردکنندگان خارجی روابطی را ایجاد کرده و آن را تقویت نمایند .
مقدار آماره t مربوط به مسیر دهم مدل برابر ۳۹۲/۱ می‌باشد که از ۹۶/۱ کوچک‌تر است بنابراین می‏توان گفت که مسیر مربوطه در سطح اطمینان ۹۵ درصد معنادار نمی‏باشد. به‌عبارت‌دیگر یادگیری سازمانی بر عملکرد صادرات تأثیرگذار نیست. طبق گفته بالابانیس و همکاران(۲۰۰۴) بررسی قابلیت یادگیری سازمانی برای کسب مزیت رقابتی در بازارهای خارجی نیاز به پژوهش‌های بیشتری دارد و بسیار هم حائز اهمیت می‌باشد. با توجه به حضور محقق در شرکت‌های مواد غذایی جهت توزیع پرسشنامه این موضوع مدنظر قرار گرفت که در بسیاری از این شرکت‌ها مدیران عامل به یادگیری سازمانی توجه چندانی نداشته و یادگیری را به‌عنوان هزینه می‌پندارند تا سرمایه‌گذاری و این موضوع از میزان میانگین قابلیت یادگیری سازمانی که عددی معادل ۳٫۶۲ است نیز قابل استنباط است. شایان‌ذکر است که یادگیری سازمانی به‌عنوان فرآیندی حیاتی باید در سازمان‌ها جریان پیدا کند و نهادینه شود. به همین دلیل نیاز است که در صنایع دیگری غیر از صنعت مواد غذایی هم رابطه قابلیت یادگیری سازمانی و عملکرد صادرات موردبررسی قرار گیرد تا نتایج دقیق‌تری به دست آید.

• • 1. 1. مدل نهایی تحقیق

     

نتایج تحقیق نشان داد که از ۱۰ فرضیه موردبررسی، ۷ فرضیه مورد تأیید قرار گرفت و ۳ فرضیه شامل (فرضیه اول: گرایش کارآفرینانه بر عملکرد صادرات تأثیر دارد) و (فرضیه ششم: تعهد عاطفی تأثیر مثبتی بر عملکرد نوآوری دارد) و (فرضیه دهم: قابلیت یادگیری سازمانی تأثیر مثبتی بر عملکرد صادرات دارد) در­این مطالعه مورد تأیید واقع نشد. مدل نهایی این تحقیق به شکل زیر است:
نکته: مسیرهایی که با نقطه­چین مشخص شده ­اند فرضیات رد­شده می­باشند.
شکل۵-۱ مدل نهایی تحقیق

• • 1. 1. پیشنهادها

     

در این بخش پیشنهادهای پژوهش در قالب پیشنهادهای کاربردی و پژوهشی ارائه می‌گردد.

• • • • 1. 1. پیشنهادهای کاربردی

         

     

با در نظر گرفتن شدت رقابت و موانع ورود، جهانی‌شدن یک بنگاه و ورود به بازارهای جهانی پدیده­ای اتفاقی و یک‌باره نیست. گذشتن از موانع، ورود و تاب آوردن در مقابل رقابت شدید در بازارهای جهانی مستلزم برنامه­ ریزی هوشمندانه و تلاش‌های مستمر می­باشد. اکثر شرکت‌های ایرانی توان ورود به بازارهای بین‌المللی را ندارند و یا به فروش در بازارهای داخلی عادت کرده و ترس از ورود به بازارهای خارجی را دارند. درنتیجه صادرات غیرنفتی کشور از اهداف تعیین‌شده در برنامه ­های توسعه کشور عقب می­باشد. بخش اعظمی از این عقب‌افتادگی‌ها ناشی از ضعف شرکت­ها در بروز رسانی تکنولوژی و بازاریابی، عدم­توجه در جذب دانش جدید مربوط به روش­های کاری در سازمان، کیفیت پایین محصولات، استفاده از افراد ناکارآمد و غیر متعهد در پست­های مدیریتی و غیره می­باشد. در این بخش با توجه به این مطالب پیشنهادهایی شده است شامل:

• با توجه به رد فرضیه اول شرکت‌هایی که تمایل دارند در بازارهای صادراتی نسبت به رقبا پیشی بگیرند و پیشگام باشند بهتر است بخش جداگانه‌ای تحت عنوان بخش صادرات داشته باشند تا فرایند تحقیقات بازاریابی صادراتی، پیگیری سفارش‌های مشتری (مشتری مداری)، ارتباط با نمایندگان محلی، یافتن بازارهای جدید و غیره به‌طور دائم پیگیری شود.

- نقد منابع و اسناد: محقق قبل از پرداختن به تحقیق ناگزیر از نقد و بررسی منابع و اسناد است.
- توصیف تاریخی: در مقام توصیف، به این می‌پردازیم که این پدیده تاریخی یا دیدگاه مورد مطالعه، چه هنگام، در کدام نقاط و در چه موقعیتی، چگونه، به‌وسیله چه کسی یا کسانی و به چه صورتی ظهور یافته است؟ بی گمان در این رابطه، محقق، نیازمند اسناد و مدارکی دقیق است. توصیف، لزوما کشفی نیست بلکه غالبا مورخ ناچار از بازسازی است و این، صعوبت توصیف تاریخی را نشان می‌دهد. هرچند توصیف دقیق‌تر باشد مراحل بعدی کامل‌تر می‌گردد. به هر روی، آغاز مطالعه تاریخی، توصیف دقیق و فراگیر همه ابعاد و مبتنی بر اطلاعات قابل وثوق از نحوه ظهور حادثه است. محقق در مقام توصیف، غالبا با سه مسئله عمده توصیف ظهور، تطور و وضعیت نهایی حادثه تاریخی مواجه است.
- تبیین تاریخی: پس از تکمیل مقام توصیف، انتظار می‌رود محقق در مقام تبیین حادثه نیز برآید. تبیین، بیان علت وقوع حادثه یا تطور آن در پرتو قانون کلی است. در مقام تبیین نیز مانند توصیف، سه مسأله عمده تبیین ظهور، تطور و وضعیت حادثه تاریخی وجود دارد(قراملکی،1383: 202).
علمی بودن روش تاریخی:
نظرات مخالف :
1- یکی از ویژگی‌های علم، قابلیت پیش‌بینی آن است. محققان تاریخی اغلب نمی‌توانند براساس وقایع گذشته، تعمیم ها یا پیش‌بینی‌هایی را برای آینده نتیجه بگیرند. زیرا وقایع و حوادث گذشته، اغلب بدون برنامه حاصل شده‌اند یا آنچنان‌که در برنامه بوده است، صورت نیافته‌اند.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

2- محققان تاریخی، در بیشتر موارد بر گزارش‌ها و مشاهدات کسانی متکی هستند که می‌توان در صلاحیت آن افراد و یا به حقیقت گزارش آنان شک کرد.
محقق تاریخی، اغلب در تشخیص حقایق، دچار ابهام است و درست مثل فردی عمل می‌کند که می‌خواهد قسمت‌های مختلف ماکتی را که تکه‌هایی از آن گم شده است، سر هم کند، به‌همین جهت، به‌ناچار درصد پرکردن جای خالی این واقعیت‌ها از طریق استنتاج‌ها و استنباط‌های ذهنی از حوادث گذشته برمی‌آید. حوادث تاریخی در محیطی بسته مانند آزمایشگاه صورت نمی‌گیرد. بنابراین، محقق تاریخی، قادر نیست شرایط مشاهده‌شده را کنترل کند یا متغیرهای عامل حادثه را دست‌کاری نماید.
نظرات موافق:
1- محقق تاریخی محدودیت‌های موضوع مورد مطالعه و تحقیق را تعیین و شناسایی می‌کند، فرض‌ها یا سؤال‌هایی را مطرح می کند، که باید برای آن‌ها پاسخ‌هایی مناسب فراهم کند، اطلاعات لازم را جمع­آوری و تجزیه و تحلیل می­ کند، به آزمودن فرض‌ها­ی خود می‌پردازد و از آنها نتایجی به‌دست می‌آورد که تا اندازه‌ای قابل تعمیم است. بنابراین و با توجه به مراحل منظم و علمی فوق‌الذکر، می‌توان ادعا کرد که این دست از فعالیت‌ها تا اندازه‌ای جنبه علمی دارد.
2- محقق تاریخی، برای رسیدن به نتایج، گاهی اصولی از احتمالات را به‌کار می‌بندد که شبیه به همین اصول را محققان علوم فیزیکی نیز مورد استفاده قرار می‌دهند.
3- این واقعیت که محقق تاریخی نمی‌تواند متغیرهای بازیگر در موقعیت واقعه را مستقیما کنترل کند، کاملا واضح و روشن است. اما باید توجه داشت که این محدودیت در بیشتر تحقیقات علوم رفتاری، به‌ویژه در تحقیقات غیر آزمایشگاهی مانند پژوهش های جامعه‌شناسی، روانشناسی اجتماعی و اقتصاد نیز کم و بیش وجود دارد(نادری و سیف‌نراقی، 1385: 67-68).
انواع منابع تحقیق تاریخی:
اولین وظیفه محقق تاریخی بررسی در مورد درستی، اعتبار و معنی‌دار بودن اطلاعات جمع آوری شده است. اطلاعات مورد نیاز در پژوهش تاریخی را می‌توان از دو منبع یا ماخذ به‌دست آورد(نادری و سیف‌نراقی، 1385: 69).
الف) منابع دست اول مانند:
1- اسناد و مدارکی که توسط ناظران واقعی و بلاواسطه واقعه ضبط و نوشته شده‌اند. مثلا در تحقیق حاضر، می توان به خاطرات حسین فردوست، که در دربار شاه قرار داشته و عینا وقایع به وقوع پیوسته را منتشر کرده است را نام برد.
2- بقایایی که از افراد یا گروه به‌جا مانده است. مانند: فسیل‌ها، اسکلت‌ها، ابزارها، لباس‌ها، سکه‌ها و مانند آنها. در این خصوص می توان به مجموعه های عظیم تاریخی، فرهنگی به جای مانده از دوران قاجار اشاره نمود.
3- گواهی شفاهی فرد ناظر در جریان وقوع حادثه: معمولا کسب این اطلاعات از طریق مصاحبه شخصی صورت میگیرد.
ب) منابع دست دوم: منابع دست دوم گزارش‌هایی است که گزارش‌گر آن ناظر عینی واقعه نبوده و امکان دارد، گزارش مذکور براساس مصاحبه با مشاهده‌کننده واقعی حادثه تهیه و تنظیم‌شده باشد یا گزارش‌گر، گزارش این فرد را مطالعه کرده است. معمولا محققان تاریخی هنگامی از منابع دست دوم استفاده می‌کنند که اطلاعات دست اول موجود نباشد.
تعدادی از منابع تحقیق تاریخی عبارتند از:

1. 1. منابع مکتوب: کتاب‌ها، روزنامه‌ها، شرح وقایع تاریخی، سالنامه‌ها، بیوگرافی‌ها و مواردی از این دست.

1. 1. منابع شفاهی: منابع و مطالبی که سینه به سینه از نسلی به نسلی دیگر منتقل می‌شود، مثل تصانیف، اشعار، داستان‌ها، افسانه‌ها، ضرب‌المثل‌ها، فولکلور ملل و سنن ملی.

1. 1. منابع تصویری: فیلم و نقاشی .

1. 1. منابع ساختمانی: ابنیه تاریخی، مقبره‌ها، محل‌های مسکونی مربوط به گذشتگان.

1. 1. منابع مادی و ابزاری: سفال‌ها، سکه‌ها، ظروف، آلات و ابزار و کتیبه‌ها.

6- اسناد الکترونیکی: فیلم، نوار صوتی و صفحه (حافظ نیا،1385: 57).
مسائل و مشکلات موجود در روش‌های تاریخی:
معمای عینیت: کوشش مورخ در جستجوی علت و مسئله غایت، وی را با معمای عینیت مواجه می‌کند، چون در کشف علل، مورخ فقط اکتفا به این نمی‌کند که علت‌های کافی یا ضروری برای حوادث را بیابد، ناچار غالبا می‌کوشد، بین آنچه علت واقعی و مستقیم واقعه است با آنچه علت مستقیم و مربوط نیست، تفاوت بگذارد و این امری است که او را وارد قلمرو ارزش‌ها می‌کند. قضاوت‌های دور از بی‌طرفی در مسئله علیت ما را وارد قلمروی می‌کند که منطق تاریخ یا علم شناخت تاریخ است.
وسوسه تعمیم و پیش‌بینی: جامعه‌شناسی در آستانه پدیده‌های تاریخی هر لحظه در وسوسه تعمیم و پیش‌بینی است. فلسفه تاریخ و تاریخ‌زدگی عینا همین بود. محقق جامعه‌شناسی برای آنکه وجود خود را از مورخ متمایز سازد، قطعا بدان روی می‌آورد.
تحمیل ناآگاه زمان خویشتن: محقق خواه ناخواه در معرض این خطر قرار دارد که حتی برای یک لحظه، زمان خود را با زمان مورد مطالعه یکسان انگارد و در نتیجه، حرکت و ناهمسانی ناشی از آن ‌را از یاد برد.
عنصر گزینش: پدیده‌های تاریخی، بی‌واسطه مطالعه شدنی نیستند و امکان احیای آنها نیز نیست.گاه، واسطه‌ها دور، دست نیافتنی و متعددند، در مواردی بین اندیشه‌ها تضاد و تخالف دیده می‌شود و این از آن روست که ذهنیت، عاملی مؤثر در نقل پدیده‌هاست. یکی از این عوامل ذهنی، گزینش است. هر مورخ از زاویه دیدی خاص، نظر می‌کند و از روزنه همان زاویه، حوادث و مسببات آنها را برمی‌گزیند. هیچ دو مورخی از یک حادثه، یک نوع تفسیر و تاریخ نمی‌نویسد. به تعداد مورخان، تاریخ می‌توان داشت، به دیگر سخن نه تنها در گزیدن چهره‌ای از حوادث ناگزیریم، بلکه در گزیدن خود حوادث چاره نداریم(ساروخانی،1380: 233-235).
نکات مثبت روش‌های تاریخی:
منظومه‌نگری: منظور این است که محقق تاریخی، با توجه به فاصله‌ای که با واقعیت مورد مطالعه دارد، می‌تواند آن‌را همچون یک منظومه در یک کهکشان ببیند.
ضد محیط بودن: محقق نباید با واقعیت مورد تحقیق، چنان خو گیرد که جهات مثبت و منفی آن‌را نبیند.
صیقل‌یابی واقعیت: با فاصله یافتن از واقعیت، بهتر می‌توان آن واقعه و عوامل درست و پشت پرده آن‌را دید. با گذشت زمان، اندیشه‌ها مطرح می‌شوند و از برخورد آنان برق حقیقت جهیدن آغاز می‌کند.
پیوست یا استمرار: محقق تاریخی، برخلاف محقق جامعه‌شناسی، می‌تواند نه تنها واقعیت، بلکه تبعات و استمرار آن‌را نیز ببیند. تلاش دشوار پیش‌بینی در تاریخ، از جهتی کاستی می‌پذیرد، زیرا در جریان حرکت، واقعیت عینا دیده می‌شود (ساروخانی،1380: 240).
در راستای تفهیم و تبیین هرچه علمی تر پژوهش کنونی، روش جامعه شناسی تاریخی(بعد داخلی وخارجی) نیز به نوعی مکمل روش تاریخی قرار گرفته است تا بتوان ترسیم هرچه بهترالگوی بحران های سیاسی انگلستان در ایران معاصر را انجام داد. در روش جامعه شناسی تاریخی در ابعاد داخلی و خارجی، بدون شناخت گذشته و تجزیه و تحلیل و صورت بندی آن از منظر امروز، نه توان ارزیابی موفقیت و کام یابی طرح های عظیم اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را داریم و نه می توانیم آنها را منبع و چراغ راهی برای آینده قرار دهیم. جامعه شناسی تاریخی راهی موثر و علمی است برای کشف قانونمندی های اجتماعی، آزمایشگاه و بستری برای آزمون فرضیات طرح شده و ماده خام و مطالعات اکتشافی اولیه ای برای تدوین فرضیات نوین و نهایتا مدیریت بحران در عرصه داخلی و خارجی. به طور کلی مقصود از اصطلاح تاریخی در جامعه شناسی تاریخی، فراتر از صرف وقایع و حوداث و سنگینی و بی روح گذشته، نظیر یادمان ها و ایام تاریخی، سلسله های حاکم، جنگ ها، پیمان ها و دیگر رویدادهاست. مفهوم تاریخی در جامعه شناسی تاریخی بیان کننده بستری زمانی و مکانی است که وقایع، رخدادها و پدیده های تاریخی در آن شکل می گیرند، معنا و مفهوم می یابند و به وقوع می پیوندند(گرین و تروپ، 1384: 84-91).
نکته قابل ذکر در باب مطالعه اندیشمندان گذشته در جامعه شناختی پدیده های تاریخی این است که تحلیل کسانی هم چون افلاطون، ارسطو، ابوریحان و ابن خلدون درباره سیر تاریخی و قانونمندی های حاکم بر تاریخ، بیشتر محصول مطالعات اجتماعی آنان است، نه نتیجه فلسفه آنان. تحلیل آنان در باب حکومت، تقسیم کار اجتماعی، طبقات، علل ظهور و سقوط تمدن ها و بحران های سیاسی می باشد که از مطالعه دقیق آنان در حوادث و وقایع تاریخی و در جهت شناخت بهتر پدیده های زمان خود حاصل شده است(پناهی خیاوی،1385: 5-22). از دیگر سو، تغییر و پویایی، همیشه همراه جوامع و پدیده های اجتماعی بوده و شناخت آنها منحصر به بررسی آنها در زمان حال نمی شده است، بلکه دانشمندان برای درک و تبیین کامل وقایع اجتماعی، به گذشته دور یا نزدیک پدیده ها نیز توجه می کرده اند. این تلقی از جامعه شناسی و به قول کنت جامعه شناسی پویا نیازمند شناخت تاریخی است، چرا که پدیده های اجتماعی اغلب ریشه ای کهن دارند و علل آنها را باید در زمان های دور جست وجو کرد(روسک و وارن،1350: 275-296). لذا، جامعه شناسی تاریخی روشی است که فرآیندها و مکانیسم های تغییرات در جوامع و در عرصه بین المللی را بررسی می کند، تغییراتی اجتماعی که سیمای جوامع را دگرگون یا بازتولید می کند. مطالعه گذشته جوامع، برای کشف این که آنها چگونه عمل می کنند، چگونه تغییر می کنند و سرانجام، جستجوی تغییر متقابل گذشته و حال، رویدادها و فرایندها، صورت گرفتن کنش ها و ساختار بندی شدن آنها و درنهایت، تلاش برای پیوند زدن، ایضاح مفهومی، تعمیم تطبیقی و کشف تجربی با یکدیگر (زکی، 1387: 18-21 همچنین، .(Dennis,1991:3
سطوح جامعه شناسی تاریخی:
الف) جامعه شناسی تاریخی خرد: این سطح از جامعه شناسی تاریخی به نحوی در مطالعات بنیان گذاران نخستین جامعه شناسی مشاهده می شود. در این اصطلاح، منظور از جامعه شناسی تاریخی، مطالعه نقش ها و منزلت ها، ارزش ها، هنجارها، گروه ها، نهادهای اجتماعی در طول تاریخ یک ملت یا جامعه، برای فهم اوضاع و احوال فعلی آن جامعه است(باتامور،1356: 43-69). این اصطلاح به معنای پویایی شناسی ای است که کنت آن را برای نخستین بار مطرح کرد. پویایی شناسی اجتماعی یا جامعه شناسی پویا عبارت است از: مطالعه چگونگی به وجود آمدن و تغییر و تحول الگوها، نقش ها، هنجارها و منزلت های مختلف اجتماعی و چگونگی ادامه این تغییر و تحولات. به دیگرسخن، جامعه شناسی تاریخی در این سطح، مطالعه تحولات و تغییرات اجتماعی اجزا و عناصر تشکیل دهنده یک جامعه خاص در طول تاریخ است. در این نوع مطالعه، اجزا و پدیده های اجتماعی، در حال حرکت و در طول زمان مطالعه می شوند و از این راه قوانین عمومی رشد و پیشرفت اجتماعی آنها کشف می گردد(کافی،1384: 50-66).
همین جزنگری، در همکاری تاریخ و نظریه اجتماعی نیز می تواند وجود داشته باشد. طبق این باور، پدیده های تاریخی باید در بستری جامعه شناسانه ارزیابی و سنجش شوند. دلیل بهره گیری از این روش آنست که اکثر این پدیده ها از مسائل مطرح در جامعه شناسی اند، لذا مورخ برای شناسایی روابط علی و معلولی میان پدیده ها و حوادث هر عصر، باید از روش های متداول در جامعه شناسی بهره ببرد، چرا که پدیده ها وقتی در طول زمان مطالعه می شوند، تاریخ و زمانی که در جهت کشف روابط علی و معلولی و با بهره گرفتن از روش ها و نظریه های جامعه شناختی بررسی می شوند، همکاری تاریخ و نظریه های اجتماعی شکل می گیرد بنابراین محقق تاریخ نباید از روش های متداول در جامعه شناسی برای بررسی تاریخ غفلت کند.
ب) جامعه شناسی تاریخی کلان: از آن جا که تغییر و پویایی همیشه در کنار جوامع انسانی بوده است، این سطح از جامعه شناسی تاریخی در آثار اکثر جامعه شناسان دیده می شود. جامعه شناسی تاریخی کلان به بررسی تحولات یک جامعه، دوره هایی که آن جامعه خاص پشت سر گذاشته و وضعی که در آن به سر می برد، می پردازد. جامعه شناسی تاریخی در این سطح در پی بررسی فرآیندها و سازوکارهای تغییرات اجتماعی است که سیمای جوامع را دگرگون یا بازتولید می کند. مطالعه گذشته جوامع، برای کشف این است که آنها چگونه عمل می کنند، چگونه تغییر می کنند و سرانجام جست وجوی تغییر متقابل گذشته و حال، رویدادها و فرآیندها، صورت گرفتن کنش ها و ساختاربندی شدن آنها و در نهایت، تلاش برای پیوند زدن، روشن ساختن و ایضاح مفهومی، تعمیم تطبیقی و کشف تجربی با یکدیگر است (Dennis, 1991: 2-9). سطح کلان جامعه شناسی تاریخی، از برداشت جامعه شناسان نخستین، فلسفه تاریخ و بعدها از نظریه زیستی تکامل، تأثیر پذیرفته است. این برداشت متضمن وجود نوعی اولویت در میان مسائل تحقیقی و نظری است و بر مسائل مربوط به منشأ اجتماعی تمدن، فرهنگ، توسعه و دگرگونی یک جامعه خاص تکیه می کند. این سطح از مطالعات جامعه شناختی درباره تاریخ، به نظریه پردازی می انجامد. اندیشمندانی که به تحلیل و نظریه پردازی درباره گذشته جوامع و پدیده های تاریخی در طول زمان پرداخته اند، اغلب جامعه شناسانی بوده اند که به تاریخ هم پرداخته اند. از متفکران یونان باستان تا اندیشمندان معاصر، کسانی چون افلاطون، ارسطو، فارابی، ماکیاولی، توماس هابز، توماس مور، ویکو، منتسکیو، ولتر، روسو، هگل، مارکس، وبر، ابن مسکویه و ابن خلدون که به فلسفه تاریخ یا فلسفه سیاسی علاقه مند بوده اند، درباره پدیده های تاریخی نظریه پردازی کرده اند(ربانی خوراسگانی،1377: 48-84 و همچنین، زرین کوب، 1362: فصول سوم و چهارم).
روش جامعه شناسی تاریخی(سطح تحلیل خارجی):