تحقیقات علمی را براساس چگونگی بدست آوردن داده های مورد نیاز (طرح تحقیق) می توان به دسته های زیرتقسیم نمود:
روش تحقیق توصیفی: تحقیق توصیفی شامل روش هایی است که هدف آن ها توصیف کردن شرایط یا پدیده های مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی می تواند صرفا برای شناخت بیشترشرایط موجود با یاری دادن به فرایند تصمیم گیری می باشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
تحقیق پیمایشی به عنوان شاخه ای از تحقیقات توصیفی، به معنای فن خاصی برای جمع آوری اطلاعات نیست. با این وجود که پرسشنامه در این روش کاربرد گسترده ای دارد، اما برای جمع آوری اطلاعات می توان از فنون دیگر نیز استفاده کرد. پیمایش، مجموعه ای از روش های منظم و استاندارد است که برای جمع آوری اطلاعات درباره دیدگاه ها، باورها، نظرات، رفتارها یا مشخصات گروهی از اعضای یک جامعه آماری از راه انجام تحقیق است ( کشکر، ۱۳۹۲).
۲- روش تحقیق آزمایشی: درتحقیقات آزمایشی رابطه علی بین متغیرها بررسی می شود. (سلیمیان وجمشیدی،۱۳۸۴).
باتوجه به مطالب گفته شده پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات، پژوهشی توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. به منظورجمع آوری اطلاعات، روش به کارگرفته دراین پژوهش، آمیزه ای ازروش های کتابخانه ای و پیمایشی می باشد. درروش کتابخانه ای، مفاهیم و تعاریف متغیرهای تحقیق، ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق مورد بررسی و بازنگری قرارگرفته و درنهایت به منظورجمع آوری داده ها، پیمایشی بر روی نمونه تحقیق انجام گرفته است. دراین راستا پس ازمطالعه و بررسی دقیق مبانی نظری تحقیق پرسشنامه تحقیق با نظرات خبرگان و اساتید طراحی و تدوین شد.
۳-۴ متغیر های پژوهش:
پژوهش حاضر از نظر ماهیت از نوع همبستگی است. همچنین به دلیل آنکه درجستجوی دستیانی به یک هدف علمی است و اطلاعات سودمندی را در زمینه واقعیات موجود به دست می دهد، ماهیتی کاربردی نیزدارد. به منظور جمع آوری داده ها، آمیزه ای از روش های پیمایشی و کتابخانه ای می باشد. در روش کتابخانه ای، مفاهیم و تعاریف متغیرهای تحقیق، ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق مورد بررسی و بازنگری قرارگرفته و در نهایت به منظورجمع آوری داده ها، پیمایشی بر روی نمونه تحقیق انجام گرفته است.
۳-۴-۱ تعریف متغیر
متغیر از نظر لغوی چیزی است که تغییر می کند و از لحاظ علمی مفهومی است که می تواند از لحاظ مقدار تغییر کند و بیش از دو یا چند چیز ارزش یا عدد به آن اختصاص داده شود. در تحقیق، متغیر به ویژگی هایی اطلاق می شود که می توان آنها را مشاهده یا اندازه گیری کرد و دو یا چند ارزش یا عدد را جایگزین آنها نمود. عدد با ارزش نسبت داده به متغیر نشان دهنده تغییر از یک فرد به فرد دیگر یا از یک حالت به حالت دیگر است. یک متغیر، هر نوع پدیده است که می تواند ارزش های متفاوت و متغیری به خود بگیرد. ارزش هایی که می توانند در زمان های مختلف برای یک پدیده یا شخص مشابه، متغیر باشند یا ارزش هایی که می توانند در زمان های مشابه برای پدیده ها یا اشخاص مختلف متغیر باشند ( دانایی فرد، ۱۳۸۷ ). برای تعریف متغیرهای پژوهش بین تعریف عملیاتی اندازه پذیر و تعریف عملیاتی آزمایشی تفاوت قائل شد. در تعریف عملیاتی اندازه پذیر، عملیاتی که باید انجام پذیرد تا اندازه گیری مفهوم یا سازه میسر شود اشکار می شود. در تعری ف عملیاتی آزمایشی به بیان پرداخته می شود که پژوهشگران باید به اجرا درآورد تا اینکه شرایط آزمایشی ظاهر گردد. تعریف عملیاتی باید طوری انجام پذیرد که، چنانچه هر پژوهش گری در شرایط مشابه به اندازه گیری سازه یا مفهوم مورد مطالعه بپردازد، نتیجه یکسانی بدست آید. به منظور روشن تر شدن مبحث متغیرها به ویژه در پژوهش های توصیفی، تعریف جامعه آماری را مورد نظر قرار می دهیم. با توجه به این تعریف، هر صفت دیگری که از یک فرد به فرد دیگر جامعه تغییر کند را متغیر می نامیم. بنابراین متغیر ها عبارتند از ویژگی های افراد، اشیا، واحد ها و غیره که می توانند مقادیر کیفی یا کمی اختیار کند ( سرمد، ۱۳۸۸ ).
۳-۴-۲- انواع متغیرهای پژوهش:
متغیر مستقل
یک متغیر مستقل، متغیری است که متغیر وابسته را به صورت مثبت و منفی تحت تاثیر قرار می دهد؛ یعنی وقتی متغیر وابسته وجود داشته باشد، متغیر مستقل نیز وجود دارد، و افزایش در متغیر مستقل، متغیر وابسته را نیز به همان مقدار افزایش یا کاهش می دهد. به عبارتی دیگر، تغییر پذیری در متغیر وابسته به حساب متغیر مستقل گذاشته می شود. برای ایجاد روابط علی، متغیر مستقل دستکاری می شود ( دانایی فرد، ۱۳۸۷ ). به عبارتی متغیر مستقل متغیری است که در پژوهش های تجربی به وسیله پژوهشگر دستکاری می شود تا تاثیر (رابطه) آن بر روی پدیده دیگری بررسی شود (سرمد، ۱۳۸۸ ). در این پژوهش متغیر مستقل خلاقیت مدیران که می خواهیم رابطه آنها را بر متغیر وابسته مشاهده کنیم.
۳-۵جامعه آماری
جامعه آماری عبارتست ازگروهی از افراد یا اشیاء که درخاصیت یاخاصیت های موردتحقیق مشترک باشند و با هدف وموضوع ارتباط داشته باشند (خلیلی ودانشوری، ۱۳۸۷). به عبارت دیگر، جامعه آماری به کل گروه افراد،وقایع یاچیزهایی اشاره داردکه محقق می خواهدبه تحقیق درباره آن ها بپردازد ( سکاران،۱۳۸۲). باتوجه به هدف پژوهش که شناخت رابطه میان خلاقیت مدیران و انگیزه کارکنان اداره آموزش و پرورش جزیره قشم می باشند. جامعه آماری این تحقیق شامل کارمندانی می باشد که به طور مستقیم با مدیر خود ارتباط دارند. بنابر این جامعه آماری ما شامل کارمندان و مدیران آموزش و پرورش قشم می باشند که تعداد آنها ۲۵۰ نفر می باشد.
۳-۶ روش نمونه گیری وحجم نمونه
گروه نمونه، مجموعه کوچکی از جامعه آماری است مشتمل بر برخی اعضاء که از جامعه آماری انتخاب شده اند. در واقع گروه نمونه یک مجموعه فرعی ازجامعه آماری است که با مطالعه آن محقق قادر است نتیجه را به کل جامعه آماری تعمیم دهد. نمونه گیری فرایند انتخاب کردن تعداد کافی از میان اعضای جامعه آماری است، بطوری که مطالعه گروه نمونه و فهمیدن خصوصیات با ویژگی های آزمودنی های گروه نمونه قادرخواهیم بود این خصوصیات یا ویژگی ها را به اعضاء جامعه آماری تعمیم دهیم (سکاران، ۱۳۸۱). نمونه پژوهش، گروهی فرعی یا زیرمجموعه ای ازجامعه است که پژوهشگر با بررسی و مطالعه آن می تواند قادر به استخراج نتایجی شود که قابل تعمیم به جامعه است (دانایی فرد و همکاران، ۱۳۸۸).
دراین تحقیق جهت نمونه گیری ازروش نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. از آنجائیکه در تحقیق حاضر جامعه آماری مشخص و مقیاس داده ها ازنوع کیفی هستند، ازفرمول زیربرای تعیین حجم نمونه استفاده گردیده است (سکاران، ۱۳۸۱).
n: حجم نمونه
N: جامعه آماری
P: نسبت موفقیت درجامعه آماری
۱-P: نسیت عدم موفقیت درجامعه آماری
ε: دقت برآورد
با عنایت به اینکه بسیاری از تحقیقات در مدیریت از مقیاس کیفی برخوردارند، استنباط نسبت موفقیت در جامعه آماری (P) حائز اهمیت است. اگر پژوهشگر نتواند به برآورد بهتری برایP دست یابد، می تواند آن را مساوی ۰٫۵ در نظرگرفته و n را محاسبه کند. در این تحقیق نیز نسبت موفقیت درجامعه آماری P=0.5 در نظر گرفته شده است. ( ε) دقت برآورد است و بین ۰٫۱ تا۰٫۰۱ در نظر گرفته می شود. درصورتی که دقت برآورد۰٫۱ درنظرگرفته شود، حجم نمونه حداکثر می گردد. دراین تحقیق مقدار ε ۰٫۱ درنظر گرفته شده است.
بنابراین حجم نمونه تحقیق برابراست با:
n=
همانگونه که درفرمول دیده می شود، حجم نمونه ۱۵۱ نفراست که بصورت تصادفی ازبین جامعه آماری تحقیق انتخاب گردید.
۳-۷ مراحل اجرایی تحقیق
در تحقیقات می توان جامعه مورد مطالعه را از طریق پیمایشی تحت بررسی و آزمون قرار داد، پیمایش عبارت از جمع آوری اطلاعات است که با طرح و نقشه به عنوان راهنمای عملی توصیف یا پیش بینی و یا به منظور تجزیه و تحلیل روابط برخی متغیرها صورت می گیرد. پیمایش توصیفی، به توصیف پدیده های خاص در محیطی معین می پردازد، برای آزمون نظریه ها و پاسخگویی به پرسش های پژوهشی به کارمی رود و شامل توصیف و نتیجه گیری است (کومار،۱۳۷۴[۳۹]).
درپژوهش حاضر محقق ابتدا با تهیه طرح تحقیق به مطالعه و جمع آوری ادبیات موضوع اقدام نمود. سپس پرسشنامهای برای نمونه آماری تحقیق طراحی گردید. در ادامه پس از توزیع و جمع آوری پرسشنامه و بر اساس تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از آنها نتیجهگیری و پیشنهادهایی ارائه گردید مراحل انجام تحقیق به شرح ذیل می باشند:
تعریف سوال و مسئله اصلی پژوهش
تهیه طرح تحقیق
مطالعه وجمع آوری ادبیات موضوع
توزیع وجمع آوری پرسشنامه
تجزیه وتحلیل داده های حاصل ازپرسشنامه
نتیجه گیری وپیشنهادها
تحقیق پیمایشی رابه سه دسته به شرح زیرتقسیم می شود:
الف) روش مقطعی
ب) روش طولی
ج) روش دلفی
پژوهش حاضراز لحاظ نوع روش پیمایشی که درآن بکارگرفته شده است، یک پیمایش ازنوع مقطعی می باشد. روش مقطعی به منظورگردآوری داده ها درباره یک یا چند صفت در یک مقطع از زمان (یک روز، یک هفته، یک ماه) از طریق نمونه گیری ازجامعه انجام می شود. اینگونه پژوهش ها به توصیف جامعه بر اساس یک یا چند متغیر می پردازد (سرمد، ۱۳۸۳).
۳-۸ ابزار گردآوری داده ها
یکی از اصلی ترین بخش های هر کار پژوهشی را جمع آوری اطلاعات تشکیل می دهد. چنانچه این کار به شکل منظم و صحیح صورت پذیرد کار تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری از داده ها با سرعت و دقت خوبی انجام خواهد شد. روش های گرد آوری اطلاعات پژوهش به دو دسته کتابخانه ای و میدانی تقسیم می شود. در خصوص گردآوری اطلاعات مربوط به فصول اول، دوم و بخشی از فصل سوم ( ادبیات موضوع و پیشینه پژوهش) از روش کتابخانه ای و برای بخش دیگر فصل سوم و فصول چهارم و پنجم پژوهش که جهت جمع آوری اطلاعات برای تایید یا رد فرضیه های پژوهش بود از روش پیمایشی و از طرق پرسشنامه ( میدانی) اطلاعات جمع آوری شد ( خلیلی، ۱۳۷۸ ).
۳-۸-۱: مطالعات کتابخانه ای
مطالعات کتابخانه ای در تمام تحقیقات علمی مورد استفاده قرار می گیرد. ابزار جمع آوری اطلاعات محقق در روش کتابخانه ای، همه اسناد چاپی همانند کتاب، دایره العارف ها، فرهنگ نامه ها، مجلات، روزنامه، هفته نامه، ماه نامه، لغت نامه، مصاحبه های چاپ شده، پژوهش نامه ها، اینترنت و هر منبعی که به صورت چاپی قابل شناسایی باشد. در تحقیق حاضر جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات تحقیق موضوع، از منابع کتابخانه ای ( مقالات، پایان نامه ها، کتاب، مجلات و فصل نامه ها ) و همچنین از شبکه جهانی اینترنت استفاده شد ( سرمد، ۱۳۸۸ ). مطالعه سوابق یا پژوهش کتابخانه ای، پژوهشی است که همه اطلاعات لازم را از منابعی که در کتب و نوشته ها و تحقیقات قبلی موجود در کتابخانه ها یا بایگانی های سازمان ها مکتوب است بدست آورده و لزومی به مراجعه به افراد و انجام پرسش یا مشاهده یا مصاحبه ندارد. بررسی های کتاب خانه ای، به منظور جمع آوری جامع اسناد علمی و تحقیقی، کتبی، یا غیر کتبی که محقق در رابطه با تحقیق خاصی باید از آنها الهام بگیرد، انجام می شود. دلیل انجام بررسی های کتابخانه ای اینست که محقق اطمینان یابد که هیچ یک از متغیرهایی که به نحوی در مساله یا سوال تحقیق تاثیر داشته اند ناشناخته نمانده اند ( ظهوری، ۱۳۷۸ ). در تحقیق حاضر نیز برای گردآوری و تدوین ادبیات مربوط به موضوع تحقیق و بررسی سوابق تحقیق، از روش کتابخانه ای استفاده شد.
۳-۸-۲: پرسشنامه
پرسشنامه متداولترین ابزار جمع آوری اطلاعات در پایان نامه های مدیریت و همچنین در تحقیقات پیمایشی است. پرسشنامه عبارت است از مجموعه ای از پرسش های هدف دار که با بهره گیری مقیاس های گوناگون نظر، دیدگاه و بینش یک فرد پاسخگو مورد سنجش قرار می دهد. به عبارتی پرسش های هدف دار که اطلاعات حاصل از آن جنبه کمی و قابل سنجش داشته و آزمون فرضیه های آماری را برای پژوهشگر میسر می سازد ( حافظ نیا، ۱۳۸۵ ). در این پژوهش به منظور جمع آوری داده ها و اطلاعات تجزیه و تحلیل از پرسشنامه استفاده خواهد شد. پرسشنامه شامل دسته ای از پرسش هاست که به طریق اصول خاصی تدوین گردیده است و به صورت کتبی به افراد ارائه می شود و پاسخگو بر اساس تشخیص خود جواب ها را در آن می نویسد. هدف از پرسشنامه کسب اطلاعات معین در مورد موضوعی است. بزرگ بودن گروه یا جامعه مورد مطالعه یکی از دلایل مهم برای استفاده از پرسشنامه است چون امکان مطالعه نمونه های بزرگ را فراهم می آورد ( ظهوری، ۱۳۷۸ ).
پرسشنامه این تحقیق شامل سه بخش می باشد: