۲-۱-۵ روابط امنیتی و نظامی آمریکا و قطر
قطر از اواخر دهه ۱۹۹۰ به عنوان یکی از متحدان ایالات متحده ظاهر شد و هم اکنون نیز میزبان نیروها و تاسیسات مهم آمریکا می باشد . به دنبال عملیات های مشترک آمریکا و قطر در زمان «عملیات طوفان صحرا» در سال ۱۹۹۱ ، قطر و ایالات متحده یک توافق نامه همکاری دفاعی به امضاء رساندند که بعدها این توافقنامه گسترش یافت . در آوریل سال ۲۰۰۳ میلادی نیز مرکز عملیات هوایی آمریکا از عربستان به قطر منتقل گردید (مرادی،۱۳۹۲: ۱۴۰)
در حال حاضر قطر بعنوان یک شریک راهبردی آمریکا در منطقه خلیج فارس محسوب می گردد که نسبت به ارائه خدمات پشتیبانی و هوایی به این کشور اقدام می نماید .
فرماندهی مرکزی آمریکا در گزارش سالیانه ۲۰۱۳ خود پیرامون روابط نظامی آمریکا با قطر ابراز
می دارد :” آمریکا از روابط نظامی در سطح عالی با کشور قطر که میزبان مراکز فرماندهی و تاسیسات نظامی ما در منطقه خلیج فارس می باشد ، احساس رضایت می نماید ” (۲۰۱۴ ، gulf mil bal )
مهمترین جنبه های روابط نظامی و امنیتی قطر و آمریکا بشرح ذیل می باشد :

• • سرمایه گذاری بیش از یک میلیون دلاری قطر در دهه ۱۹۹۰ به منظور احداث تاسیسات پایگاه هوایی العدید جهت استقرار نیروهای آمریکایی

• • استقرار فرماندهی مرکزی آمریکا در منطقه غرب آسیا در کشور قطر

• • استقرار بزرگترین مرکز لجستیکی ارتش آمریکا در منطقه غرب آسیا در پایگاه پشتیبانی السیلیه قطر

• • فروش تجهیزات نظامی پیشرفته آمریکایی به قطر و استقرار سامانه های پدافند هوایی پیشرفته در این کشور

• • مشارکت قطر در عملیات های بین المللی به رهبری آمریکا و ناتو (۲۰۱۴ ، gulf mil bal )

۲-۱-۶ روابط امنیتی و نظامی آمریکا و بحرین
بحرین از قدیمی ترین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس محسوب می گردد که نسبت به برقراری روابط و همکاری های نظامی با آمریکا اقدام نموده و در سال ۱۹۷۱ توافقنامه مشترک نظامی بین دو کشور منعقد که بر اساس آن زمینی به مساحت ۴۰ کیلومتر مربع در اختیار آمریکایی ها قرار
گرفت (مرادی،۱۳۹۲؛ ۱۲۵)
بحرین از سال ۱۹۸۳ میزبان فرماندهی مرکزی نیروی دریایی آمریکا و از سال ۱۹۹۵ تا کنون نیز میزبان ناوگان پنجم آمریکا در خلیج فارس بوده است .
مهمترین جنبه های همکاری های نظامی و امنیتی بحرین و آمریکا بشرح ذیل می باشد :

• • استقرار ناوگان پنجم آمریکا در بحرین

• • استقرار ناوگان مرکب آمریکا و نیروهای ائتلاف در بحرین به منظور اجرای عملیات ضدتروریسم و ضددزدان دریایی در مناطق خلیج فارس ، دریای عمان ، دریای سرخ ، دریایی عربی ، خلیج عدن و اقیانوس هند

• • واگذاری بیشترین کمک های مالی به بحرین در میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به منظور ارتقاء قدرت نظامی این کشور

• • واگذاری تجهیزات و تسلیحات نظامی به کشور بحرین

• • اعطاء بورس های تحصیلی و آموزشی به نیروهای مسلح بحرین تا آنجا که سالیانه ۲۵۰ نفر از بحرین در دانشگاه های نظامی آمریکا به تحصیل می پردازند .

• • استفاده از پایگاه های هوایی بحرین جهت اجرای عملیات در منطقه

• • شرکت بحرین در ماموریت های بین المللی به رهبری آمریکا (۲۰۱۴ ، gulf mil bal )

۲ – ۲ واگذاری پایگاه های نظامی به کشورهای غربی
با پایان یافتن سلطه انگلستان بر جهان در دهه ۱۹۷۰ بواسطه مشکلات اقتصادی و سیاسی داخلی و خروج رسمی این کشور از منطقه خلیج فارس در سال ۱۹۷۱ ، ایالات متحده آمریکا که مدتها بدنبال حضور مجدد در
خلیج فارس پس از جنگ دوم جهانی بود ، از فرصت استفاده نموده و بتدریج وارد منطقه گردید . حضور سیاسی آمریکا در منطقه هم زمان با تشکیل حکومت شیخ نشین های نوپای حاشیه جنوبی خلیج فارس بوده و این کشورها که با خروج انگلستان از منطقه در مقابل ایران قدرتمند احساس ضعف و سستی می نمودند ، هر یک تلاش
می کردند با انعقاد پیمان های نظامی و امنیتی با آمریکا ، بر ضعف نظامی و امنیتی خود فائق آیند ، لذا از اوایل دهه ۱۹۸۰ حضور نظامی آمریکا در منطقه با ساخت و توسعه پایگاه های نظامی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس آغاز و با شروع جنگ های منطقه ای از جمله جنگ اول و دوم خلیج فارس و سپس حمله گسترده آمریکا به کشورهای عراق و افغانستان تشدید گردید .
در حال حاضر ایالات متحده آمریکا دارای پایگاه های نظامی هوایی ، زمینی ، دریایی و لجستیکی در کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بوده و با فروش تجهیزات نظامی پیشرفته به این کشورها ، آنها را بطور کامل وابسته به حضور خود در منطقه به منظور ارائه خدمات آموزشی ، پشتیبانی و دفاعی نموده است . حضور نظامی آمریکا در منطقه منجر به ترغیب سایر کشورهای غربی جهت احداث پایگاه دائمی در منطقه شده که در پی آن فرانسه در سال ۲۰۰۸ میلادی نسبت به احداث پایگاه مرکب در امارات اقدام نمود و در سال ۲۰۱۴ میلادی نیز انگلستان نیت خود جهت احداث پایگاه نظامی در بحرین را اعلام نمود .
در این قسمت نسبت به تشریح پایگاه های نظامی فرا منطقه ای در خلیج فارس که نقش مهمی در تهدید امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد ، به تفکیک پایگاه های هوایی ، زمینی و دریایی اقدام می گردد .
۲-۲-۱ پایگاه های نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس
در حال حاضر ایالات متحده آمریکا در خلیج فارس دارای پایگاه های نظامی هوایی ، دریایی و زمینی با قابلیت های تهاجمی و تدافعی متنوع می باشد که توضیحاتی در خصوص هر یک از پایگاه های مذکور و قابلیت ها و
توانمندی های آنها بشرح ذیل ارائه می گردد .
۲-۲-۱-۱ پایگاه های دریایی آمریکا در خلیج فارس
نیروی دریایی آمریکا بزرگترین نیروی دریایی در بین کشورهای جهان است و توناژ ناوگان رزمی نیروی دریایی آمریکا به تنهایی با مجموع ناوگان دریایی ۱۳ کشور پیشرفته دریایی بعد از آمریکا برابری می نماید . نیروی دریایی آمریکا دارای یازده ناو هواپیمابر عملیاتی ، ۲۸۶ ناو جنگی ، ۳۷۰۰ هواپیما و بالگرد و ۳۲۸۵۱۶ نیرو با تخصص های مختلف می باشد (۲۰۱۴، CCNN.us )
نیروی دریایی آمریکا دارای شش ناوگان دریایی در سراسر جهان می باشد که با توجه به ویژگی های دریایی
خلیج فارس و عمق و چگالی مناسب آب آن جهت حضور ناوهای هواپیمابر و زیردریایی های اتمی و از طرفی اهمیت راهبردی این منطقه و موقعیت ژئوپلتیکی آن ، یکی از مهمترین ناوگان نیروی دریایی آمریکا ( ناوگان پنجم) در خلیج فارس و در کشور بحرین مستقر می باشد .
مهمترین پایگاه های دریایی آمریکا در خلیج فارس بشرح ذیل می باشند :
۲-۲- ۱-۱-۱ ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا در بحرین
کشور بحرین میزبان ناوگان پنجم آمریکا در سواحل منامه و در پایگاه دریایی شیخ عیسی می باشد . ناوگان پنجم آمریکا در سال ۱۹۴۴ تشکیل شده و بدنبال ایجاد تغییراتی در سازمان نیروی دریایی آمریکا ، از سال ۱۹۹۵ بصورت رسمی در بندر منامه بحرین مستقر گردیده است . در حال حاضر حدود ۰۰۰/۳۰ نیروی آمریکایی به ناوگان پنجم آمریکا در منامه مامور می باشند و حدود ۱۵۰۰۰ تفنگدار آمریکایی نیز در کویت مستقر می باشند که قابلیت تقویت ناوگان پنجم آمریکا در زمان بحران را فراهم نموده است . بطور معمول و در همه ایام سال یک ناو هواپیمابر آمریکایی به همراه ناوگروه های مربوطه به ناوگان پنجم آمریکا در بحرین مامور شده و از عملیات های نیروی دریایی آمریکا در منطقه خلیج فارس و کشورهای عراق و افغانستان پشتیبانی می نماید (۲۰۱۴، CCNN.us )
هر ناوهواپیمابر آمریکایی حدود ۶۰۰۰ نیروی عملیاتی ، پشتیبانی و خدماتی را شامل می شود و تعداد ۸۰ فروند هواپیمای جنگنده را نیز حمل می نماید که قابلیت اجرای عملیات رزمی در کوتاه ترین زمان ممکن را دارا می باشند و هر ناو هواپیمابر جدای از میزان بالای آسیب پذیری ، می تواند بعنوان یک پایگاه دریایی مستقل به اجرای عملیات در خلیج فارس ، دریایی عمان و کشورهای منطقه بپردازد .
ناوگان پنجم آمریکا شامل نیروهای آبی – خاکی ، نیروهای مین گذار و مین روب ، نیروهای پشتیبانی ، یگان زیرسطحی و یگان غواصی می باشد که مسئولیت تامین امنیت در حدود ۵/۲ میلیون مایل مربع در مناطق
خلیج فارس ، دریای عمان ، دریای عربی ، خلیج عدن و دریای سرخ را برعهده دارد .در زمان حمله آمریکا به عراق و افغانستان ، این پایگاه با عملیات پرتاب موشک های کروز ، تامین تجهیزات نیروهای مستقر در خلیج فارس و نیز تدارکات و نقل و انتقال نیروها نقش مهمی در پیشبرد برنامه های نظامی آمریکا ایفا نموده
است ( چمنکار ، ۱۳۸۹ : ۴۹ )
اسکله اصلی پایگاه دریایی آمریکا که در غرب منامه واقع گردیده ، بطور معمول ظرفیت پهلوگیری دو الی چهار ناوشکن را دارا می باشد و در مجاورت آن نیز یک فرودگاه نظامی برای استفاده یگان های هوایی نیروی دریایی آمریکا قرار گرفته است . همچنین آمریکا در نظر دارد نسبت به توسعه پایگاه دریایی خود در کشور بحرین اقدام نماید و در این راستا در سال ۲۰۰۸ قراردادی را برای در اختیار گرفتن ۷۰ هکتار از اراضی بندر سلیمان با دولت بحرین امضاء نموده است ( چمنکار ، ۱۳۸۹ ؛ ۴۹ )

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۲- ۱-۱-۲ اسکله جبل علی در امارات عربی متحده
بندر جبل علی در ۳۵ کیلومتری جنوب غربی دبی واقع شده و با ۶۷ لنگرگاه بصورت ۲۴ ساعته آماده پهلوگیری
کشتی های نظامی و تجاری می باشد و به همین دلیل از جمله بزرگترین و مهمترین بنادر دنیا محسوب می گردد و با توجه به عمق مناسب ۵/۱۱ متری ، بهترین محل برای پهلوگیری ناوشکن های آمریکا و سایر نیروهای
فرامنطقه ای در خلیج فارس می باشد .اگرچه بندر جبل علی واقع در سواحل امارات عربی متحده بعنوان پایگاه دریایی نیروی دریایی آمریکا شناخته نمی شود ولیکن این اسکله با توجه به برخورداری از ویژگی ها و امکانات کشتیرانی قابل توجه ، نقش بسیار مهمی در پشتیبانی از یگان های دریایی آمریکا در خلیج فارس و دریای عمان داشته و ناوهای هواپیمابر آمریکا جهت تامین موارد مورد نیاز در این بندر پهلو
می گیرند (۲۰۱۴ ، global security )
۲-۲- ۱-۱-۳ ناوهای هواپیمابر آمریکا
همانطور که ذکر گردید ، هر یک از ناوهای هواپیمابر نیروی دریایی آمریکا که بهمراه ناوگروه مربوطه در خلیج فارس و در یای عمان حضور می یابند ، به تنهایی قادر به اجرای انواع عملیات دریایی ، هوایی و آبی – خاکی
می باشند و می توان هر ناوگروه هواپیمابر آمریکا را یک پایگاه دریایی محسوب نمود . در سال ۲۰۱۳ میلادی نیز نیروی دریایی آمریکا طرح احداث پایگاه متحرک دریایی را ارائه و اجرایی نموده است که قابلیت اجرای عملیات دریایی بصورت مستقل را دارا می باشد .
بعنوان نمونه ناو هواپیمابر USS HARRY S. TRUMAN (CVN 75) دارای ۳۳۳ متر طول و ۷۸ متر عرض بوده و ارتفاع آن ۷۴ متر یعنی به اندازه یک ساختمان ۲۴ طبقه می باشد. این ناوهواپیمابر بطور تقریبی دارای ۸۰ فروند انواع هواپیمای جنگنده است و قادر به حمل و اسکان ۶۲۵۰ خدمه و نیروی رزمی در ۲۰۰۰ اتاق می باشد . در این ناو هواپیمابر روزانه بالغ بر ۱۸۰۰۰ پرس غذا سرو می شود (۲۰۱۴ ، public.navy.mil)