۵-۱-۸- وزن صد دانه
از آنجاییکه وزن صد دانه بیشتر تحت تاثیر ژنوتیپ قرار دارد در نتیجه تحت تاثیر کشت مخلوط قرار نگرفته است. ساهو و همکاران (۲۰۰۳) با کشت مخلوط آفتابگردان و بادام زمینی و مورالس و همکاران (۲۰۰۹) نیز با کشت مخلوط آفتابگردان و لوبیا اعلام کردند که وزن صد دانه آفتابگردان تحت تاثیر کشت مخلوط قرار نگرفت.
۵-۱-۹- عملکرد بیولوژیک
گزارش شده است که زیست توده تولیدی سورگوم در کشت مخلوط سورگوم و یونجه یکساله افزایش یافت (چایی‌چی و همکاران، ۲۰۰۷). ولی نجفی و همکاران (۱۳۹۲) نشان دادند که عملکرد بیولوژیک لوبیا در مخلوط با ذرت نسبت به تک کشتی آن، کاهش یافت. این کاهش به کاهش تعداد بوته لوبیا در واحد سطح، سایه‌اندازی ذرت و رقابت آن با لوبیا بر سر عناصر غذایی نسبت داده شد.
۵-۲-لوبیا چشم بلبلی
۵-۲-۱- عملکرد دانه
در بررسی‌های انجام شده توسط لی و همکاران (۲۰۰۱) در کشت مخلوط گندم و سویا، عملکرد دانه گندم به میزان ۳۰-۲۸% افزایش یافت که این امر را به افزایش میزان جذب عناصری مثل پتاسیم، فسفر و نیتروژن در سیستم کشت مخلوط نسبت دادند. همچنین گزارش شده است کشت مخلوط لوبیا چشم بلبلی و ارزن در نواحی نیمه خشک، عملکرد ارزن را ۱۵-۱۳% افزایش داد (هولت و گوسی، ۲۰۰۰).
۵-۲-۲- تعداد غلاف در بوته
تراکم زیاد باعث نفوذ طول موج‌های پر انرژی مانند امواج آبی به داخل کانوپی گیاه شده و باعث کاهش گل‌دهی و درنهایت کاهش تعداد غلاف میشود (وزان، ۱۳۷۶). کوچکی و همکاران (۱۳۸۸) گزارش دادند که تعداد نیام در بوته لوبیا در کشت مخلوط با ذرت کمتر از کشت خالص لوبیا بود. کارترز و همکاران (۲۰۰۰) نشان دادند که تعداد نیام در بوته سویا در کشت مخلوط با ذرت نسبت به تک کشتی آن کاهش یافت. کاهش تعداد نیام در بوته در کشت مخلوط به رقابت دو گیاه برای دریافت نور (سایه‌اندازی) و جذب مواد غذایی نسبت داده شده است (اوفوری و استرن، ۱۹۸۷؛ راس و همکاران، ۲۰۰۵).
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
۵-۲-۳- تعداد دانه در غلاف
حسین‌زاده (۱۳۹۱) اشاره کرد که نسبت‌های کشت مخلوط افزایشی کنجد-لوبیا چشم بلبلی تأثیر معنی‌داری بر تعداد دانه در غلاف نداشت. تعداد دانه در غلاف همانند وزن دانه از اجزای عملکرد هستند که کمتر تحت تأثیر عوامل محیطی قرار می‌گیرند (پورامیر و همکاران، ۱۳۸۹).
۵-۲-۴- وزن صد دانه
معنی‌دار نشدن اثر نوع کشت بر وزن صد دانه رقم‌های مختلف لوبیا به وسیله تمری (۱۳۹۰) نیز گزارش شده است. این در حالی است که کوچکی و همکاران (۱۳۸۸) گزارش دادند که وزن صد دانه لوبیا در کشت مخلوط با ذرت بیشتر از کشت خالص لوبیا بود.
۵-۲-۵- شاخص برداشت
شاخص برداشت بیان‌کننده نسبت توزیع مواد فتوسنتزى بین عملکرد اقتصادى و عملکرد کل مى‌باشد که می‌تواند تحت تأثیر شرایط محیطی قرار گیرد (کوچکی و سرمدنیا، ۱۳۷۷). کنترل علف‌های هرز باعث حذف رقابت گیاه زراعی با علف هرز میشود، بنابرین گیاه می‌تواند از نور و منابع در دسترس بیشتر بهره ببرد و عملکرد اقتصادی خود را افزایش دهد. سیدی و همکاران (۱۳۹۰) روی کشت مخلوط نخود و جو در مورد ویژگی شاخص برداشت بیان کردند که در تیمارهای بدون کنترل علف‌های هرز بطور معنی‌داری پایین تر از تیمار کنترل علف‌های هرز بود که دلیل آن کاهش بیشتر عملکرد دانه نسبت به عملکرد بیولوژیکی آن در این تیمار بوده است.
۵-۲-۶- عملکرد بیولوژیک
پورامیر و همکاران (۱۳۸۹) در مطالعه خود روی کشت مخلوط نخود و کنجد اظهار کردند که کشت مخلوط کنجد نسبت به کشت خالص آنها دارای عملکرد بیولوژیکی کمتری بود. بعضی اعتقاد دارند که عملکرد گیاهان بطور معنی‌داری در کشت مخلوط نسبت به تک کشتی کاهش می‌یابد (مظاهری، ۱۳۸۳).
۵-۲-۷- ارتفاع بوته
در مخلوط گندم و شبدر سفید مشاهده شد که رقابت بین گونه‌ای باعث افزایش ارتفاع گندم برای رسیدن به نور شد (تورستد و همکاران، ۲۰۰۶). در تحقیق آواد و همکاران (۲۰۱۱)، کشت مخلوط باعث افزایش نسبت برگ به ساقه و همچنین افزایش ارتفاع و سطح برگ در غلات علوفه‌ای شد. ولی در تحقیق دیگری با افزایش تراکم در کشت مخلوط ذرت و شبدر، ارتفاع ذرت تفاوت معنی‌داری نشان نداد (باریبوتسا و همکاران، ۲۰۰۸).
۵-۳- عملکرد و اجزای عملکرد سویا
۵-۳-۱- عملکرد دانه
ماروات و نافزینگر (۱۹۹۵) در بررسی تداخل گاوپنبه با سویا گزارش دادند که تراکم‌های ۱، ۱۰ و ۲۵ بوته گاوپنبه در متر مربع، بترتیب ۳۴، ۵۸ و ۷۴% عملکرد دانه سویا را کاهش داد. دلیل کاهش عملکرد دانه سویا در تراکم‌های بالاتر علف‌هرز به افزایش رقابت درون گونه‌ای بین بوته‌های گاوپنبه و رقابت بین گونه‌ای سویا و علف‌هرز بر سر منابع برمی‌گردد و لذا سهم دریافت منابع از سوی گیاه زراعی سویا در تراکم‌های بالاتر علف‌هرز بیشتر کاهش می‌یابد.
۵-۳-۲- تعداد غلاف در بوته
چوکار و بالیان (۱۹۹۱) سویا را در تیمارهای شاهد کنترل و تداخل تمام فصل علف‌های‌هرز مقایسه کردند و اشاره داشتند که تداخل علف‌های هرز باعث کاهش ۴۶ % تعداد غلاف در بوته سویا گردید، آنها اشاره داشتند که سایه‌اندازی توسط تاج پوشش علف‌های هرز باعث کاهش شدت نور و افزایش نسبت نور قرمز دور به قرمز شده و این دو عامل تولید غلاف را در گره‌های پایینی تاج پوشش سویا کاهش دادند. وان آکر و همکاران (۱۹۹۳) ۵۳ تا ۶۳% کاهش در تعداد غلاف سویا را در شرایط رقابت تمام فصل علف‌های هرز گزارش دادند. همچنین هاگود و همکاران (۱۹۸۱) گزارش دادند که تراکم‌های ۴۰- ۴/۲ بوته در متر مربع گاوپنبه باعث کاهش تعداد غلاف سویا گردید. دلیل احتمالی کاهش نسبی متوسط غلاف در بوته طی تداخل تراکم‌های بالاتر علف‌هرز با سویا به افزایش رقابت درون گونه‌ای علف‌های هرز و برون گونه‌ای گیاه زراعی- علف‌های هرز بر می‌گردد که این امر موجب گردید مقدار کمتری از منابع در اختیار سویا قرار گیرد.
۵-۳-۳- تعداد دانه در غلاف
عباسی (۱۳۸۴) گزارش کرد که تداخل تمام فصل علف‌های هرز با سویا منجر به کاهش تعداد دانه در هر غلاف سویا به میزان ۱۰% گردید. سویا در صورت عدم حضور علف‌های هرز توانست از منابع موجود بهتر و بیشتر استفاده کند و لذا شیره پرورده بیشتری را در اختیار دانه‌ها قرار دهد، ولی با حضور علف‌های هرز و رقابت ایجاد شده بر سر منابع با سویا شیره پرورده کمتری به دانه‌ها اختصاص یافت. نتایج هادی‌زاده و رحیمیان (۱۳۷۷) حاکی از تأثیر کمتر رقابت علف‌هرز با گیاه زراعی بر تعداد دانه در غلاف بود.
۵-۳-۴- وزن صد دانه
حمزه ئی و همکاران (۱۳۹۱) در آزمایش خود روی تاثیر کشت مخلوط افزایشی بر سرکوب علف‌های هرز، عملکرد و اجزای عملکرد نخود و جو بیان داشتند که وزن هزار دانه در اکثر تیمارهای مخلوط با کنترل علف‌های هرز بطور معنی‌داری زیادتر از تیمارهای مخلوط بدون کنترل علف‌های هرز بود. رضوانی مقدم و همکاران (۱۳۸۸) در بررسی ترکیب‌های مختلف کاشت و اثر کنترل علف‌های هرز در کشت مخلوط ماش و سیاه دانه به این نتیجه رسیدند که به‌دلیل کمتر بودن تعداد دانه در غلاف ماش در کشت خالص آن مواد فتوسنتزی بیشتری در اختیار آنها قرار گرفته و باعث بیشتر شدن وزن هزار دانه آنها در کشت خالص نسبت به کشت مخلوط شد.
۵-۳-۵- شاخص برداشت سویا
نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین شاخص برداشت (۶۳۳/۳۴%) در تیمار ۱۰۰%+۴۰% (آفتابگردان+ سویا) و کمترین مقدار درصد شاخص برداشت (۹۰/۳۱%) در تیمار کنترل تمام فصل علف‌های هرز در تک کشتی سویا دیده شد (شکل۴-۲۱).
شاخص برداشت سویا در شرایط کنترل با علف‌های هرز نسبت به شرایط تداخل علف‌های هرز ۶٪ کاهش نشان داد. همچنین مقدار این شاخص در تیمار ۲۰% افزایشی سویا در کشت مخلوط (سویا+آفتابگردان) نسبت به تیمار ۳۰، ۴۰ و ۵۰٪ این ترکیب کشتی به‌ترتیب ۱، ۶ و ۵% کاهش نشان داد (شکل ۴-۲۱).
۵-۳-۶- عملکرد بیولوژیک سویا
کاهش عملکرد بیولوژیک گیاه زراعی با افزایش تراکم علف‌هرز توسط زارع (۱۳۸۸) و عباسی (۱۳۸۹) نیز گزارش گردید. هاگود و همکاران (۱۹۸۱) نیز گزارش دادند که تراکم‌های ۴۰- ۴/۲ بوته در متر مربع گاوپنبه باعث کاهش وزن خشک سویا گردید. عبدالهی و برارپور (۱۳۸۵) نیز نشان دادند تراکم ۲۵/۰ بوته گاوپنبه در هر متر ردیف سویا، وزن خشک آن را ۵/۱۴% در مقایسه با تیمار عاری از علف‌هرز کاهش داد.
۵-۳-۷- ارتفاع سویا
حمزه‌ئی و همکاران (۱۳۹۱)، در آزمایش خود روی کشت مخلوط نخود و جو به این نتیجه رسیدند که ارتفاع بوته نخود در کشت مخلوط بالاتر از کشت خالص و در تیمارهای بدون کنترل علف‌های هرز بیش از تیمارهای با کنترل است. گنجعلی و مجیدی (۱۳۷۸)، نشان دادند که افزایش تراکم سویا باعث افزایش ارتفاع گیاه شد، که علت آن را در ارتباط با کاهش نفوذ نور به طبقات پایین دانستند. صادقی و همکاران (۱۳۸۱)، در بررسی توانایی رقابتی سویا با چند گونه علف هرز اعلام کردند که ارتفاع بوته سویا در اثر رقابت بیشتر شد. به نظر می‌رسد رقابت گیاهان بر سر نور باعث میشود، گیاهان سرمایه گذاری بیشتری برای ارتفاع بوته داشته باشند و همچنین در کشت مخلوط به‌دلیل نفوذ کمتر نور به لایه‌های زیرین، هورمون اکسین تجزیه نمی‌شود و در نتیجه افزایش غلظت اکسین، نهایتا طول بوته زیاد میشود (امام و نیک نژاد، ۱۳۷۳ و کوچکی و همکاران، ۱۳۷۶). همچنین عباسی (۱۳۸۴) بیان داشت که تداخل علف‌های هرز با سویا موجب افزایش ۱۲% ارتفاع بوته‌های سویا نسبت به شرایط عاری از علف‌های هرز شد.
۵-۴- تراکم و زیست توده علف‌های هرز
۵-۴-۱- تراکم کل علف‌های هرز
تراکم کل و وزن خشک کل علف‌های هرز در تمامی تیمارهای کشت مخلوط نسبت به شرایط تک کشتی هر یک از گیاهان کاهش نشان داد که دلیل این کاهش می‌تواند به کاهش نسبت نور قرمز به قرمز دور وارد شده به پائین کانوپی کشت مخلوط نسبت به تک کشتی و جوانه‌زنی و رشد کمتر علف‌های هرز برگردد (سانتیگو و پوگیو، ۲۰۰۵). حمزه‌ئی و همکاران (۱۳۹۱) در آزمایش خود روی بررسی تعداد و وزن خشک علف‌های هرز به این نتیجه رسیدند که کاهش تعداد علف‌های هرز در تیمار بدون کنترل علف‌های هرز حاکی از کاهش رقابت و خسارت علف‌های هرز در کشت مخلوط نخود و جو نسبت به کشت خالص نخود بود، که این موضوع نشان دهنده نقش مثبت جو در مهار علف‌های هرز بود.
ساماراجیوا و همکاران (۲۰۰۶) در کشت ارزن به‌عنوان گیاه همراه با سویا گزارش کردند که ارزن به سبب قدرت پنجه زنی بالا قادر است از رشد علف‌های هرز بطور چشمگیری ممانعت به عمل آورد و در کاهش جمعیت آنها موثر باشد. سانتیگو و پوگیو (۲۰۰۵) در تحقیق خود بر جمعیت علف‌های هرز در تک کشتی و کشت مخلوط نخود و جو اعلام کردند که هرچه سهم گیاه جو در کشت مخلوط بالا رود، گیاه جو در رقابت با علف‌های هرز موفق تر عمل خواهد کرد.
۵-۴-۲-زیست توده کل علف‌های هرز
نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین تراکم علف‌های هرز (۶۷/۱۹۵۸ گرم در مترمربع) در تیمار تک کشتی سویا در شرایط تداخل تمام فصل علف‌های هرز و کمترین مقدار آن (۶۷/۱۷۶ گرم در مترمربع) در تیمار ۵۰% لوبیا چشم بلبلی در تیمارهای افزایشی کشت مخلوط آفتابگردان- لوبیا چشم بلبلی دیده شد که البته تفاوت معنی‌داری با تیمارکشت مخلوط ۴۰٪ این ترکیب کشتی (۲۳۰ گرم در مترمربع) نداشت. همچنین یک روند کاهشی با افزایش تراکم لوبیا چشم بلبلی و سویا در کشت مخلوط آن با آفتابگردان شاهد هستیم (شکل۴-۲۹).
وزن کل علف‌های هرز در تیمار ۲۰، ۳۰، ۴۰ و ۵۰٪ افزایش لوبیا چشم بلبلی در کشت مخلوط (لوبیا چشم بلبلی+آفتابگردان) و تیمار ۲۰، ۳۰، ۴۰ و ۵۰٪ افزایش سویا در کشت مخلوط (سویا+آفتابگردان) نسبت به تیمار تک کشتی آفتابگردان در شرایط تداخل علف‌های هرز به‌ترتیب ۴۹، ۵۵، ۷۶ ،۸۲، ۳۲، ۴۶، ۶۶ و ۶۸% کاهش نشان داد (شکل ۴-۲۹).
